Lesbók Morgunblaðsins - 01.09.1968, Blaðsíða 4

te wS)R!i®y 13
Eftir Cuy de Maupassant
Það skíðlogaði á arninum og
búið var að leggja á borð fyrir
tvo. Greifinn af Sallure fleygði
hattinum sínum, hönskum og
loðfeldi á stól, en greifafrúin,
sem var nýbúin að taka af sér
slána, sem hún hafði skartað í
í óperunni, stóð fyrir framan
spegilinn með ánægjubros á
vör. Með demantsbauguðum
fingrunum var hún að dedúa
við að Iaga nokkra lokka sem
úr Iagi höfðu farið. Síðustu min
úturnar hafði maðurinn hennar
verið að horfa á hana. Honum
var bersýnilega mikið niðri fyr
ir, en hann hikaði þó. Loks-
ins sagði hann: „Fleðulæti þín
í kvöld voru svívirðileg!" Hún
leit beint framan í hann og í
svip hennar mátti lesa bæði sig-
ur og ögrun.
„Já, satt er það,“ svaraði
hún. Hún fékk sér sæti, hellti
teinu í bollana og maðurinn
hennar settist andspænis henni.
„Ég varð að athlægi!"
„Ætlarðu að fara að rífast?"
spurði hún og hleypti brúnum.
„Ætlar ÞÚ að fara að setja út
á MÍNA hegðun?"
„Nei, nei, ég ætlaði bara að
segja að mér fannst það í hæsta
máta ósæmilegt hvernig Burel
viðraði sig upp við þig, og ef
ég er ekki alveg réttlaus — þá
finnst mér þetta óþolandi.“
„Jæja, góði minn, hvað geng
ur eiginlega að þér? Það virð-
ast hafa heldur betur orðið
veðrabrigði hjá þér síðan í
fyrra. Fyrir einu ári virtist
þér standa alveg á sama þó að
einhver reyndi að stíga í væng-
inn við mig. Þegar ég komst að
því að þú áttir hjákonu, já, hjá-
konu sem þú varst bálskotinn í,
þá benti ég þér á, eins og þú
mér í kvöld (en ég hafði góð-
ar og gildar stæður), að þú
settir bæði sjálfan þig og frú
Servy í vanda, að mig tæki
það sárt livernig þú hegðaðir
þér, og að ég yrði að athlægi.
Og hverju svaraðir þú mér? Að
ég væri algerlega frjáls, að
hjónaband væri aðeins félags-
samningur, nokkurskonar skuld
binding sem væri borgaraleg en
ekki siðferðileg, þegar í hlut
ættu tvær skynsamar manneskj
ur. Er það ekki satt? Þú lézt
mér skiljast að hjákona þín
væri miklu girnilegri en ég, að
hún væri kvenlegri, já, það
sagðirðu einmitt — að hún
væri „kvenlegri“. Allt þetta
sagðirðu, auðvitað, með fögr-
um orðum, og ég viðurkenni að
þú gerðir þitt bezta til að hlífa
tilfinningum mínum, og fyrir
það er ég þér mjög þakklát,
skaltu vita. En mér er fyllilega
Ijóst við hvað þú áttir.“
„Þá tókum við þá ákvörðun
að búa sitt í hvoru lagi. Það er
að segja undir sama þaki, en
þó hvort út af fyrir sig. Við
áttum barn, og það var nauðsyn
legt að láta ekki á neinu bera
út á við. Þú gafst meira að
segja í skyn, að ef mig langaði
til að fá mér elskhuga, þá
skipti það þig nokkru máli, ef
því aðeins væri haldið leyndu.
Þú hélzt meira að segja langa
lofræðu í sambandi við það,
hve klókar konur væru í þess-
um efnum; hvað þær gætu
verið sniðugar að koma ár
sinni fyrir borð í svona málum
o.s.frv. Ég skildi þetta mætavel
góði minn. Um þessar mundir
elskaðir þú frú Servy mjög
heitt, og hjúskapur okkar —
hinn löglegi — var hamingju
þinni fjötur um fót. En eftir
þetta hefur farið ágætlega á
með okkur. Við förum út sam-
an, þegar við erum boðin, það
er satt, en hérna á okkar eigin
heimili erum við bláókunnugar
manneskjur. Tvo eða þrjá síð-
ustu mánuðina hefurðu hegðað
þér eins og þú værir afbrýði-
samur, og það er mínum skiln-
ingi ofvaxið."
„Ég er ekki afbrýðisamur,
elskan mín, en þú ert svo ung
og svo hrifnæm, að ég er hrædd
ur um að þú valdir almennu
hneyksli.“
„Þú kemur mér til að hlæja!
Þér ferst að álasa mér! Það er
hægara að kenna heilræðin en
að halda þau.“
„Vertu ekki að hlæja, gerðu
það fyrir mig. Þetta er ekkert
til að hlæja að. Ég tala við
þig eins og vinur, sannur vinur.
Það sem þú hefur sagt um
þetta mál er mjög orðum auk-
ið.“
„Alls ekki. Þegar þú játaðir
fyrir mér hversu brjálaður þú
værir í frú Servy, þá gekk ég
að því vísu að það væri með
þínu samþykki að ég fetaði í
þín fótspor. Það hef ég ekki
gert — “
„Lofaðu mér að — “
„Ekki grípa fram í fyrir mér.
Ég hef ekki gert það. Ég á eng-
an elskhuga — ekki ennþá. Ég
er að leita að honum, en ég hef
ekki fundið neinn við mitt hæfi.
Hann verður að vera mjög lag-
legur — laglegri en þú — þetta
er hrós, en það lítur ekki út
fyrir að þú kunnir að meta
það.“
„Þetta er algjörlega ó-
þörf fyndni.“
„Þetta er engin fyndni, mér
er full alvara. Ég hef ekki
gleymt einu einasta orði sem þú
sagðir við mig fyrir ári síðan
og þegar mér býður svo við að
horfa, alveg sama hvað þú seg-
ir eða gerir, þá ætla ég að ná
mér í elskhuga. Ég ætla meira
að segja að gera það án þess
að þú hafir nokkurn minnsta
grun um það — þú skalt ekki
hafa liugmynd um það — frek-
ar en ótal aðrir eiginmenn.“
„Hvemig geturðu látið ann-
að eins og þetta út úr þér!“
„Látið þetta út úr mér?
Heyrðu góði minn, það varst
einmitt þú sem byrjaðir að
hlæja þegar frú Gers fór að
hæðast að veslings grunleysingj
anum honum Servy.“
„Það má vel vera, en slikur
munnsöfnuður hæfir ÞÉR
ekki.“
„Já, einmitt það! En þér
fannst allt í lagi þegar það
bitnaði á honum Servy, en þér
finnst það ekki passa í kramið
þegar þú átt sjálfur í hlut. Þeir
eru skrýtnir þessir karlmenn!
Annars finnst mér ekkert gam-
an að tala um svona mál, ég
drap aðeins á þetta til að sjá
hvort þú værir viðbúinn.“
„Viðbúinn — hverju?“
„Við því að vera dreginn á
tálar. Maður sem bregzt reiður
við þegar á slíkt er minnzt er
ekki viðbúinn. Ég skal veðja
við þig, að eftir tvo mánuði, þá
verður þú sá fyrsti sem fer að
hlæja ef ég minnist á eig-
inmann, sem hefur verið dreg-
inn á tálar. Það eru algeng-
ustu viðbrögð þess táldregna.“
„Ja, það er naumast að þú
hefur munninn fyrir ncðan nef-
ið í kvöld. Ég hef aldrei séð
þig í þessum ham.“
„Já, ég hef breytzt — og það
til hins verra, en sökina átt þú.“
„Heyrðu nú, elskan mín, við
skulum nú tala í alvöru. Gerðu
það fyrir mig, ég grátbæni þig
um það, leyfðu honum Burel
ekki að stíga svona í vænginn
við þig eins og liann gerði í
kvöld."
„Þú ert afbrýðisamur, ég
vissi það.“
„Nei, nei, en mig langar ekk-
ert til að vera hafður að fífli,
og ef ég næ í lurginn á þessum
dóna vera að háma þig í sig
með augunum, eins og hann
gerði í kvöld — þá skal — þá
skal ég brjóta í honum hvert
einasta bein!“
„Gæti það átt sér stað að þú
værir ástfanginn af mér?“
„Því ekki það? Ég er viss
um að ég gæti gert margt verra
en það.“
Þakka þér fyrir. Mig tekur
það sárt þín vegna — vegna
þess að ég elska þig ekki leng-
ur.“
Greifinn rís á fætur, gengur
kringum teborðið, og þegar
hann stendur fyrir aftan konu
sína kyssir hann snögglega á
hálsinn á henni. Hún sprettur
upp, bálreið, og segir:
„Hvemig vogarðu þér að
gera þetta? Mundu eftir því að
okkur þykir ekki nokkurn
skapaðan hlut vænt hvort um
annað, við erum bláókunnugar
manneskjur.“
„Gerðu það fyrir mig, vertu
ekki reið, ég gat ekki að þessu
gert, þú ert svo yndisleg í
kvöld.“
„Þá hlýt ég að hafa tekið dá-
samlegum framförum.“
„Þú ert beinlínis töfrandi, þú
hefur svo fallega handleggi og
axlirnar og húðin “
„Myndi töfra hann Bur-
el — “
„Hvað þú getur verið and-
styggileg! En í sannleika sagt,
þá minnizt ég ekki að hafa séð
jafn heillandi konu eins og þig.“
„Þú hlýtur að hafa fastað
uppá síðkastið."
„Hvað segirðu?"
„Ég er að segja að þú hljót-
ir að hafa fastað upp á síðkast-
ið.“
„Hvað áttu við með því?“
„Ég meina bara það sem ég
segi. Þú hlýtur að hafa fastað
nokkuð lengi og vera nú alveg
að sálast úr hungri. Banhungr-
aður maður getur étið það, sem
hann lítur annars ekki við. Eg
segi rétturinn, sem fussað hef-
ur verið við, en sem þú hefðir
ekkert á móti að gæða þér á í
kvöld.“
„Margrét! Hver getur hafa
kennt þér að segja annað eins
og þetta?“
„Það gorðir þú. Eftir því sem
ég bezt veit, hefurðu átt fjór-
ar hjákonur. Leikkonur, heldri
manna konur, léttúðardrósir o.
s.frv., svo hvernig er hægt að
skilja þessa skyndilegu löngun
í mig, nema að það sé vegna
þess hversu fastan þín ar orðin
löng.“
„Þér finnst ég kannske dóna-
legur, dýrslegur, en ég er bara
orðinn ástfanginn af þér í ann-
að sinn. Ég elska þig óstjórn-
lega!“
„Jæja, jæja! Svo að þú —
vilt þá — “
„Einmitt.“
„f kvöld?“
„Ó, Margrét!"
„Nú fórstu aftur út af laginu.
Við skulum ræða málið rólega,
væni minn. Við erum hvort
öðru óviðkomandi, er ekki svo?
Ég er konan þín, það er satt,
en ég er — frjáls —. Ég liafði
hugsað mér að veita öðrum
Benny Andersen:
Síðusfu forvöð
í>að er mál til komið
vatnið sýður
jörðin brennur
heimurinn bíður
er Alexander var á Sesars aldri
var hann þegar hinn mikli
er Sesar var á mínum aldri
var hann þegar búinn
þeir sóuðu ekki tímanum
tíminn sóaði þeim ekki
þeir notuðu tímann eins og skyrtu
sváfu í honum
mötuðust í honum
voru grafnir í honum
og hérna sit ég
kaupi dagblað
kaupi jólaskraut
kaupi mér frið
læt afrek fara framhjá mér
í vonlausum vanskilum með uppgötvanir
heimurinn bíður ekki
þegar Mósart var fimm ára
þegar Jesús var tólf
þegar Kólumbus létti ankerum
þegar Hómer
þegar Rembrant
þegar Pastör
þegar Darvin
þegar Dalgas
þegar Vinsi
þegar Gama
Damókles
það eru síðustu forvöð
það er of seint
hattinn minn
frakkann minn
skóhlífarnar
nú eða aldrei
Ólafur Haukur Árnason,
þýddi.
4 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
1. september 1968