Lesbók Morgunblaðsins - 01.02.1970, Page 9

'Wjwp
v< ;'
ri < / ., * m
. • * , ^ '4:';
s'.’W •
JM&
f$$P\ ’****e*
4 *'*
_........ 1
:;'V'' v.;
'>'V'
í^^Síis^íisrfíW* »d»
/ ' ,>< ' •' ,,:■>'
*.* v. - • * '
og prinspólo. Þama eru meira
að segja stólar og borð, lúnum
ferðamönnum til handa, og
meðan þeir neytta veitinganna,
geita þeir horft friam yfir flesj-
umar og sandana framan við
Fagurhólsmýri, þaæ sem vatn-
ar yfir, svo að eiltt haf sýn-
iat vera, unz Ingólfshöfði rís
upp af fietinum. Fram um vaðl-
ania mun fært vera á jeppum;
Úr höfðanum segja menn að sé
eitt fegursta útsýni á íslandi
öllu, og er ég án fytriirvara til-
búiinin til að triúia Iþvi
Engar minjar hafa menn
fundið um bústað Inigólfs Arn-
arsonar, hinn fyrista vetur hans
í fyrirlheitna landinu. Hann
Itók að vísu land við Ingólfs-
höfða, en ekki er þess nákvæm
lega getið, hvont hann hafði
vetursetuna þar eða ef til vill
ofar og nær fjöllunum. En um-
mæli Karla þræls, þegar önd-
vegissúlurnar voru fundnar í
Reykjavík, gefa fyllilega til
kynna, að hann hafi áður haft
kynni af blómlegri héruðum.
Neðan við bæinn á Fagurhóls-
mýri verður snarbrattur hamra
garður og á grundinni þar
fyrir neðan: flugvöllurinn.
Þessi flugvöllur hefur trúlega
nokkra sórstöðu meðal flug-
valla heimsins. Sú eina bygg-
ing, sem þar fyrirfinnst er
ekki flugstöðvarhús, heldur
sláturhús. Allir vita víst að
það er ekki út í bláinn, að
Örœfingar hafa byggt það
þama.
Ekki þarf heldur að orð-
lengja um þann mun, sem nú
er orðinn á verzlunarmálum
sveitarinnar frá því er áður
var. Lengi var útibú frá
Kaupfélaginu í Vík í Mýrdal
og vörurnar flu/ttar sjóleiðis að
hafnlausri strönd. Þá var
skipað á land á sandinum
neðra og segir sig sjálft,
hversu erfitt það hefur verið.
Síðar var horfið til þess að
flytja vörur landleiðina frá
Vík; það var eftir að trukkar
komu til sögunnar. Þeir kom-
ust yfir Skeiðarársand og árn-
ar þar, en sem sagt: Vestur
Skaftfellingar hafa ekki leng-
ur veg og vanda af því að sjá
Öræfingum fyrir nauðsynjum.
6
En þrlátt fyrir tilfinnanlega
afskekkt bjuggu menn við raf-
ljós í Öræfum á undam mörg-
um öðrum, og bar einkum
tvennt til þess. Aðstæður vom
góðar frá náttúrunnar hendi
fyrir litlar vatnsaflsstöðvar og
í öðm lagi vildi svo vel til að
á Fagurhólsmýri átti heima
þúsundþjalasmiðurinn Helgi
Arason, sem smíðaði vatnshjól-
in sjálfur og setti stöðvamar
upp. Helgi er nú orðinn gam-
all maður; hainm hefur verið
ókvæntur, og mér skilst að
hann hafi ekki beinlínis verið
talinn bóndi, en hann hefur
unnið sveitinni mikið gagn.
Á björtum degi blasir jökul-
bungan við frá Fagurhólsmýri,
en aðdragandinn er svo lang-
ur að mörgum finnst ótrúlegt
að kolluir öræfajökuls teygi
sig lengra upp í himinblámamn
en önnur fjöll á íslandi. Nú
liggur leiðin til norðuris og inn
með jökhnum. Hofsnes eir næsti
bær, það er að mig minmir eina
jörðin í Öreefum, þair sem að-
eins býr einm bóndi. Síðan
brött hlíð með hamrabeltum og
fögru útsýni yfiir skriðjökla,
hlíðar og sanda innsveitarinn-
ar.
Á Hofi var sláttur að hefj-
ast; þar búa fjórir bændur. En
þeir voru ellefu á öldinni sem
leið. Bæjarstæðið er í hlýleg-
um hvammi, með grösugum
valllendisbrekkum neðra em
hamrabeltum efra. Þarna er
urmull af húsum, og flest snúa
buristunum fram undam brekk-
unni að gamallri, íslenzkri
venju. í loftinu lá þessi sterki
og sérstaki ilmuæ, sem verður
af nýsleginni töðu. Það hefur
alltaf verið einskonar hátíð í
sveitum, þegatr ljár var fyrst
boi'inn í gras á sumri hverju,
og ég hygg að flestir, sem upp-
aldir aru í sveit, komist í sér-
staka steminingu við þennan
sæta og þunga ilm. Og vel að
merkja; við höfðum ekið um-
hverfis landið frá Reykjavík,
norður um Borgarfjörð, austur
um Norðurland, suður um
Austfirði, og sjá: á öllu þes3U
svæði bar það af, hversu bezt
var sprottið í Öræfum þessa
síðustu júnídaga. En ef til vill
hefur þessi snemmfengna
spretla komið fyrir lítið; um
þetta leyti brast rosinn á fyr-
ir alvöru og upp frá því þom-
aði varla af steini sumarlangt
Samkomuhúsið, hvítt með
rauðu þaki, það stendur neð-
an við bæina. Barnaskólinln er
einnig þar til húsa. Þeir sögðu
mér á Hofi, að kennarinn væri
bóndi í Svínafelli. En það er
ekki heimavist, börnunum er
ekið heim. í skólanum munu
L tebrúair 1970
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS 9