Lesbók Morgunblaðsins - 11.05.1969, Blaðsíða 13

fLxyoig (ór'íA.'J. oh WorrKvit
unn. efkur WcrWjcigo^ unu 1
í»«gir prQslur . ‘£y snoxaól
þoutv a( garu^uvum txpp c
Cflir þaá for soo noWWro.
s\and aó hcxnn ó-VuoQrg’c
Woféu surux að haUa.Ca
áb®. ánum þor SQrnbann
sVohvna. þar ligg\a \ooxx.
Prftráur hnsVv hófuióv.ð 09
unnU harm c.hlfúrnoxr
oftúr þcyvwjw.Ujmmotgamnn
uour nc<tk f mUir hoorun o5í
b'ushapinn. i ShbJi.hci.tc
andoáur. f\cunn logQufþá
krók cl KoXa sunn o^fcr
*þogoLr foUc ucxr korruó cx
fátur, sogcr pt^sjtur oxS
dmngunn: 'þxi oorður cx5
hofa þig hóócxn.'o^ oil
'c ShóJJhdd. ~þogor homv
kom þojnfyxS ocxr dL<ayc
farvð aÓ hcxUm 0% þoí
bváur hcxruv \aar <^s»tvngptr.
n
LAXNESS
Framlhald af bls. 4.
— Lesið þér ljóð?
— Ekki er það nú mikið, en
auðvitað þekki ég eins og aðr-
ir landar mínir, sígildan ís-
lenzkan ljóðaskáldskap og sitt
af hverju af þeim yngri. En ég
les mér talsvert meira til um
málaralist.
— Hafið þér hugsað yður að
gerast myndlistargagnrýnandi?
Eg hef nýlokið við að lesa bók
yðar um málarann Svavar
Guðnason.
— Já, hún kom út hjá Gyld-
endal síðastliðið haust. Nei, ég
el ekki með rriér neina drauma
um að gerast myndlistargagn-
rýnandi. En ég hef mikinn á-
huga á myndlist. Ég á nokk-
ur meiriháttar málverk eftir
Svavar, og é g er kunreugur
æskuumhverfi hans í Höfn í
Hornafirði, hinni fögru sveit
handan Vatnajökuls. Frá jökl-
inum stafar himneskri birtu yf
ir umhverfið. Enda þótt mynd-
ir Svavars séu abstrakt hefur
birta jökulsinis ekki farið for-
görðum í þeim Þetta er geysi-
lega skemmtilegt fyrirbæri, sem
ég vona, að mér hafi tekizt að
koma til skila í bókinni um
Svavar.
— Það er ekki undir Vatna-
jökli, sem nýja skáldsagan
gerist?
— Nei, þér kunnið íslenzku
það ve'l, að þér vitið, að orða-
tiltækið „undir jökli“ á aðeins
við um Snæfellsjökul, sem
stendur yzt á Snæfelllsnesi við
norðanverðan Fax'aflóa. Þér
hafið áreiðanlega orðið þeirr-
ar reynslu aðnjótandi, hvernig
hvítan hjúp hans hillir uppi í
öllum regnhogans litum, á heið
skýrum dögum, þegar menn
beina sjónum sínum í norðvest-
ur frá Reykjavik. Það er æv-
intýraleg sýr., ógleymanleg
hverjum þeim útlendum manni,
sem heimsækir Ikland. Standi
maður við rætur jökulsins,
minnir fjallið á Fusíama.
— Hefur nokkurt af börnum
yðar freistast til að leggja út
á rithöfundarbrautina?
— Nei, ekki svo að skiílja. Sá
elzti, sonur minn, Einar, hefur
fengizt við sagnfræði, en ann-
ars eru það félagsmál eða
stjórnmál, sem hann lætur eink
um til sín taka. Svo á ég dæt-
ur smáar. Önn'ur er fjórtán en
hin sautján. Sú eldri gengur I
menntaskóla í Reykjavík. Verð-
andi skáld, varla!
— Haldið þér enn sambandi
við kaþólska?
— Já, vissulega. Sem ungur
rniaðui- 'laðaðist ég um tíma að
kaþólskunni. Ens og þér vitið,
hvarf ég snemma frá henni aft-
ur. Ég á enn góða vini í þeim
hópi, bæði meðal jafnaldra
minna og þeirra, sem yngri eru.
Fyrsti kaþólikkinn, sem ég
kynntist, var Jóhannes Jörgen
sen. Þegar hann varð var við
áhuga minn, greiddi hann götu
mína. Hann var trygglyndur
maður. Þegar ég fékk Nóbéls-
verðlaunin fyrir fjórtán árum
sendi hann mér skeyti, minnt-
ist mín, enda þótt okkar leiðir
hefðu lengst af legið í sund-
ur. í Róm hef ég notið gisti-
vináttu kaþólskra preláta. Jú,
ég dreg enga dul á þaS, að
ég á góða vini meðal kaþólskra,
jafnt eldri sem yngri, lærðra
sem leikra. Ég sneri baki við
kaþólskunni, en sá sem eitt
sinn hefur gengizt henni á
hönd, finnur glöggt, að aðrar
greinar kristindóms standast
ekki samjöfnuð við víðfeðmi og
dýpt hin.nar ksaþólaku trúar.
— Getur maðurinn verið án
trúar?
— Maðurinn. er vafalaust
hamingjusamastur, ef hann
finnur eitthvað til að trúa á,
sumir finna trúarþörf sinni út-
rás innan hinna eiginlegu trú-
arbragða, aðrii trúa á þjóðfé-
lagið og ríkið og skipa þeim
skoðunum sínum í einis konar
trúarkerfi.
hcxfa. þugáVtórrúú
mxrtu. þcxr actm þú. QrX
&oo ófyrcrláturua cxú \ocx
QfcWÍ. oú ta9»\ccx ró
framúóvirvjRa. Dr^^ur bók
þ«s«x ool 03 kocxddixprQá:
09 hoxmamonn. hcurt^.
floruxm oar •bcxxraó aÓ
akkc xxan. horu-v.ro ^cfttúng
of gó5, ort ^óJfcxr rtvatti.
hom 'obyrgpat .
fiounn spcxrÓc hcKvrt \por
W\c rtohhoó ocó oóa
huoó \po\ yUx.
— Þekkið þér rr.arga rithöf-
unda í Danmörku?
— Já, það vill svo vel til.
Ég heimsæki Seedorf í Bakke-
huset næstum því í hvert skipti,
sem ég gisti Kaupmannahöfn.
— Karen Blixen?
— Við skrifuðumst á. Þar að
auki þekkti ég H. C. Branner
og Kjeld Abel. Af dönskum
ljóðskáldum var Otto Gelsted
einn af mínurr elztu vinum í
Danmörku. Af þeim yngri má
geta Klaus Rifbjergs, sem ég
kynntist á rithöfundaþingi í
Róm. Gáfaður ungur maður, dá
lítið meinhæðinn. Af jafnöldr-
um mínum má nefna Kari
Bjarnhof, sem ég hef oft og
einatt hitt. Því miður hefur
Bjamihof aldrei sótt mig heim,
þegar hann hefur verið á fs-
landi. Ég bý drjúgan spöl ut-
an við Reykjavík á leiðinni til
Þingvalla.
Þér komið oft til Kaup-
manmahafnar.
— Já, ég legg oft leið mína
til Danmerkur. Fyrir okkur ís-
lendinga liggur Kaupmanna-
höfn svo miðsvæðis, hvert á
land, sem maður anmars ætlar á
meginlandi Evrópu.
— Kunnið þér vel við yður í
Kaupmannahöfn?
— Já, !hún er mér næstiuim
sem annað heimili. Kaupmanna
höfn var fyrsta borgin, sem ég
dvaldist i, þegar ég hleypti
heimadraganum sem ungur mað
ur. Ég dvaldist þar í fyrstu
nokkra mámuði, og síðan hef
ég leitað þangað mörgum sinn-
«m til lengri eða skemmri dval-
ar. Kaupmannahöfn hefur mjög
aðlaðandi periónuleika, rétt
eins og sumir menn. Hún er ná-
tengd æsku minni, þar skrifaði
ég nokkrar af mínum fyrstu
frásögnum.
Þegar hér ar komið sögu, er-
um við komnir upp á efsta
dekk á Gullfossi og horfðum út
yfir hafið. Engin skip í sjón-
máli. Einn klýfur Gullfoss öld-
nr Atlantshafsins. Það er tek-
ið að rökkva. Uðinn af hvít-
fyssandi öldutoppum berst að
vitum okkar. Það er sterkur
meðvindur, og skipið brýst á-
fram með regiubundnum hreyf
ingum. Við skulum hreyfa okk-
ur ögn á „promenade dekk-
inu“, segir ská'ldið og bætir
svo við:
— Þegar þér komið í land í
Færeyjum, megið þér til að
flytja William Heinesen
kveðju mína. Fyrir um það bil
hálfu ári hafði ég boðið honum
heim, það var í tilefni af opn-
un Norræna hússins. Hinir herr
arnir komu, en hið færeyska
skáld fór hveigi. Han.n átti að
vera heiðursgesturinn.
Bryndís Schram þýddi.
11. rnaií 1969
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 13