Lesbók Morgunblaðsins - 11.05.1969, Blaðsíða 15

FLÓTTI
Framihaild af bls. 2.
Boleslav, þar sem Skoda verk-
smiðjuroar eru. Það gæfi mér
haldgóða ástæðu, ég gæti sagzt
ætla að spyrjast fyrir uim vara-
hl'uti í Skodann minin.
Ég átti ekki að fljúga meina
naestu tvo dagana vegna þess,
að vegaþréf mitt hafði verið
sent til ítaLska gsindiráðsins til
áritunar fyrir fiug til Rómar á
mánudaginn kærni. Það var
venjan að áhafnir félagsims
fengu aðeins vegabréfsái'itan-
ir fyrir eina ferð til útianda í
einu, memia flogið væri til Sví-
þjóðair, Englands, Belgíu, eða
einhvers kommúnistaríkjanina.
Þetta atriði var mikilvægt
og kom okkur vel. Eitt aðal-
vandkvæði okkar hafði verið
það, að við þrír áttum aldrei
al'lir frí sama daginn.
í þetta sinn virtist allt i lagi.
Það var ekki hægt að ganda
mig í utainiliandsfliuig vegna þeiss,
að vegatoréf mitt var vandleiga
geymt í ítalska sendiráðinu. Sá
þriðji okkar Retíhka flugstjóri,
hafði flogið til Eniglaindis og var
væntainlegur síðar þainn dag.
Hann átti að fljúga til Brúss-
el morguninin eftir, ein kæmiumst
við aliir óséðir til vallarins
þann morgun, munduim við hætta
á að tilkynna hann veikan.
Venjulega þýddi ekkert að til-
kynna veiikindi sín, memia mað-
ur væri fársjúkur. ALlar slík-
ar tilkynmingar voru flanignar
rantnisóknarlögreglunni, Sem
gerði síðan húsleit.
S'-' jjia þe man dae; hitti ég aft
ur Kaucky flugstjóra samkvæmt
umtalinu um morguninn og við
ókum út að vellinum. Hann
sá:t ekki frá þjóðveginum.
Hann var aLa.uður.
Við lögðum bílum okkar við
annan brautarendann og skref-
uðum út brautina Eftir 300
skref vorum við um það bil
hálfnaðir. Vö'llurinn var greini
lega nógu langur og harður en
fremur ósléttur.
— Klukkan tíu á morgun
reyni ég að ná vélinni óséður.
Ég hlýt að sleppa mitt í öllum
gauraganginum — , sagði Fau
cky Hann átti við hátíðahöld,
sem áttu að verða til heiðurs
rússneskum sendimanni morg-
uninn eftir. Allur flugvöl'lur-
inn yrði skreyttur eins og jóla-
tré.
— Recka flugstjóri mun ann
ast fjölskyldu mína. Hann þarf
aðeins að vita um hátíðahöld-
in, — sagði Kauchy og auð-
vitað veit hann ekki um þenn-
an nýja stað. —
Okkur kom saman um þau
atriði, sem eftir voru og fórum
svo hvor sína leið.
Klukkan sex um kvöldið á‘ti
Rechka að snúa heim frá Lond
on. Konan hans var ekki í Prag
um þetta leyti. Ég ók hálfa
leiðina til flugvallarins og þótt
ist eiga í vélarbilun. Þegar
Recihka nálgaðist, stöðvaði ég
hanm. Ég hélt á kveikju í ann-
arri hendinni, benti á hana og
sagði: — Við föirum klukkan
bálf ellefu á morgun. Það er
síðasta tækifæri. Ég gat ekki
útskýrt allt núna. Ég hitti þig
á dlaginu tíu við aðrar kross-
göturnar nálægt þorpinu N. . .
Þetta er nýr staður. Ég var þar
í dag. —
Reehika var undrandi og æst-
ur að sjá. Ég hélt áfram:
— Nú set ég kveikjuna í.
Farðu upp í bílinn og settu vél-
ina í gang. Bak við sætið er
kort. Staðurinn er merktur á
það. Flýttu þér nú og hringdu
í mig seinna, þegar allt er til-
búið.
Hann kinkaði kolli: — En
hvað um ferð mína til Brússel
á morgun? — spurði hann.
— Þú verður að hringja til
vailarins og tilkynna veikindi.
Segðu að þú sért á leiðinni
til læknis — .
Við vissum báðir hve áhættu
samt þetta var.
Ég svaf ekkert um nóttina.
Stuttu eftir miðnætti hingdi
síminn þrisvar eins og venju-
lega. Ég leit á úrið mitt. Ná-
kvæmlega einni og hálfri mín-
útu síðar hringdi hann aftur.
Það var Rechka flugstjóri.
— Leitt að ég skuli ónáða
þig svona seint — , sagði liann.
— Ég ætlaði bara að segja
þér, að ég mundi skila raf-
geyminum á morgun. Ég kem
með hann á flugvöllinn. Verð-
urðu þar. klukikan níu?
— Já — ,svaraði ég, — ég
verð þar — . Síðan lagði ég á.
í dögun leit ég út um glugg-
ann. Það var laugardagur 30.
september. Þetta var fallegur
haustdagur. Himinninn var heið-
ur og biár. Ekki varð mér rórra
við það, vegna þess, að við
þurftum á skýjum að halda til
undankomu. Og herflugvélar
leituðu dag hvern yfir öllum
landamærunum.
Ég tók upp sígarettu og leit
sem snöggvast á áletrunina á
hylkinu. Þar stóð: Friður er
alltaf betri en stríð, en ég mun
fara þangað, sem örlögin senda
mig — .
Við borðuðum morgunverð um
k'lukkan átta. Dóttir okkar svaf
enn í rúmi síinu.
Allt í einu hringdi dyrabjall-
an. Hjarta mitt tók kipp og
ég stóð hægt á fætur og fór til
dyra. Fyrir utan stóðu tveir
menn. Þeir voru í einkennis-
klæðum leynilögreglunnar og
með hinar venjulegu skjala-
möppur undir hendinni.
— Þá er úti um okkur — ,
hugsaði ég.
— Við erum að safna fé
handa hermönnum í Norður-
Kóreu — , sagði sá hærri.
Hve mikið vilt þú gefa? —
— Ég andaði djúpt. Heimur-
inn var skyndilega ólikt bjart-
ari en fyrir stundu.
Ég leitaði í vösum mínum, en
fann ekkert nema smáaura. Ég
sagði þeim það. En þeir ful'l-
vissuðu mig um að upphæðin
skipti ekki máli 'heldur aðeins
hugur gefandans. Það var venj-
an. Þeir, sem ekki gáfu til
þarfa kommúnista voru skrifað-
ir upp og tilkynnt, að þeir væru
óáreiðanlegir.
Ég vildi ekki vekja grun-
semdir þeirra, svo að ég gaf
þeim allt sem ég fann í vös-
um mínum. Nokkru semna Leit
ég í síðasta sinn yfir íbúð
mína og hélt brott fyrir fullt
og allt.
Ég fór til hússins, þar sem
ég hafði fa'lið farangur minn,
af því að við þoirðum eltki að
taka ferðatöskur með okkur úr
íbúðinni okkar. Síðan beið ég
konu minnar og dóttur, sem
áttu að hitta mg klukkan níu.
Konan mín fór nú úr íbúð-
inni ásamt telpunni, sem hélt á
stórum bangsa. Þær kvöddu
húsvörðinn, sem var kommún-
isti, og kváðust mundu koma
aftur eftir stutta stund. Hann
hélt, að þær væru að fara í
búðir.
Hún tók leigubíl handan
næsta horns til torgs eins þar
sem hún skipti um bíi, sem aft-
ur stoppaði tveim húslemgdum
frá mótstað okkar. Þær gengu
síðan upp götuna þar.gað ,sem
ég beið í bílnum.
Á slaginu tíu áttum við að
vera við fyrrnefndar krossgöt-
ur við þorpið N. . . Ég stöðv-
aði bílinn við veginn og lézt
vera að gera við vélina og skim
aði örvæntingarfullur kringum
mig eftir Rechka flugstjóra.
Ekki var sálu að sjá á veg-
inum. Við vorum mjög tauga-
óstyrk. Spennan jókst með
hverju andartaki.
Ég sá bíl koma niður veginn
og rykský reis handan hans í
kyrru morgunloftinu. En það
var flutningabíll og hann fór
framhjá án þess að hægja á sér.
Þá var það, að ég sá ein-
hvern dökkan smáblett úti við
sjóndeildarhringinn. Klukkan
var tuttugu mínútur yfir tíu,
og ekkert sást til Rechka flug-
stjóra. Dökki bletturinn stækk-
aði æ, þar til ég þekkti þar
hina breyttu Dakota-birgðavél
flugfélagsins okkar. Þegar hún
flaug yfir las ég áletrunina á
vængjunum: OK-WAA. Taugar
mínar voru að því komnar að
bresta.
Á þessari stundu vissi ég ekk
ert um það að Reckha hafði
haldið til flugvallarins til að
finna Kaucky og vita hvort
honum hefði tekizt að ná í flug-
vél. Rechka var kvíðinn um
framgang málsins. Við höfðum
alltaf gert ráð fyrir skýjuðum
himni á brottfarardaginn.
Rechka tilkynnti sig því' til
starfa á véllinum og beið flugs-
ins til Brússel. Tíu minútium
fyrir brottför sá hann Kauchy
biðja um leyfi á skrifstofunni
til þess að fara í reynsÍSflug.
Þá vissi Reckha að ráðagerðin
yrði framkvæmd. Hann þaut í
næsta síma og hringdi til skrif-
stofunnar og sagðist hafa feng-
ið hrottalega í magann og mundi
fara þá þegar til flugvallar-
læknisins.
Hann sagðist vera fárveikur,
sem raunar var ekki svo fjarri
sanni, og spurði hvort ekki
væri hægt að fresta fluginu um
svo sem klukkustund, þá liði
honum áreiðan'lega betur. Síð-
an stundi hann hátt af kvölum
í símann og lagði á.
Hann hljóp að bíl sínum,
stökk inn og ók hiratt út af
vellinuim. Um leið og hann ók
brott heyrði hann, að lýst var
eftir bonum í hátölurunum og
honum skipað að hafa undir
eins sambaind við skrifstofuna.
Hann flýtti sér að sækja fjöl-
skyldu sína og fjölskyldu Kau-
sky, sem biðu á ákveðnum stað
í gagnstæðri átt.
Klukkan tuttugu og fimm mín
útur yfir tíu stanzaði hann við
krossgöturnar, þar sem við bið-
um.
Yfiir oldcur sveimaði flugvðl-
in. Það var Kauchy flugstjóri.
Nú var ekki eftir neinu að
bíða. Ég öskraði út um bíl-
gluggann: — Farðu til næsta
þorps. Þar er tóbaksbúð til
hægri handar. Farðu fyrsta veg
þaðan til vinstri. Ég hitti þig
handan þorpsins. —
Hann ók brott tafarlaust. Ég
fylgdi honum fáein andartök, en
sveigði síðan niður annan veg.
Við hittumst um það bil mílu
handan þorpsins.
Ég benti honum á völlinn og
sagði honum að leggja bílnum
við brautarendann. Sjálfur'iagði
ég mínum skammt £rá. Kauchj'
hafði nú greinilega séð okkur
úr lofti. Hann lyfti vélinni hratt
til kynna með merkjum, að eng
inn lögreglumaður væri um
borð. Við veifuðum hvítum klúti
á móti, og sögðum allt í lagi
hjá okkur.
Á næsta andartaki lækkaði
Kaucky flugið og bjóst til lend
ingar og á því sama andartaki
kom maður á mótorhjóli í ljós
á veginum. Grágræn föt hans
virtust nákvæmlega eins og ein-
kennisbúningur lögreglunnar.
Við stirðnuðum upp eitt andar-
tak af ótta, er hjólið nálgað-
ist. Þá sáum við, að þetta var
borgari. Hann hefur örugglega
séð hvað um var að vera. Tveir
bílar stóðu við brautarendann.
Og flugvél var í þann veginn
að 'lenda.
En hann var greinilega jafn
skelkaður og við sjálf. Hann
ók brott eins hratt og hann
komst og leit hvorki til hægri
né vinstri.
Kaucky var nú alveg við það
að lenda og vélin kom þjót-
andi á móti okkur. Stélhjólið
snerti brautina fyrst. Kaucky
setti hemlana á og vélin stöðv-
aðist eftir stutt rennsli á miðri
brautinni. Það var blankalogn
Þetta var bezta lending, sem
ég hef nokkru sinni séð. Hann
ók vélinni nær okkur og við
fórum til móts við hann.
Fólk í lýðræðislöndum á erf-
itt með að ímynda séi að Kau-
cky flugstjóri hafði framið hálf
gert kraftaverk þennan dag.
Hann hafði farið í reynslu-
flug oig komizt hjá lögreglufylgd
sem var annars ófrávíkjanleg
regla og varúðarráðstöfun.
Á flugvellinum hafði hann
tilkynnt að hann hefði fengið
skipun frá aðalstöðvum lögregl
unnar um að hefja sig til flugs
þegar í stað. Kaucky afhenti
þeim síðan útfyllt eyðuþlað
með nöfnum áhafnarinnar, sem
engin var og undirritaði skjal-
ið. Hann hafði gætt þess að
hafa á því nöfn flokksmanma,
aðeins trúverðugra kommún-
ista.
í sömu andrá og sovézku
sendimennirnir lentu og var
fagnað af ríkisstjórn og flug-
yfirvöldum steig Kaucky um
borð og ræsti hreyflana. Flug-
völlurinn var troðfullur af lög-
reglumönnum og njósnurum.
Flugstjórinn sagði aðstoðar-
mönnum sínum, að allt væri nú
í lagi og þeir mættu fara og
horfa á skrúðgönguna, hann
biði eftir áhöfninni. Um leið og
þeir sneru baki við honum kall
aði bann flugturninn upp og
bað um flugtaksleyfi. Hann fékk
það.
Fáeinum mínútum síðar var
hann á lofti. í geymunum voru
500 gallón af benzíni. Á flug-
vellinum grunaði engan neitt.
Og nú stóð hann við dyr vél
arimmar á litla vellinum og
hjálpaði okkur um borð.
— Hraðið ykkur! — kallaði
hann. Hann var á skyrtunni og
það bogaði af honum svitinn.
Enni hans var 'löðrandi. Börn-
in fóru á undan ,þá konurnar
og síðain var farangurinn réttur
inn. Loks klifraði ég sjálfur
inn og Rechka á eftir mér. Allt
þetta tók aðeins eina og hálfa
mínútu. Ég held svei mér að
aldrei í sögunni hafi gengið
fljótar fyrir sig að hlaða eina
flugvél. Þegar allt var komið
um borð, hljóp Kaucky flug-
stjóri inn í stjórnklefann. Rec-
hka hélt hurðinni að stöfum,
þar sem ekki var hægt að loka
henni vegna galla í hjörunum.
Ég hljóp líka fram í stjórn-
klefann að hjálpa Kaucky við
flugtakið.
Á næsta andartaki opnaði
Kaucky fyrir eldsneytisgjöfina
og vélin seig af stað fram braut
ina. Við vorum komin á loft
eftir 300 metra rennsli. Ég tók
við stjórninni og sneri vélinni í
330 gráða horn í átt til Austur-
Þýzka'lands og flaug í lítilli hæð
rétt yfir trjátoppunum, til að
gefa herflugvélunum ekki færi
á mér.
Það var ein varúðarráð-
stöfun, að allir reynsluflugmenn
Tékkneska flugfélagsins áttu að
hafa samband við flugturninn
á tíu mínútna fresti. Þegar við
höfðum flogið fáeinar mínútur
kallaði Kaucky flugturninn upp
og tilkynnti að hann v.æri um
15 mí'lur austan Prag.
— Roger svaraði FLugturninn.
Að öðrum tíu mínútum liðn-
um kallaði hann aftur og kvaðst
nú vera 15 mílur sunnan Prag.
Og tuttugu mínútum eftir flug-
tak fórum við yfir tékknesku
landamærin og litum til baka í
síðasta sinni. Og í síðasta sinni
kölluðum við turninn. Við til-
kynntum staðarákvörðun okk-
ar og Kaucky bað flugturninn
að setja í samband tæki, sem
hann langaði að prófa samband
við. Þeir svöruðu: — Al'lt í lagi
Sambandið er á. Þú verður
fyrstur inn til lendingar. —
Kaucky glotti. — Roger — ,
sagði hann.
Við höfðum tíu minútur til
umráða að komast yfir Austur-
Þýzkaland. Síðan tókum við um
ráðasvæði Bandaríkjamanna.
Við vorum frjáls!
Yfir Frankfurt komu nokkr-
ar bandaríi:kar herflugvélar
til móts við okkur og fyligdu
okkur áleiðis. Frá Frankfurt
'héldum við til Brússel og sett-
um síðan stefnuna beint til
Englands. Yfir Ermarisundi kall
aði ég upp Manston flugturn-
inn en þar ætluðum við að
lenda.
Halló. . Manston? Þetta er
OK-WAA . . OK-WAA kallar.
Heyrirðu mig? Þetta er flótta-
flug frá Tékkóslóvakíu. Endur-
tek: Þetta er flóttaflug frá
Tékkóslóvakíu.. . . Gefið mér
leiðbeiningar um lendinguna. .
Ár kúgunar og ótta voru
loks að baki. Við höfðum flog-
ið úr greipum ógnarstjórnar-
innar og á vit frelsinu.
11. maí 1969
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 15