Lesbók Morgunblaðsins - 01.09.1968, Blaðsíða 14
KÍNA í DAC
Fram'hald af bls. 11
spurði hvort nokkur ákvæði væru um
ljósmyndun inni í borginni.
— Það er ósk Fólksins, að heimsókn
þín til Kína leiði til betri skilnings á
menningarbyltingunni miklu, svaraði
Hsu. — Stóra Bretland er land heims-
valdasinna, en ernginn ágreiningur er
meðal vor gagnvart brezku þjóðinni.
Hún er fórnarlamb stjórnar sinnar. Þér
er frjálst að taka myndir alls staðar í
borginni og einnig á ferðum þínum utan
Shanghai.
Eftir morgunverð annan daginn í
Shanghai fórum við teiknarinn Jörgen
Knudsen í gönguferð. Hann hafði með
sér litla rissblokk og ég tók ljósmynda-
vélina með. Klukkan var hálf tíu og fá
ir voru á ferli. Nokkrir menn voru að
mála hvít Mao-slagorð á rauðan flöt.
Ég tók myndir af þeim. Þeir hættu að
mála dálitla stund og litu upp til þess
að sjá hvað ég væri að gera, en héldu
svo sitrax áfram með verkið. Þeir gerðu
engar athugasemdir.
Við gengum áfram yfir brú Suchow ár-
innar og fram hjá gamla Astor-hótel-
inu. Nú voru fleiri á ferli. Á einum stað
stóð hópur fólks umhverfis mann einn,
sem seldi heimatilbúna stíla. Þeir voru
mjög frumstæðir — gróft tréhandfang
með stáloddi. En verzlunin gekk vel. f
gríni sagði ég við Jörgen: — Þessi er
kominn út á kapitalistiska braut.
Sölumaðurinn stóð hjá veggspjaldi
með skopmynd af Johnson forseta. Ég
tók ljósmælirinn fram, mældi birtuna og
stillti myndavélina. Ég hafði rétt borið
kíkinn upp að auganu, þegar fram fyrir
mig stökk maður með uppréttar hendur
og hrópaði: Engar myndir.
Ég byrjaði að útskýra, að ég hefði
leyfi frá yfirvöldunum til þess að taka
ljósmyndir. Hann endurtók bara: —
Engar myndir, engar myndir. Öllu ofsa
legar í þetta sinn. Á frekari útskýringa
þreif hann myndavélina af mér, tók
hana úr 'töskunni og stakk henni í vas-
ann. Töskuna ré'tti hann mér aftur.
Þegar svo var komið hafði hópur u.þ.
b. 200 manna og unglingsstráka safnazt
umhvurfis okkur. Jörgen stóð fast að
baki mér, en ekkert færi gafst á að
komast í burtu. Hópurinn stækkaði óð-
fiuga. Árásarmaðurinn sneri sér til
þeirra. Þeir urðu fjandsam/legir á svip
og fóru að ógna mér. Ég reyndi að
koma vitinu fyrir þennan sjálfskipaða
saksóknara án nokkurs árangurs.
— Hvers fulltrúi eruð 'þér? spurði ég.
— Fólksirus! hrópaði hann. — Þú ert
njósnari heimsvaldasinna. Þú tekur mynd
ir til þess að nota gegn Kína.
Allsandis gagnslaust var að bera
fram mótmæli gegn þessari menningar-
byltingarrökfærslu. Og áður en mér
gæfist tækifæri til þess að segja fleira
spurði hann: — Hverrar þjóðar ert þú?
Sýndu mér vegabréfið.
Við þessu var ég búinn. — Svissnesk-
ur, svaraði ég. Ég vissi, að lítið gagn
mundi vera í því að segjast vera ensk-
ur. Ég hef búið nokkur ár í Sviss og í
vegabréfi mínu er Sviss til'greint sem
hisimaland mitt. Vegabréfið tók ég upp
úr vasanum, opnaði það og sýndi.
Belgingurinn hjaðnaði nú mjög. Mér
fannst mál til komið að reynia að gera
út um þetta á friðsamlegan hátt. Þegar
öllu var á botninn hvolft langaði mig
ekkert til þess að tapa myndavélinni.
Ég byrjaði á því að segja, að ég væri í
heimsókn í Shanghai í skjóli Kín-
versku Ferðaskrifstofunnar. Skrifstof-
urnar vonu í næsta nágrenni. Væri ekki
bezt, að við færum þangað til þess að
gera út um málið?
Árásarmaðurinn hugsiaði sig um. Ég
gaf honum ekki tóm til að h.uigsa lengi.
— Komið, við skulum fara þangað,
sagði ég og byrjaði að þnengja mér
gegn um þvöguna og Jörgen á hæla
mér.
Múgurinn — eða kannski ég ætti að
segja „Fólkið“ — virtist undrandi á
því, að ég skyldi hafa náð yfirtökun-
um og gerði ekkert til þess að halda
-aftur af mér. Árásarmaðurinn kom að
hlið mér og mannfjöldinn, sem nú var
u.þ.b. 400 manns elti okkur. Nokkrir
eltu okkur alla leið inn á ferðaskrif-
stofuna.
Cheng, túlkurinn minn, var mjög
vandræðalegur. Saksóknarinn hóf strax
upp mikinn derring. Mig grunaði, að
bann væri opinber embæfctismaður.
Cheng hlustaði á hann fullur virðingar
og athygli. Þá sneri Cheng sér að mér
og sagðist mundu sækja yfirmann, sem
talaði betri ensku. Þetta var augljós
sýndarafsökun því að hann hafði laigt
stund á enskunám í fimm ár við Shang-
hai-skólann í erlendum tungumálum.
Áður en hann hvarf á braut spurði óg:
— Hvert er vald þessa manns?
— Fólksins, svaraði hann. Og með
það fór hann.
Eftir nokkrar mínútur kom hann aft-
ur með annan starfsmann, sem umsvifa-
laust tók að sér stjórnina og virtist
fjandsamleiga sinnaður. Þegar ég reyndi
að segja eitthvað hrópaði hann: — Enga
útursnúninga! Enn varð orðaskak við
áráisarmanninn, sem sneri sér nokkrum
sinnum að mannfjöldanum ti'l þess að fá
stuðning. Svo fékk ég að vita hvað
talað var um. Sá, sbm síðast kom inn
sagði: — Fóikið segir, að þú hafir tvær
myndavél'ar. Önnur er nj ósnamyndavél.
Ég skyldi þá, að þeir héldu, að ljós-
mælirinn væri smiámyndavél. Ég tók
hann upp úr vasanum og hélt honum
uppi svo að allir gætu séð hann. Ein-
róma hróp gaf tiil kynna: — Þarna er
hún!
— Þetta er bara ljósmælir, útskýrði
ég og sýndi þeim hvernig hann er not-
aður. Yfinrmaður Chengs greip enn fram
í fyrir mér.
Cheng var til lítillar hjálpar. Hann
sagði ekkert og leit helzt út fyrir að
vera feiminn. Þrátt fyrir 'það sneri ég
mér til hans: — Herra Chienig, hafi ég í
fáfræði framið eitthvað rangt biðst ég
afsö'kunar. Hafi ég misskilið upplýsing-
ar yðar þykir mér það leitt. Mundi
ekki málið skýrast, ef filman væri fram-
köUuð? Er hægt að fá fnamkall-
aðar litmyndir í Shanghai?
Yfirmaður Chengs greip fram í: —
Fólkið vil'l lá'ta framkalla fi'lmunia. Auð-
vitað getum við framkallað litmyndir í
Kína.
Við biðium ofan við Naniking-veginn
— Starfsmaðurinn, Cheng, Jörgen og óg.
Lofað var að hafa filmuna tilbúna
-næsta dag. Ég fékk kvittun. Ekki miátti
ég sækja filmuna einn. Við urðum allir
að koma.
Við fórum út úr verzluninni og geng-
14 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 1. september 1968