Lesbók Morgunblaðsins - 17.11.1974, Blaðsíða 9
„Yfirstéttin ö Islandi
hefur œvinlega stundað
bökmenntir, en smöbœndur
og almúgafölk dútluöu
viö hverskonar handverk
og myndlist."
A8 ofan: islenzk baðstofa. Að neSan. Nútfma stofa [ Reykjavlk.
Húsgögnin teiknaði Gunnar Magnússon. húsgagnaarkitekt.
nnskepnan er þannig innrétt-
uo, að hún lýtur ekki aðeins
líkamlegum Iögmálum heldur
einnig andlegum og þarf að nær-
ast andlega ekki síður en likam-
lega. Og mergurinn málsins er sá,
eins og ég gat um í upphafi, að list
og not eiga að fara saman, en eru
ekki striðandi aðilar.
— Þannig að listin getur borg-
að sig á veraldlega visu?
— Já, já, það er engin skömm
að viðurkenna það. Frændur
okkar I Skandinavíu hafa hagnazt
prýðilega á haglegum og vönduð-
um listiðnaði, en það er eins og
iðnrekendur hérlendis séu fyrst
að átta sig á því, að það geti fært
þeim hagnað að taka tillit til list-
rænna lögmála. Þetta er nú svolít-
ið að koma, og á undanförnum
árum hefur orðið nokkur breyt-
ing til batnaðar í íslenzkum
iðnaði, en það vantar óskaplega
mikið upp á, að ástandið sé viðun-
andi.
— Og hvað er helzt til bragðs
að taka?
— Við þurfum fræðslu og aftur
fræðslu. Á sama hátt og enginn
getur orðið listamaður án þess að
hafa notið fræðslu, getur enginn
notið listar án þess að hafa ein-
hverja grundvallarþekkingu f list-
rænum efnum. Að þessu leyti get-
um við litið á list sem hverja aðra
grein eða viðfangsefni. Það er
ekki hægt að legja raunhæft mat
á eitthvað, sem maður hefur ekki
hugmynd um, hvernig er gert.
— Er þá engin eðlishvöt í
manninum, sem hann getur stuðzt
vió?
— Ég anza þessu bara ekki. Það
er alltaf verið að tala um ein-
hverjar eðlishvatir, sem gera
menn að listamönnum, og þess
vegna virðist hver og einn geta
vaðið inn i fagið og stillt sér upp
við hliðina á mönnum, sem eiga
að baki margra ára nám og vinnu.
Þetta nær ekki nokkurri átt. Og
þótt þú þykist hafa gaman af því
að horfa á málverk, geturðu ekki
dæmt um meðferð listamanns á
litum, ef þú veizt ekkert um liti á
annað borð.—
Blaðamaður gerist gneypur yfir
þessum reiðilestri, en Hörður
hlær og bætir við — auðvitað
höfum við öll listræna til-
finningu, mismunandi mikla;
okkur getur fundizt einhver hlut-
ur góður eða slæmur, en við þurf-
um þekkingu til að meta hvers
vegna. Þetta er það, sem fólk virð-
ist ekki skilja, en við verðum að
fá þaðtil aðskilja.
— En hvernig á að koma allri
þessari fræðslu á framfæri, ef
einskis frumkvæðis er að vænta
af opinberri hálfu?
. — Það verður að ýta við þvi, og
félagið Listiðn, sem er samband
listiðnaðarmanna, iðnhönnuða og
arkíteka, er að fara i gang með
rækilega kynningarstarfsemi i
sjónmenntamálum. Þetta félag er
tiltölulega nýtt og hefur margs
konar áform á prjónunum, m.a. er
ætlunin að halda stóra list-
iðnaðarsýningu eftir 1—2 ár,
stofna listiðnaðarmiðstöð og
stuðla að bættum menntunarskil-
yrðum í listiðnum. En fræðslu-
starfsemin er núna efst á blaði, og
ef vel til tekst, ætti að skapast
aukinn skilningur og bætt mat i
listrænum efnum. Það er út af
fyrir sig áfangi, að menn úr hin-
um ýmsu listgreinum átti sig, að
þeir hafa samstöðu og vilja vinna
að þvi í sameiningu að skapa
manneskjulegra umhverfi.