Lesbók Morgunblaðsins - 12.02.1967, Blaðsíða 12

ÖLVUN
Framhald af bls. 9
TV
ii u sem áður styrir Lars Hattinen
ivélinni íir flugstjórasætinu, en Halme,
aðstoðarflugstjóri, heldur uippi nauðsyn-
iegu firðsamibandi við flugumferðar-
etjórnina. Samkvæmt ákvæði í raglu-
gerð ber a'ð minnsta kosti öðrum flug-
mannanna að hafa öryggisbeltið spennt
um sig meðan á flugi stendur. Hattinen
íhefur ekki gleymt þessu ákvæði. En
■annað ákvæði tekur hann ekki hátíð-
lega að þessu sinni: Aðstoðarflugmaður
hans hefur óskað eftir svonefmdri „free
altitude" hjá flugumferðarstjónninni og
verið veitt það fyrir hina 100 km flug-
lleið til Vaasa. í því felsf, að áhöfnin
getur, þar sem ekki er um áðra flug-
umferð að .ræða, valið þá flughæð, sem
hagkvæmust þykir, en þó með þvá skil-
yrði, að lágmarksflughæð verði haldið
alla leið. f áfaruganum til Vaasa er á-
kveðin lágmarksflughœð 450 m en Hatt-
inen hefur ekki miklar áhyggjur af því
og flýgur ekki einu sinni í 100 m hæð.
Raija Juhala
Veikko Ilalme
augsýni'lega ekki fær um eftir ölteiti
næturinnar. í skýrslu nefndarinnar get-
ur og eftirfarandi að líta: „Óeðlilegt
'líkams- og sálarástand flugmannsins,
sem á rót sína að rekja tifl of lítils svefins
og of mikillar neyalu áfengis nóttima
fyrir fiugið, er orsök þess, að Hattinen
var ekki fær um að framkvæma afflt
það, sem gera þurfti samtimis".
Blóð úr 'líkum flugmannanna var tek-
ið til rannsóknar hjá „réttarlæknis-
deild“ Háskiólans í Helsingfors, og nið-
urstöður hennar sanna, að eðlileg við-
brögð teljist til undantekninga mi’ðað
við það alkóhólmagn, sem fannst í blóði
þeirra: Alkóhólinnihaildið í b'lóði Hatt-
inens nam 2,0 af þúsundii, en í blóði
Halmes 1,56 af þúsundi. Samkvæmt á-
liti sérfræðinganna standa þessar tölur
í réttu hlutfaMi við það áfengismagn,
sem þessi þriggja manna hópur neytti
nóttina fyrir slysið — sextán flöskur af
bjór, sjö glös af heitri giniblöndu og
næstum 1% flaska af koníaki.
iN" efndín reyndi einnig að leita
svars við þeirri spurningu, hvers vegna
enginn hefði hindrað hina ölvuðu flug-
menn í því að stiga um bor'ð í flugvél-
ina á Kruununkylá-flugveilli.
Öll vitnin, frá leigulbí'lstjórainum, seim
ók þeim út á flugvöll, að flugumferðar-
stjóranum, sem ræddi við Halme um
flugferðina, neita því að hafa tetoið eftir
Iþví, að flugmennirnir hefðu setið að
drykkju. Kaiakkolahti var ekki tailinn
vitnisbær í málinu, vegna þess að hann
hafði verið drykkjulbróðir flugmann-
anna um nóttina, og hann missti og
þess vegna stöðu sína hjá Finnair.
Það var einungis verkstjórd bygginga-
'flofcks á flugvellinum, sem segist hafa
veitt því eftirtekt, a'ð Hattinen hafi ekki
verið fær um að ganga einn og óstudd-
■ur upp 'landgöngustigainn upp í flugvél-
ina, og Raija Juhala, flugfreyja, hafi
orðið að styðja hann. Bróðir verkstjór-
ans var með flugvélinni, er hún hrapaði.
Og þá vaknar sú spurning, hvers
vegna Raija, sem var allsgáð og vissi
alla málavöxtu, tók ekki í taumana. —
Finnsku dagblöðin tófcu þetta atriði upp
og gátu fljótlega gefið skýringu á því:
Raija var gift flugstjóra, sem var bezti
vinur Hattinens. Staða Hattinens sem
ílugstjóra hjá Finnair var þegar í
hættu. Flugstjórinn, sem hafði verið
orustuflugmiaður í strfðinu og særzt þá
hættulega, hafði orðið valdur að b'í'l-
slysi í Helsingfors, þar sem flugfreyja
ein hafði slasazt mjög mikið. Hattinen
'h'Iaut þá a'lvarlega áminningu, enda
hafði áfengi verið með í spilinu. Raiju
var kunnugt um þetta atvik og hún vissi
einnig, að bezti vinur eiginmanns henn-
ar yrði samstundis rekinn frá sförfuim
og fengi aldrei atvinnuflugmannsrétt-
indi á ný, ef það spyrðist, að hann hefðl
'brotið af sér gegn áfengislöggjöfinni
Þess vegna stóð hin 25 ára gamla flug-
freyjia í þeirri iöngu trú, að hún yrði
að hýlma yfir brot Hattinens. Og áil
þess að taka séir nokkuð fyrir íhendiui
hélt hún af stað með ölvuðum félögum
sínum út í opinrn dauðann.
Hagalagðar
Drykkj arsteinn
Skiptast þeir (vegirnir) hjá Drykkj
arsteini, markverðum þess vegna, að
í einni stærstu holu, sem í honum er,
fæst eður hefur oftast verið vatn,
nema máske í allra langvaranleg-
ustu þurrkum, til svölunar ferða-
fólki á þessum langa vatnslausa vegi,
En fyrir fáum árum síðan skyldu
nokkrir ferðamenn örmæddir af
þorsta hafa fundið vatn í steinshol-
unni og einn þeirra fyrir þann skuld
ósæmt í hana, og er sagt, að síðan
hafi hún verið jafnan þurr. Annars
heyrir pláss þetta til ísólfsskála land-
eignar í Grindavíkursókn. Steinn
þessi stendur á þurru aurmelsholti.
Skrjáfar í
Þó var ennþá strangara um allt
helgidagahald í tíð Helga biskups
Thordarsens. Þá bar það eitt sinn
við, að Sigurður nokkur sem bjó í
Hólakoti, vitjaði um grásleppunet
úti við Akurey á sunnudegi. Lenti
hann í Grófinni, sem kölluð var og
bar þaðan heim til sín grásleppu-
P°ka. Á leiðinni suður Suðurgötuna
mætir hann sjálfum Helga biskupi.
Biskup rekur augun í pokann, þykir
hann grunsamlegur og spyr Sig-
urð: „Hvað ertu með í pokanum, Sig- 1
urður minn?“ Sigurður verður skjót-
ur til svars og segir: „Skrjáfar í i
guðsblessun, góði minn“ og hélt svo
leiðar sinnar.
(Lifnaðarhættir í Reykjavík). 1
Menntaskjól
Mörg eru skjól'in mennta hlý.
Marga kalda vöku
sótti þjóðin eldinn í
eina litla stöku.
Gretar Fells.
ICilukikan 7:30 kemst flugvélin loks
4 firðsamband við flugumferðairstjórnina
á Vaasa, sem gefur upplýsingar um ve'ð-
urskilyrðin þar og leyfi til að lenda á
flugbraut 15. Plugumferðarstjórnin fær
ekki al'veg sannar og réttar upplýs-ingair
f.rá flugvélinni: „Við fljiúgum í 1.500
feta (450 m) hæð ofar skýjum“. En í
raun og sannleika skríður flugvélin rétt
með jörðu og þá að sjálfsögðu neðan
skýja. Nokkru seinna kallar Vaasa upp
flugvélina og tilfcynnir að veðurski'l-
yrðin hafi versnað. Firðsambandið rofn-
ar k'l. 7:39. Kvittunin fyrir tilkynning-
lunni, sem Halme sendir, er seinasta lífs-
mark flugvélarinnar OH-LCC.
Sjónarvottar skýra sfðar frá því, að
flugvélin bafi á þessum tíma flogið yfir
opið svæði í um 5^ m hæð. Br flugvélin
var stödd yfir skóglendi í 5 km fjarlægð
frá flugvellinum í Vaasa, beygði bún
skyndilega til vinstri og hækkaði flugið.
En við þetta missti hún s.vo mikinn
hraða, að flughæfni hennar minnkaði
verulega. Heyra mátti, hvernig áhöfnin
reyndi á síðasta augnaibliki að ná valdii
yfir flugvélinni að nýju með fuilri elds-
neytisgj'öf. En ekkert stoða'ði; 40 mín-
útum og 30 sekúndum yfir sjö skall
Ælugvélin með itendruð lendingarljós til
jairðar. Flakið stóð strax í ijósum loga.
Rannsóknarnefndliin tók allt það til
gaumgæfilegrar athugunar, sem varpað
.gæti ljósi á hugsanlega orsök slysslns.
En hiún varð samt að úti'Lofca hvert at-
riði á fætur öðru annaðbvort með um-
mælunum „ekki hugsanlegt" eða „alls-
endis ólíkiegt“. Að lokum komst nefnd-
in að þeirri niðurstöðu, að eftirfarandd
at.riði gætu verið orsök slyssins:
Hattinen hefur sennilega gert ráð fyr-
ir því, í þann mund er hann sveigði
fl'Ugvélina til vinstri, að hiún væri í
inámunda við lendingargeisla frá flug-
vellinum og tii þess að komast í hann,
yrði hann að beygja til vinstri næstum
1 90° horn, svo að flugvélin kæmi inn
í réttri lendingarstefnu. í rauninni var
flugvél Hattinens enn í 7 km fjarlægð
frá þeim stað.
Þrátt fyrir þann m'öguleika, að Hatt-
inen hafi misreiknað staðsetningu sína,
en nokkur atriði stýðja þá tilgátu, er
einnig nærtæk skýring á þessari skyndi-
legu.vinstri beygju og hækkun flugsi.ns:
Eins og allir flugmenn, sem
þekktu staðhætti þarna, vissi Hattinen,
að hætta var á árekstri við 114
m hátt loftskeytamastur, sem stendur
nærri flugvel'linum.
Rannsóknarnefndin endar skýrslu sína
með þeirri tilgátu, að Hattinen, sem
hafði flogið alla 'leiðina í sjónflugi, hafi
skiiizt á þessu stigi flugleiðarinnar, að
hann gæti ekki lent á flugbrautinni í
sjónflugi vegna þokubakka eða þá
vegna ísmyndunar á rúðum stjómklef-
ans. Þess vegna hefur hann að öllum
Ukindum skyndilega tekið þá ákvörðun
að taka upp þlindflug, þ.e.a.s. flj'úga
eftir mælitækjum vélarinnar og flug-
vallarins; jafnframt því hækfcar hann
fln.gið í örugga hæð.
essi skipting yfir í hlindflug á-
samt vinstri beygjunni krefst þess, „að
flu.gmaðurinn lesi hárrétt af mörgum
mælum samtknis, sem Hattinen var
Aðeins fimm kílómetra frá flugturnin om í Vaasa hrapaði flugvélin niður i
skógarþykkni. Enginn komst af.
12 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
12. febrúar 1967