Lesbók Morgunblaðsins - 22.12.1970, Blaðsíða 4

>
MARGIR, sem ekki stunda
veiðimennsku í neinni mynd,
munu velta þvi fyrir sér hvað
veldur því, að friðsömustu og
grandvörustu menn í hvívetna
eru haldnir þeirri náttúru, að
hafa af því óblandna ánægju
að stunda veiðiskap, jafnvel
bæði með byssu og stöng. Þeir
hinir sömu munu segja, og það
ef til vill með nokkrum rökum,
að marga íþrótt megi stunda,
sem ætti að veita mönnum svip
aða hkamlega fullnægingu og
veiðimennskan. Raunar hafa
einhverjir sagt þetta. Það
mætti til dæmis ganga á fjöíi,
sigra Öræfajökul, ekki síður
en draga tiu stórlaxa norður í
landi. Eins mætti ösía kringum
Þórisvatn eins og að skjóta
hundrað og fimmtíu rjúpur,
labba á Eiríksjökul eins og
skjóta tíu gæsir.
Hitt er svo ekki að efa, að í
okkur öllum blundar veiðinátt-
úran, eins og hún gerðist með
forfeðrum okkar. Einhver
kann að spyrja, hví við höfum
ékki yfirstigið þessa eðlishvöt
með menningunni og því, að
hverjum og einum er ekki leng
ur þörf að veiða sér og sínum
til bjargar og lífsviðurværis.
Aðrir segja hins vegar að
með því að svæfa með okkur
eðli veiðimannsins kunnum við
að kæfa aðra eiginleika, sem
eru hvatar og undirrót til at-
hafna og framfara, sem þorra
manna er til góðs og blátt
áfram tii lífsbjargar. Veiði-
mennska krefst kjarks, krefst
þess að svæfa veiklund, sem
oft og einatt er nauðsynlegt að
geta svæft, til að ráða trl lykta
ýmsum velferðarmálum.
Lífið er ekki dans á rósum,
allra sízt hér á norðurslóðum.
Lifið krefst fórna, það krefst
atorku og það krefst oft misk-
unnarleysis. Mörgum er sárt að
þurfa að framkvæma ýmis verk
efni, sem þó verður alls ekki
komizt hjá að framkvæma.
Ég er ekki með þessum hug-
leiðingúm að reyna á neinn
hátt að reyna að verja gerðir
þeirra veiðimanna, sem stunda
þessa iþrótt að þarflausu. Ég
tel einmitt að þeir geri það,
velflestir, sér til góðs. Þar í
flokki tel ég sjálfan mig, sem
þó er alls ekki mikill veiðimað-
ur, þótt ég hafi gaman af að
föndra við byssu og stöng, þeg
ar færi gefst. Og svo einkenni-
lega vill til að ég hef farið min
ar eftirminnilegustu og
skemmtilegustu veiðiferðir með
læknum. Annars vegar með
ungum lækni á dádýraveiðar í
Niður-Saxlandi, og hins vegar
með einum okkar kunnasta
lækni, á laxveiðar norður í
Húnaþingi.
Um dádýráveiðarnar hef ég
áður ritað og munu nákvæm-
lega tíu ár síðan ég gerði það,
en tilefni þessarar veiðigrein-
ar nú er frá siðastliðnu sumri.
, . —★—
Ég bið lesandann að bregða
sér með okkur hjónum norður
á Ása í Húnavatnssýslu með
þeim læknunum og hjónunum
Ölmu Oddsdóttur Thorarensen
og Hjalta Þórarinssyni frá
Hjaltabakka.
Raunar er forsögu þessarar
farar að leita til þess er ég síð-
astliðinn vetur gekk undir
hnifinn hjá Hjalta Þörar-
inssyni. Einhvern tíma hafði
það borizt i tal milli okkar,
Runki
jLHoltakvöfn
ý Xlapparkvóni
v • v '■ ■ ■:
rengur
vý:--.; :■

Um laxveiði, lækna, drauga og gamlar
sagnir af Kólkumýrum
Páll með stöngina.
meðan ég var enn óttaleg-
ur ræfill, eins og sjúklingar
segja I öllu lítiilæti ræfildóms
ins, að gaman væri einhvern
tíma að eiga þess kost að fara
saman í veiðiför. Niðurstaðan
varð svo sú, að ég fór með
Hjalta í veiðiför, en hann ekki
með mér, eins og þó hefði verið
öllu eðlilegra samkvæmt lög-
máli þakklætisins.
Ekki sátu þessar viðræður
þó fastar í mér en svo, að þeg-
ar ég kvaddi Hjalta að lokn-
um öllum skoðunum, þá kvaðst
ég þakka honum _fyrir hníf
hans og fimar hendur, en von-
aðist hins vegar til að langt
liði þar til ég þyrfti að leita til
hans á ný.
Hann tók brosandi undir þá
von mína, en fninnti mig jafn-
framt á, að við ættum þó eftir
að dorga saman áður langt liði.
Ég mun trauðla hafa getað
dúlið tilhlökkun mína. Það eitt,
að fá að bleyta öngul í hinni
frægu Laxá á Ásum, sem ég
hafði heyrt svo margar frægð-
arsögur um, var meira en mig
hafði dreymt um að fyrir
myndi koma. 1 annan stað hitt,
að vera þar með þeim hjónum,
jafn elskulegum prúðmennum,
er eitt nægilegt út af fyrir. sig,
þótt enginn lax bíti á krókinn.
—★—
Þannig atvikaðist það að
snemma morguns hinn 9. ágúst
s.l. héldum við af stað norður
í land. Ég hafði heyrt að marg-
ir læknar væru með því marki
brenndir, að þeir vildu komast
áfram, þegar þeir væru setztir
undir stýri, og reyndi því að
dangla í jeppann, sem við vor-
um á, til þess að tefja ekki för-
ina.
Sólin baðaði Húnaþing, þeg-
ar norður var komið. Ég hef
alltaf haft gaman af að fara
þar um. Á unga aldri fór ég
þar með fóstra rnínum,
Sigurjóni Sumarlíðasyni pósti.
Hann sagði mér margar sögur
um Húnvetninga, þar sem
höfðingjar eru margir í hverri
sveit. Viðskiptin við þá voru
alltaf skemmtileg. Þeir voru, og
eru, frjálslegir í tali, hrein-
skiptir, gjarna stórorðir, en
drenglundaðir. Þeir beygja sig
ekki fyrir neinum, en eyða
heldur ekki púðri sínu á dusil-
menni. Það getur vel verið að
þeir reki ættir sínar eftir dóma-
bókum og hafi valið sér jarðir
eftir því hve vel þær lágu við
sauðaþjófnaði. En allt er þetta
þeim íþrótt, Það var eins og
þeir brynnu í skinninu að kjást
við höfðingja og landsyfirvöld,
en smásálir voru þeir engar.
Að þessu sinni hafði ég eng-
an annan Húnvetning að kljást
við en Hjalta Þórarinsson.
Hann gerði fátt annað en
hlæja að sögunum um forfeður
sína og frændur.
Það er auðséð hvernig hann
hefir notað arfleifðina, sem í
bland er skagfirzk, en þaðan
var faðir hans, sá kunni héraðs
höfðingi og alþingismaður
Þórarinn Jónsson á Hjalta-
bakka til þess að sanna að hér
á Islandi er hægt að gera það
sem milljónaþjóðir geta ekki á
sviði brjóstholsaðgerða.
Ég hafði héyrt að Húnvetn-
ingar væru montnir, og raun-
ar reynt þá að því að fara ekki
í neinar felur með það, sem
þeir hafa gert. En mér brást al-
gerlega með þennan ágæta
lækni.
Hann er þó á heimsmæli-
kvarða frægastur okkar lækna.
En vilji maður leita ^upplýs-
inga um hann persónúleja, er
vissulega annað að fara en til
hans sjálfs.
Var það ekki Sigurður skóla
meistari, sem eitt sinn var að
því spurður, hvorir væru
montnari Þingeyingar eða
Húnvetningar? Og hann svar-
aði: Skagfirðingar?
Sagt var um Sigurð, sem
sjálfur var Húnvetningur, að
hann hefði „kommenterað" á
lækna og laxveiðar með því að
segja:
„Það er undai-legt hváð
læknar hafa gaman af laxveíð-
um, sérstaklega skurðlæknár,
til dæmis Guðmundur Magnús-
son og Matthías Einarsson."
Hann þagði síðan nokkra
Stund og bætti við:
„Þetta er raunar eðlilegt.
Það er tilhneigingin til að
drepa.“
Jú, Hjalti hafði heyrt þess-
ar sögur, en hann hélt sig við
það, að sjálfur færi hann, og
þau hjón bæði, norður til lax-
veiða til að hvílast og losna úr
umhverfi daglegs amsturs. Auð
vitað lægi veiðieðlið til grund-
vallar, en sá spenningur, sem
fylgir því að draga lax, er ein-
mitt það sem fær menn til að
gleyma öllu öðru. 1 því liggur
hvíldin.
Og með hvildinni endur-
frjóvgast hugurinn. Laxveið-
inni fylgir einnig líkamsþjálf-
un og útivist, sem innisetu-
menn þarfnast.
Ég fór að velta því fyrir mér
hve mörgum mannslífum þéssir
skurðlæknar hefðu bjargað
með því að laxinn hafði þjálf-
að þá og stælt.
—★—
En nú vorum við komnir
norður á Kólkumýrar í land-
nám Þorbjöms kólku, á sögu-

36 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
22. desember 1970