Lesbók Morgunblaðsins - 06.10.1968, Blaðsíða 7
unnið smávegis ígripavinnu síð
ustu fjögur árin.
Eftir kennaraprófið langaði
mig að spreyta mig á kennslu
og var svo heppin að fá starf
við að kenna sjö ára börnum.
Ég kenni aðeins 15 stundir á
viku, því að ég tel ekki skyn-
samlegt að fara of geyst af
stað. Kennsla krefst alltaf
nokkurrar heimavinnu ekki sízt
fyrir viðvaning eins og mig, nú
og enn þá gera heimilisverkin
sig ekki sjálf. Mér finnst líka,
að ég verði að hafa tíma til að
sinna mínum eigin börnum.
Seinna get ég bætt við mig
meiri kennslu, ef ég treysti mér
til þess. En þáð ermjögánægju-
'legt að kenna, þó að það sé
nokkuð erfitt, og ég er fegin,
að ég skyldi hafa mig út í
'þetta".
*
Kristín Guðmundsdóttir
Glæsileg frú í veglegri höll,
eða svo fannst mér, þegar ég
gekk inn í stóra sali Kristínar
við Laugarásveg. Og ekki er að
furða, þótt húsakynni séu góð,
það er ekki aðeins, að hún sé
gift húsateiknara, heldur er
hún sjálf híbýlafræðingur, og
var fyrsta manneskjan íslenzk,
sem öðlaðist þann titil. Kristín
Guðmundsdóttir heitir hún
fullu nafni og er ein þeirra
kvenna, sem áldrei láta verk úr
hendi falla.
Frá því hún man eftir sér,
hefur hún haft yndi af því að
teikna og raða saman hlutum.
Þegar hún var barn, bjó hún
til heil þorp úr vindlakössum
og gat gleymt sér við þetta
hugðarefni sitt tímunum saman.
En samt var það ekki fyrr en
að afloknu stúdentsprófi, sem
hún áttaði sig á, hvaða náms-
grein hún ætti að velja sér.
Það var frænka frá Ameríku,
sem kom með þessa snjöllu hug-
mynd að leggja fyrir sig hí-
býlafræði, eða innanhússarki-
tektúr, eins og það er stundum
kallað.
Því var það, að Kristín 'lagði
á sig hina áhættusömuferðvest-
ur yfir haf. Þar dvaldist hún
við nám næstu fimm árin og
kom aldrei heim í millitíðinni.
Námið í Háskólanum var
bæði bóklegt og verklegt. Að-
aláherzla var lögð á híbýla-
fræðina, en innan hennar eru
margar greinar, svo sem heim-
ilishagfræði, almenn listasaga
og listiðnaðarsaga. Kennt var
t.d. um álls konar vefnað, að-
greining viðartegunda, rakin þró
unarsaga gleriðju og leirkera-
smíði, kennt að þekkja stílteg-
undir húsgagna frá mismunandi
tímum og ■ samsetning lita og
meðferS þeirra.
Auk þess hef ég farið fleiri
námsferðir um Evrópu. Til dæm
is fór ég tii Svíþjóðar fyrir
tveim árum og var þar á nám-
skeiði til að kynna mér nýjustu
kennsluaðferðir í híbýlafræð-
um.
Arkitektúr hefur alltaf heill-
að mig mest og það hefur ver-
ið gæfa mín að geta unnið að
starfsgrein minni, enda þótt eig
inmaðurinn og börnin hafi að
sjálfsögðu verið númer eitt. En
mér finnst það b'látt áfram nauð
synlegt að gera eitthvað uitan
húsverkanna.
Ég fylgist af áhuga með starfi
manns míns og öðlast þannig
meiri innsýn í mitt eigið fag, og
reyni að hagnýta mér þá þekk-
ingu, sem hann miðlar mér. Ég
hef alltaf einhver verkefniund-
ir höndum og hef mikla ánægju
af starfi mínu.
Um leið og Kristín talar þessi
orð dregur hún glóðvolga
köku út úr bökunarofninum,
sem hún síðan leggur á borð
með kaffinu. Á veggjunum
hanga heimaofin teppi. Allt
heimi'lið ber myndarskap hús-
freyjunnar vitni. Og samt hef-
ur hún tíma til alls.
-K
Ég hitti Ragnheiði Árnadótt-
ur á vinnustað, en þó ekki fyrr
en eftir lokun, því annríki hafði
verið mikið á skrifstofunni.
Ragnheiður var hvorki að
hugsa um skóla né útlönd vorið
Ragnheiður Árnadóttir
1942. Hún trúlofaðist ísak Sig-
urgeirssyni viku eftir stúdents-
próf, gifti sig tæpu ári síðar og
helgaði sig heimilinu næstu
fimmtán árin. Og þó verður það
ekki sagt, því að þær fylla lík-
lega tvo tugi bækurnar, sem
hún hefur þýtt úr erlendum
málum Æfingu við þýðingar
liafði hún fengið er hún vann
hjá Morgunblaðinu eftir stúd-
entspróf. Þau hjón hafa eign-
azt fjögur börn. Svo skemmti-
lega vildi til, að einmitt á sama
tíma og hún fagnaði 25 ára stú-
dentsafmælinu, lauk eldri dótt-
ir hennar stúdentsprófi og eldri
sonurinn háskólaprófi frá
Bandaríkjunum.
„Einhvern veginn nægðu mér
ekki húsfreyjustörfin eingöngu",
sagði hún. „Maður sér sjaldnast
árangur af slíkum störfum. En
þegar ég hafði lokið við að
þýða bók, gat ég haldið á henni
í höndum mér og sagt: þetta héf
ég gert. Bókin var eitthvað á-
þreifanlegt, einhver staðfesting,
veitti mér ánægju. Nei, ég var
ekki lengi með eina bók, ég
reyndi að einbeita mér að
henni, sat sem mest við, og gat
lokið við hana á tveimur mán-
uðum.
Yngsta barnið mitt er nú orð-
ið 17 ára, og mér finnst raunar
állar leiðir færar núna.
Ég lagði þýðingar á hilluna
um stund og fór að vinna á
skrifstofu. Fyrir nokkrum árum
réði ég mig sem ritari hjá manni
mínum, sem rekur innflutnings-
fyrirtæki“.
„Og hvernig er að vinna hjá
eiginmanni sínum, hvernig geng
ur samstarfið?“ spyr ég.
„Samstarfið hefur alltaf verið
gott, bæði hér og heima. En ég
gerði mér fljótt ljóst, að hér er
það hann, sem er húsbóndinn,
en á heimilinu ríkir jafnréttið.
Ég reyni að hegða mér eins og
ég væri honum óviðkomandi
manneskja hér á skrifstofunni,
hlýði fyrirskipunum hans, stend
aldrei upp í hárinu á honum."
Og það er auðvelt að ímynda
sér Ragnheiði taka þessa skyn-
samlegu afstöðu. Augun lýsa af
greind, yfirbragðið er rólegt og
yfirvegað. Það er sjó’lfsagt ekki
hægt að hugsa sér ákjósanlegri
ritara.
„En samt hafði ég mest gam-
an af að þýða, og hver
veit nema ég snúi mér aftur að
því, þegar tækifæn gefst“, seg-
ir hún, um leið og ég kveð og
hverf út í myrkrið.
*
Þær sögðu mér skólasystur
hennar, að það væri full ástæða
til að stofna til sérstaks við-
tals við Ragnhildi Ingibergs-
dóttur. Og það eru vissulega
orð að sönnu. En þegar ég ætl-
aði aö hitta hana að máli, var
hún svo önnum kafin, að hún
hafði engan tíma aflögu. Hún
sagði mér aðeins í örstuttu máli
helztu æviágrip sín. Vonandi
gefst tækifæri seinna ti'l að
ræða við hana betur.
En það er af Ragnhildi að
segja, að hún var ein þeirra
kjarnorkukvenna, sem lögðu
fyrir sig læknisnám að loknu
Ragnhildur Ingibergsdóttir
stúdentsprófi. Námið veittist
henni auðvelt og eftir að hún
tók lokapróf hér heima, fór hún
utan til frekara náms, bæði í
Sviss og Danmörku. Hún kom
ekki heim aftur fyrr en árið
1954. Árið 1956 var hún skipuð
yfirlæknir við Kópavogshæli
og hefur unnið þar ómetanlegt
starf til heilla fyrir samfélagið
og þjóðina al'la. Hún hefur átt
mestan þátt í því að skapa þar
heimili og athvarf fyrir þau
börn og fullorðna, sem lífið hef-
ur dæmt úr leik að eilífu. Hún
hefur fórnað sér fyrir þessi oln-
bogabörn lífsins, og hlynnt að
þeim, eins vel og henni er unnt.
En þó að Ragnheiður hafi
helgað sig líknarstörfum, hefur
hún þó ekki brugðizt í því hlut-
verki, sem náttúran skapaði
henni, hún er gift kona og
tveggja barna móðir. Maður
hennar, Björn Gestsson, er for-
stöðumaður Kópavogshælisins,
og eru því störf þeirra ná-
tengd.
*
Guðrún Thorarensen
Ég hef aðeins hitt eina mann-
eskju á 'lífsleiðinni, sem hefur
haft verulega ánægju af að
pikka á ritvél. Það er hún Guð-
rún Thorarensen.
„Það er alveg satt, ég hef
alltaf haft mjög gaman af því.
Ég innritaðist svo sem í háskól-
ann, ætlaði að stúdera frönsku
og latínu. En ég var víst eini
nemandinn, sem ilangaði til að
læra latínu þennan vetur, svo
að það varð ekkert úr kennslu.
Enda skipti það ekki máli, því
að ég fór auðvitað strax að vinna
á skrifstofu. Það var svo inn-
dælt að vera 'laus við náms-
bækurnar og rexið, og ég greip
því feginshendi að geta sjálf
farið að sjá mér farborða.“
Guðrún er „litfríð og ljós-
hærð og létt undir brún, hand-
smá og hýreig . .. “, það kem-
ur sér áreiöanlega vel að vera
handsmá við ritvélina.
„Fimm árum seinna réði ég
mig á skrifstofu Borgarfógeta,
og þar hef ég verið síðan. Svo
hef ég auk þess tekið að mér
alls konar heimavinnu, og frá
1952 til ’65 var ég þingritari að
aukastarfi.
Það er svo sem ekki margt
af mér að segja, ég hef al'ltaf
búið í sama liúsinu, mig hefur
aldrei langað til að dveljast
langdvölum erlendis, er ekki
gift og hef alltaf unnið á sama
stað“.
Það er líklega satt, sem þær
segja, að hún Rúna sé mjög lít-
illát, en sú, sem býr yfir slíkri
sálarró og jafnvægi hugans,
hlýtur að eiga sér einhvern
innri heim, þar sem atburðirn-
ir gerast, og við hin eigum enga
hlutdeild að.
Nú telur Guðrún peninga dag-
inn út og daginn inn. Og það
eru engar smáfúlgur, sem renna
um hendur hennar, heldur hin
ýmsu gjöld og skattar, sem rík-
ið heimtar af þegnum sínum —
þinglýsingargjöld, stimpilgjöld,
skiptagjöld o.fl. Guðrún var
hækkuð í tign fyrir tveimur ár
um, og þó hún segi það ekki
sjálf, þá er hún víst geysifljót
að te'lja.
^<
Og þá er það Halla Bergs. f
hugum flestra, sem hafa heyrt
hennar getið, er hún tengd
ferðalögum og fjarrænum lönd-
um. Enda er Halla engum manni
háð og getur farið og komið,
hvenær sem hugurinn girnist.
En hún hefur búið sér nota-
legt hreiður hér í höfuðstaðn-
um segist vera hætt að flakka
— í bili — og þangað heim-
sótti ég Höllu eitt kvöldið.
Halla hefur eignazt ýmsa fá-
gæta muni á ferðálögum sín-
um, sem hver hefur sína sögu
að segja og setja skemmti-
legan svip á umhverfið. Úti í
einu horni stofunnar stendur
píanó, sem lætur lítið yfir sér:
ég vissi það. ekki fyrr, að Halla
stundaði nám í Tónlistarskól-
anum og hefur yndi af píanó-
leik.
„En hvernig stóð á því,' að
þú fórst að flakka, Halla?“
„Eins og annað ungt fólk, var
ég full af útþrá, langaði ti'l að
sjá mig um í heiminum, en fs-
land var auðvitað lokaö land á
þessum árum, og tækifærin ekki
mörg til utanferða. Ég las
ensku og frönsku hér við há-
skólann, og þriðja haustið mitt
þar fékk ég vinnu í utanríkis-
ráðuneytinu. Og það varð eig-
inlega upphafið að öllu mínu
flakki. Strax að afloknu B. A.
prófi var ég send til Stokk-
hó'lms og starfaði þar í þrjú
ár sem ritari við sendiráðið. Á
meðan ég var þar fékk ég tæki
færi til að heimsækja Sovétrík-
in. Að vísu var þetta skömmu
eftir S’tríð, en engu að síður var
stórkostlegt að koma í leikhús-
in og sjá óperur og hinn dá-
samlega rússneska ballett.
Næst bauöst mér starf í ís-
lenzka sendiráðinu í París. Þar
var ég í tvö ár. Þar rættist sú
ósk mín að kynnast Frakklandi
og franskri tungu betur. Bjó ég
hjá franskri fjölskyldu. Það er
nauðsynlegt vegna daglegsmáls.
En þegar maður vinnur í sendi
ráði síns lands, er eins og mað-
ur sé ekki einvörðungu í
ókunnu landi he’ldur að nokkru
leyti á íslenzkri grund, maður
er alltaf með hugann við ís-
lenzk málefni, les íslenzk blöð,
talar íslenzku.
Á vinstri bakka Signu dvald-
ist töluvert af íslenzkum náms-
og 'listamönnum um þetta leyti,
piltar og stúlkur, margir hverj-
6. október 1968
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 7