Lesbók Morgunblaðsins - 21.11.1965, Blaðsíða 15

og eltingaleikir krefjast geysimikill-
ar æfingar og áhalda, en fyrst og
fremst krefjast þau mikils tíma.
HLÁTURBRÖGÐ
Lemmon blakaði hendi við
reykjarskýinu, sem var uþpi yfir höfð
inu á honum og fór að gefa mér nokkr
ar leiðbeiningar um byggingu gam-
anmynda. — Það er tvennt, sem er í
stöðugu samsæri gegn áhrifariku
gamni í kvikmyndum. Hið fyrra er
vitanlega skortur á úthaldi í leik —
þetta eilífa vandamál leikarans að
geta komið dettandi inn í leikatriði,
án undirbúnings, án aðdraganda. En
hitt er alvarlegra, sem sé áhorfenda-
skorturinn.
— A leiksviði, með lifandi áhorf-
endum get ég lært, hvernig ég á að
tímasetja hláturatriðin, fundið, hvern
ig orðin verka á fólk og þá breytt
þeim, ef þörf gerist. En kvikmyndin
er óafturkallanleg, og ekkert til að
leiðbeina manni. Tökum ágætt dæmi
um það: Það er staðreynd, að fólk
í alskipuðu kvikmyndahúsi hlær
hærra, lengur og oftar en á síðdegis-
sýningu þegar leikhúsið er ekki nema
hálfskipað. Ef fólkið er ekki að
hlæja allt í kring um þig, þá skrík-
irðu bara en hlærð ekki — og þegar
þannig stendur á, hikarðu við að
skellihlæja, enda þótt þú komir ai-
veg jafnánægður út frá kvikmynd-
inni.
— Þegar nú skellihlátur kemur frá
alskipuðu húsi og þú uppgötvar
þetta ekki fyrr en í síðustu æfingu,
geta næstu fjórar setningarnar farið
fyrir alveg ekki neitt. Ef til vill er
þetta sjúkdómur, sem við ættum öll
að þjást af, en stundum eru týndu
3á.'tbl. 1965 -------------------
setningarnar góðar, og þá er það illa
farið. En í myndinni er ekki hægt
að standa sig við að spá, að þarna
komi skellihlátur, af því að maður
hefur enga áheyrendur til að fara eft-
ir meðan upptakan fer fram, og svo
getur maður alltaf g'etið sér rangt til.
Auk þess er það, að á þessari síðdegis-
sýningu geta áhorfendur hlegið bara
rétt sem snöggvast og þagnað siðan,
og í þögninni, sem verður, fer hrað-
inn í leiknum gjörsamlega út um þúf-
ur.
Kiliy Wilder bjargaði sér einu
sinni með sniðugu bragði. Þegar við
vorum með „Some like it Hot,“ var
hann sannfærður um, að ef áhorfend-
urnir hefðu gleypt alla myndina fram
að þessu hneykslahlega atriði, þegar
ég trúlofaðist honum Joe E. Brown,
þá mundu þeir gleypa það atrið'i. Þú
manst, að Tony Curtis kom inn og
sagði: „Hvers vegna ertu svona kát-
ur?“ og ég segi: „Ég er nýtrúlofaður."
og Tony spyr: „Ertu hvað??“ og ég
endurtek: „Ég er trúlofaður." Nú
vita áhorfendur, að það hlýtur að
vera Joe E. Brown, af því að ég hef
verið að dansa við hann með rós milli
tannanna. En þá segir Tony: „En til
hvers ætti karlmaður að vera að trú-
lofast karlmanni?“ og ég svara: „í ör-
yggisskyni".
— Þetta eru nú ágætar setningar
og Billy fannst það skammarlegt, að
hafa ekki fengið hlátur nema við
þeirri fyrstu einni saman. Hann
reyndi samt að halda fjörinu uppi, en
gerði löng hlé. Hann lét mig nota
tvær handskellur, og í hvert skipti,
sem ég átti að segja eitthvað, stanzaði
ég, gaf Tony setninguna og svo........
hummmm, hummmm............ Lemm-
on stökk upp hummandi og sveifl-
andi handskellum, sem hvergi voru
til. — Og ég fór að dansa um gólfið.
Og það brást ekki, að hver hlátur var
skellihlátur og þegar ég loksins hætti
að sveifla handskellunum, voru áhórf
endurnir orðnir móttækilegir fyrir
næstu setningu.
Wilder sagði einhvern tima um
Lemmon, að fengi hann handrit síð-
degis, þá gengi hann um gólf í rúm-
inu með það alla nóttina og hugsaði
um atriðin. En þegar hann nú er einn
af fáum héimsstjörnum, þarf hann þá
að þræla svona lengur? Mundi ekki
hér um bil hvað sem hann gerði á
sviðinu ganga í fólkið? — Jú, ef til
vill, segir Lemmon, — en það gengi
bara ekki í mig sjálfan. Sannast að
segja, verður þetta æ erfiðara, þvi að
hafi maður haft einhver góð hlutverk
og sýnt góðan leik, þá verður vanda-
málið, hvernig eigi að fara fram úr
því eða að minnsta kosti komast til
jafns við það.
ORSÖK OG AFLEIÐING
að má leika eitt atriði á hundr
að vegu, og mér er illa við að halda
mig að því fyrsta, sem mér dettur í
hug. Sjálfsagt getur það gengið og
kannski verið fullgott, en er bara
ekki hægt að gera það betur?
— Það sem er öllu öðru fremur
áríðandi er að hafa það sem einfald-
ast, Eitt atriði í einu — en ekki
fimm mismunandi aðferðir til þess að
sýna hina „miklu tækni" sína. Því
að hún er ekki annað en bull og vit-
leysa. Bezti leikur,.sem ég hef séð á
ævinni, var afskaplega einfaldur. Því
meira sem ég leik og því meira sem
mér íinnst ég læra, þvi minna langar
mig til að gera, éf hlutverkið er verú-
laga gott. í þessári væntanlegu Wild-
ermynd á það áð komast á það stig,
ef við reynumst sannspáir, _ að ég
geri bókstaflega ekki neitt. Ég ætla
bera að vera einskonar maLstöng,
sem allir hinir dansa kringumi
— Þetta verður alltaf að áráttu eft-
ir að gera ,sitt bezta. Það éina í líf-
inu, sem er nokkurs virði, er ekki að
yera það bezta, heldur að gera það
bezta, sem við getum. Og það er ein-
mitt það, sem við gerum svo sjaidan,
af því að við leggjum okkur svo sjald
an í líma.
HAGALAGÐAR
Sölvamannagötur.
Upp úr Laxárdal liggur vegur
austur Laxárdalsheiði og niður í
Hrútafjörð hjá býlinu Borðeyri.
Annar vegur liggur upp úr botni Lax-
árdals og suðaustur í Hrútafjörðinn.
Er þá komíð fyrir innan fjarðarbotn-
inn Var sá vegur tíðfarinn fyrr á
öldum, en er nú nær aflagður. Hét
ieið þessi Sölvamannagötur, var
kölluð svo vegna þess, að götur þess-
ar fóru Norðlingar til sölvafanga í
Saurbæ. Atti dómkirkjan á Hólum
þá ítak í sölvafjöru fyrir Saurbæ, og
er sagt að Hólamenn hafi gert þang-
að lestir á sumrin.
(Árbók Ferðafél.).
- LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 15