Lesbók Morgunblaðsins - 11.05.1969, Blaðsíða 9

Hvað viltu segja um þá,
seim sjálfir sjá^ og þreifa á?
Margir íslendingar eru
framlífstrúarmenn vegna eigin
reynslu. Þeir hafa miargir hverj-
ir verið ófreskir, dulspakir og
framsýnir. Og þeir hafa lagt í
þessa eigin reynslu, orku sína:
vitamuni, vilja, góðvild, trú-
mennsku og umhyggju. Þannig
er þessi reynsla kjarni lífs
þeirra og starfs. Framlífstrú
þessa fólks er enginn ,,ismi“ í
yfirborðslegri merkingu. Hvorki
stefna né hreyfing, heldur lif-
andi 'líf. Merkasti þátturinn í
(heiðarlegu, alþýðlegu lífemi,
einstakldngsbundin og sammann
leg í senn. „Andinn lífgar en
bókstafuirinin deyði“, stendur
þar. En þau orð virðast ekki
allir skilja.
Eftir því, sem ég þekki til
tel ég þig sjálfan þarna harla
nærstæðan. Hvað snemma byrj-
uðu „einkennilegheit" þín?
Ég byrjaði ungur að skynja
hið yfirskilvitlega, sem svo er
nefnt, en reynist þó ekki yf-
irskilvitlegt nema fyrst í stað.
Smátt og smátt áttaði ég mig á
því, að þetta eru náttúrleg, al-
heimsleg fyrirbæri, fögur og
þroskandi, þegar lenigra er séð
og betur vitað.
Nítján ára var ég leiddur
inn í ríki framliðinna vina minna
Og mér boðið að taka þátt i
framþró'unarstarfinu þar. í
fyrstu var ég sleginn undrun,
og efa. En þá „glampaði öld-
ungsins auga“ Og á næsta and
artaki skynjaði ég fullkomlega
dúlrænuna í ljóði St. G. St.
9um skáld eru stóriega dulræn á
án þess að vita það sjálf
„Glampaði öildumgsinis auga
óvörum, snöiggvast við svarið.
Það koma stundum þær
stundir
stopular, því er svo farið,
þegar eitt augnabiik oprvast
útsýni, launkofi snuuga —
örlögin blasa við augljós
eldingum leiftrandi huga“.
Eftir þá nótt var tilveran öll
önnur en áður, og ég einstakl-
ingurinn annar maður. Síðan
hafa fáar nætur liðið svo, að
ég væri ekki starfandi þegn á
leiðum hinina fraimliðnu — þátt
takandi í framþróunarstarfinu
þar, ýmist á myrkum leiðum eða
björtum. Þessir geð- og hug-
heimar eru mér nú einis raiun-
veruiegir og þessi jarnieski heim
ur. Þegar efnislíkaminn sefur
er astral-líkaminn (ljósvaka-
líkaminin frjálsastur ferða sinnia.
Og þá hefir þú mörgu
kynnzt?
Já, mörgu stórkostlegu,
bæði hörmulegu og unaðslegu.
Þú ert nú líkiega fræg-
astur sem huglæknir, þótt fleira
komi til. Hvað viltu segja um
þá náðargáfu að geta þetta?
„AF ávöxtunum skuluð
þér þekkja þá“, er óvéfengj-
anleg staðhæfing. Andlegar
lækningar sem Jesús kenndi
lærisveinum sínum, og stundað
ar hafa verið æ síðan, er raun
veruiegur ávöxtur trúar og ár-
angur tilbeiðslu — og bæn-
heyrslan, íramkvæmid hennar
þá jafnframt mikilvæigasti vitn-
is'buT'ðurinn um trúarmátt og
tilbeiðsluhæifileika þeirra, sem
stunda fyrirbænirnar. Þannig
lei’ðir trúin — guðsvitundin —
ti,l aukinnar reynslulþekikinigar.
Þetta er lífslögmál andans oig
guðdómsins. Huignæm andleig
vísindi. Hver sem misiþyrmir
þessum heilgu sanninduim, níðist
á trú og tilbeiðslu, og fellur á
sínu eigin bragði.
Á þetta við um hjálpráð
tveggja heima?
Þessi ummæli miðast við
tilvist 'lífsins á jörðu hér. En
hinir framliðnu þurfa eigi síð-
ur á mjarigvíaliegri aðstoð að
halda, og fonsjónin lætur sér
engu síður annt um þá. Þú
getur ímynidað þér hve
stórkostieg reynsla það er
að hverfa inn á framlífssviðin
og kynraast þar framliðnu fólki
á dýrðlegum starfssviðum fram
lífsheimanna: tugum manna og
aftur tugum manna, sem á jörðu
hér voru marg dæmdir til ævar
andi helvítis af fávísinni og of
stækinu. Þessir framlífsmenn
ljóma af ástúð og þrótti. Þeir
eru meðlimir í hjálparsveitum
samfélags heilagra, undir stjórn
hins hvíta bræðralags. Aftur
og aftur eru þeir sendir niður
á hin lágu myrku svið, til að
sækja þá höltu, týndu og dauðu
(dauðu í andlegum skilningi).
Þeir leiða þá eða bera þá ti'l
blóma'mna ó bjartari svið.
Þetta varð þeirra hlutskipti,
þeirra framlífs starf. Svo ægi-
lega hafa helgivöldin verið mis
skilin og lífsferill þróunarinn-
ar svívirðilega afmyndaður.
Þekkir þú marga þína jafn
ingja í þessari íþrótt?
— Já, ég þekki miarga memn,
sem heimsótt hafa framlífssvið
in. Og reynsla okkar allra er í
höfuðatriðum eins. En vitan-
lega með ýmiskonar blæbrigð-
um, eins og æfinlega er þegar
fleiri lýsa líttþekktum fjarlæg-
um dvalarstöðum bæ eða
byggð. Og þar sem vitað er,
að þúsundir manna mieðal allra
kynslóða, frá því dagsbrún menn
iragarimraair hófst, hafa lifað sams
konar reynslu, hafa síð og
kainmað þessa heima, er hér
um raunhæfa þekkingu að
ræða en ekki ágizkainir.
Ólafur — að mjög svo
geifnu titefni séra Arragríms,
spyr ég þig nú, þegar hér er
komið sögu, um viðhorf þitt til
þakklátssemi þeirra, er þiggja
hjálp og handleiðslu.
Það getur ekki nokkrum
manni dottið þakkir í hug á
þessum vettvangi lífsins. Ég get
ekki hugsað mér aðra gæfu
meiri, en þá, að fá að taka þátt
þessu kær'leiksstarfi — að
hiafa leyfi til þess. Vitund
hvers manns, sem tekur þátt í
þessu þróunarstarfi er barma-
full af þakklæti, maður er allt-
af að þakka. Ég held, að eng-
in tilfiranirag sé jafnfjanri
manni á sólskinsstunduim þess-
arar helgu samvinnu sem sú
tilfinning, að maður eigi þakk-
ir skildar fyrir þessa veiku við
leitni, sem þó í ýmsum tilfell-
ium reynist sönn ieiðveizlia.
Þetta skil'ur hver einasti mað-
ur seim hef'ur aðeins örlitla iran
sín í þessi mál — þessi dul-
úðgu sainnindi. En hinir tiltölu
lega f áu, sem mæta þessum sann
indum með fyrirlitningu eða
óvild, skilja auðvitað ekki, hvað
'hiefur gerzt og er að genast á
landamærum ljóss og skugga,
hiraniár algeru tilvistar, þar sem
persónuleg vitund grípur yfir
tvö tilverusvið. Hamingja og
sigurg’leði gnæfa yfir allt ann-
að á þessum starfsvangi, þeg-
ar árangur næst. Hamingjan
að fá að vera í fylgd þessara
himinbjörtu björguinarsveita,
sem geisla elsku og mætti yfir
hin myrku svið. Og einnig geisla
þessir sendiboðar elsku og mætti
yfir hvern jarðarþegn, sem þátt
tekur í þessari framrás þróun-
arinnar. Það liggur því meðal
annars engan veginn ljóst fyr-
ir, hvers hlutur er lítill og
hvers er stór. Og þogar viðkom
andi starfsþegn kynnist í fari
aranarra miklu dýpri miskuran
semi og umlhyggju, og mátt-
ugri kærleika en hann sjálfur
á yfir að ráða, verður hann
óhjákvæmilega að auðmjúku
barni frammi fyrir helgum mátt
arvö'ldum. Þannig mótast og
skerpast viðhorfin vegna víð
tækrar sálrænnar þjálfunar og
dulmagnaðrar reynslu.
Firanst þér þá þakklæti
einskis virði og ástæðulaust?
Þetta er jákvæð spurn-
ing. Þar kemur þú inn á bjart-
an vettvang. Hjartanlegt þakk
læti er geislandi ljós, ríkuleg
gjöf. Því meiri auður og gjöf
sem maður sjálfur þráir meir
að veita lið, létta byrði eða
draga úr þjáningu. Því að ást-
úðleg þökk gefur orku til nýrra
dáða, hún verkar oft sem mátt-
ug fyrirbæn. Þarna birtist tvenn
veðraskil djúpt í hjörtum m'a'nraa.
Annars vegar trúmeinnlska í
sftarfi — lönigun til að láta sem
mest gott af sér leiða. Og hins
vegar viðleitnin samvizku-
semin að meta það rétt og virða
sem vel er gjört, og launa það
með gleði og elsku. Það eru
líka fleiri fletir á teningnum.
Oft er þögnin — hyldjúp þögn
þeigar orðin hverfa — saran-
asta þakklætið — máttugasta
hænin.
Blessaður haltu áfram.
Já, ég hef áður vikið að
spekiorðuim St. G. St. er haran
kvað uim Bandingjann: „Ogekki
var hugsjón hans hegning né
laun, nei, hún var a'lls mann-
göfgis sjálfskylduraun“. Allt sem
einstaklingurinn gjörir vel og
ágætlega er sjálfskylduraiun
manngöfgisins. Allt, sem menn
gjöra bezt, gjöra þeir fyrst og
fremst fyrir sjálfa sig og guð
sinn. Heilbrigt mannlíf og fag-
urt ber í sínu eigin skauti öll
loforð og laun. Þeim sannind-
um verður aldrei haggað.
Mér þykir leitt að verða
þess valdur, að þú lækkir flug
ið. En, ef ég mætti seilast til
aranars og nær, væri spurn-
ing mín þessi: Er þér kunnugt
um, að fólk hafi — eins og
séra Arragrímur — hraeykstlst
á frásögn þinni í kaflanum um
flugslysið?
Nei, öðru raær. Margir hafa
lesið þennan kafla vandlega,
fundið sannindin og þakkað
þau menntað fólk: ólært og
há'lært. Mér fannst sæmd að
því, að Andrés Björnsson nú-
verandi útvarpsstjóri valdi ein
mitt þennan kafla og las sjálf-
ur í útvarpið. Andrés er meira
en einn gáfaðasti merantamaður
þjóðariruniar — hairan ermaður
hógvær og af hjarta lítillátur,
skilninigsrí'kur á hið persóniu-
lega og innilega í fari manraa,
sam sjálfbinging'uriinn skilur
eikki.
Hvað um þakkarorðaskipti
ykkar flugfreyjunnar fram-
liðrau?
Ég var að segja frá sönn-
um, stórkostlegum heimsfræði-
legum _ atburði, en ekki lyga-
sögu. Ég hafði orð ungu stúlk-
nákvæmlega rétt eftir og
fór einraig orðrétt með svar mitt:
„Ekkert að þakka“. Eitt meg-
in atriðið í þessum fræðum er
einmitt þetta, að þeir, sem
hverfa inn í annan heim, hálda
fyrst í stað öllum persónuleg-
um sérkennum síraum, bæði um
málfar og annað.
Nú er þess að geta, að for-
eldrar mínir bjuggu í þjóðbraut
og fengu orð fyrir að vera
gestrisin vel í meðallagi. Pabbi
var greindur maður, glaðlynd-
ur og hvers manns hugljúfi, er
mér óhætt að segja. Enginn
hrokagikkur. Þegar gestir
þökkuðu honum fyrir nætur-
greiða, var svar hans oftar en
hitt: „Fyrirgefðu“, en stundum
sagði hann: „Ekkert að þakka“
Veit ég að í vitund hairasþýddu
þessi tilsvör nákvæmtoga hið
sama. Ég mun hafa erft „orð-
sprokið" frá honum, og það
fylgt mér síðan. — Sá, sem álít
ur að þetta „orðsprok" mitt
spilli kristni í landi hér, hlýtur
að vera eittilivað skrýtinn í koll
iraum.
Mér detta í hug vísuorð
Davíðs skálds, um gamla prest-
inn: „Hann á að lýsa, en myrkr
ið magnar. Hann er mestur í
því: að skyggja á.“
Mér þykir ekki líklegt, að
þið flugfreyjan góða hafið al-
veg verið skilin að skiptum,
þar sem frásögninni af flug-
slysinu lýkur í bókinni. Hvað
geturðu sagt mér um örlaga-
hlutverk stúlkunnar ?
Eftir óvenjulega stuttan
tíma var hún orðin hjúkrunar-
kona á vegum meistanannia —
þátttakaradi í stórgöfugu starfi.
Ég hef oft hitt hana utan eða
iranan landamæra ljósa og
skugga. Hún er leiðbeinandi
þeirra, sem hafa svift sig líf-
inu vitandi vits. Þessar veiku,
döpru sálir leiðir hún og styð-
ur frá myrkri til ljóss. Hlut-
verk hennar er að hjálpa lífs-
sólinni miklu að þerra tár hinna
harmþrungnu. Leiða þá að dyr
um hins volduga musteris þagn
ar og tilbeiðslu, þar sem sól
upprisunnar eyðir síðasta
skugga sálarinnar. Síðan verða
allir þátttakendur í mikilvæg-
um störfum, eigi síður þeir,
sem koma úr hrösunardjúpun-
um.
Jæja, heldurðu að raun-
vísindin nái fullum tökum á
viðfangsefni framlífs og sálar-
rannsókna í náinni framtíð?
Það er ekkert vafamál, að
þess er ekki langt að bíða,
að svo fullkomin fjarskipta-
tæki verða fundin upp, að full-
komin myndataka geti farið
fram af lífernisformum fram-
lífsins. Það verða raunvísind-
in sjálf, sem leggja síðasta
draug útskúfunar — og helvít-
istrúarkenningarinnar að velli.
Ertu viss?
Já. alveg viss. Og þá verð-
ur betra að lifa á jörðu hér en
nú er. En átökin framundan
eru voðaleg. En því bjart-
ara, hærra og andlegra lífi,
sem við lifum, því máttugri
verða bænir okkar, og því mátt
ugri sem þær verða, því fleir-
um verður bjargað frá kvöl-
unum og skelfingunni. Starfs-
lið himnanna lætur ekki sitt
eftir liggja. Heitasta bæn fyr-
irliða þess í dag, er að fá sem
flesta jarðarbúa til samstarfs
gegn skelfingu þeirra ragna-
raka, sem framundan eru á
jörðu hér.
Hvað geturðu sagt mér
um komandi daga ?
Fraimtíðin er ískyggileg. Við
þráuim og óskum að vilji Drott-
ims allsih'erjar ráði meiru á jörðu
hér en verið hefur. En til þess
að svo megi verða, þurfa fyllk-
ingar manna, að komast í sam-
band við hann, biðja hann, og
vinna með honum. Að biðja þess
að vilji hans megi verða „svo
á jörðu sem á himni“, er nú
mörgum hugstæðara en áður,
því margir skynja voðann fram
undan. Svo eru náttúruvísind-
in farin að rannsaka afl and
aras og mátt bæniariranar. Það
talar sínu máli, og vekur fólk
til ferskari umhugsunar um
tækifæri andlegrar siamstöðu.
Franmhald á bls. 12.
11. xnaí 1969
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 9