Lesbók Morgunblaðsins - 20.04.1975, Qupperneq 6
Rut Brandt ræðir við blaðamann á heimili sinu. Að neðan stendur hún fyrir
utan húsið. sem bau hiónin fluttu í. eftir að Willv lét af kanslaraembætti.
HJÁ
RUT
BRANDT
Hún ræSir af stolti um náms-
frama hans. Hann lauk doktors-
prófi í sögu fyrir tveimur árum,
og hlaut fyrir einkunnina „magna
cum laude". Nú er veriö að gefa
doktorsritgerð hans ut. „Honum
gengur mjög vel," segir móðir
hans. „Ég held, að þetta próf hafi
verið ákaflega þýðingarmikið
fyrir hann. Hann leggur sjálfsagt
fynr sig háskólakennslu." Hún
hefur haldið tryggð við gamla vini
sina i Berlín, svo sem Klaus
Schiitz, borgarstjóra, og tlzku-
frömuðinn Uli Richter. „Vinátta
er mér mikils virði," segir hún.
„Ég held, að ég sé vinum minum
góður vinur."
Þegar hún bjó i Bonn reyndi
hún það oft, að hið háa embætti
manns hennar myndaði
óþægilega gjá milli hennar og
annars fólks. „Ætti ég von á fólki
í heimsókn velti ég því oft fyrir
mér, hvort það kæmi vegna vin-
áttu við okkur eða aðeins vegna
kanzlaraembættisins. Ég undrast
mest, hve margir hafa haldið
tryggð við okkur. En sjálf á ég
hægara um vik að auðsýna vin-
áttu mina eftir að Willy lét af
embætti."
Þegar Brandt var kanzlari
reyndi Rut að komast hjá þvl sem
mest hún gat að hafa sig i
frammi. „Ég lagði náttúrulega
alltof litið af mörkum." segir hún
nú. „Einu sinni var ég i boði
húsmæðrafélags i Berlín. Allt i
einu sagði einhver: „Og nú
langar frú Brandt að segja við
ykkur fáein orð." Ég stóð eins og
þvara og vissi ekkert hvað ég átti
af mér að gera."
Rut Brandt er sannfærður
sósialdemókrati, en hún hefur
engan stjórnmálalegan metnað,
og þess vegna leit hún aldrei svo
á, að kanslaratignin væri varan-
leg. „Þetta er alls ekkert ævi-
starf." En hún hefur orð á þvi, að
sú afstaða sé fremur norskættuð
en þýzk. i Noregi þykir það sjálf-
sagt, að stjórnmálamenn segi af
sér. Í Þýzkalandi þyki það jafnvel
hin mesta vansæmd. Við spurð-
um. hvort henni hefði líkað af-
sögnin illa. „Bæði og. Ég hugsaði
auðvitað málið þegar upp komst
um Guillaume og komst að þeirri
niðurstöðu að taka yrði afleiðing-
unum. Og þegar eiginmaður minn
tók ákvörðun sína, var ég á sama
máli."
Rut Brandt frétti það fyrst, að
upp hefði komizt um njósnastarf-
semi Gunter Guillaumes, er hún
Rut og Willy Brandt í sumarbústaðnum, sem þau byggðu i Hamar í Noregi, en
frúin er þaðan. IVIeðal annarra dvaldist þar hjá þeim njósnarinn Gunter
Guillaume, sem valdur varð að falli Brandts.
var að koma ur leyfi í Noregi.
Fregnirnar heyrði hún i útvarps
tækinu i bil sinum. „Við lá, að við
Matthias hentumst upp úr sæt-
unum," segir hún um viðbrögðin.
„Fyrst hugsuðum við sem svo, að
þetta væri útilokað, þetta gæti
ekki verið. En eitthvað hlaut að
vera til í þessu. þvi annars hefði
nafn Guiilaumes aldrei verið
nefnt. Ég get varla sagt, að ég
þekki Guillaume nokkuð. Siðar
frétti ég, að ég hefði verið ást-
kona hans." Og hún hlær. Ég hef
aldrei nokkurn tima talað við
hann í einrúmi. „Góðan daginn,
hvernig liður yður?" það er
nokkurn veginn innihald saman-
lagðra samræðna okkar.
Hann dvaldist reyndar hjá
okkur i sumarleyfinu i Noregi
1973, en þá var ég alltaf svo
önnum kafin, að ég tók naumast
eftir honum. En þegar hann kom
sá ég konu hans i fyrsta sinni.
Mér leizt þannig á, að hún mundi
vera húsbóndinn á heimilinu. Ég
bauð þeim i glas og við átum þrjú
samc. ', í u.þ.b. tuttugu mínútur.
Hún var afskaplega hrifin af Suð-
ur-Frakklandi, en þar dvöldust
þau löngum. En ég get sem sé
ekki sagt, að ég hafi þekkt Guill
aume neitt. Hann reyndi aldrei að
fitja upp á samræðum við mig. Ég
hef líklega ekki átt við hann."
Eftir að Guillaume var handtek-
inn, fullvissaði Rut Brandt sig um
það. að litið yrði til með sextán
ára gömlum syni hans, Pierre.
Hann hafði dvalizt hjá þeim i
Noregi.
Um Brandt hafa gengið mis-
jafnlega velviljaðar sögusagnir,
rétt eins og aðra stjórnmálamenn
Framhald á bls. 16
A síðasta sumri áskotnaðist mér
til lestrar handrit um íslenzk
myndlistarmál, alls 435 þéttvélrit-
aðar blaðsíður. Eru þetta tilvitn-
anir í gagnrýni og viðtöl, auglýs-
ingar og fréttir, — svo og hugleið-
ingar höfundar um hin ýmsu mál-
efni myndlistarinnar, á árunum
1941—1968. Skrifum þessum er
ekki ætlað að birtast opinberlega
því til þess eru hugleiðingar höf-
undarins of persónulegar og ber-
ortar, enda ritaðar útfrá sérstöku
sjónarhorni. En þvi vek ég máls á
þessu, að handritið geymir fróð-
legar upplýsingar um þróunar-
feril íslenzkra myndlistarmála,
um baráttu listamanna fyrir
stefnum og listmati, um aðstöðu
tiltekinna hópa og einstaklinga,
og um annað sem virðist áhrifa-
valdur í félagsmálum og samtima-
kynningu. Við samanburð á hand-
ritinu og greinum í úrklippusöfn-
um virðist sem þáttur abstrakt-
listamanna sé einna mest áber-
andi. Fyrir því liggja margar or-
sakir sem gætu varpað ljósi á
ýmis vafamál og deilur, — og því
hef ég kosið að fjalla nokkuð um
verkanir abstraktstefnunnar hér í
byrjun.
Ráðandi afl.
„Samband listarinnar víð veru-
leikann rofnar ekki, þótt hin list-
rænu form séu ekki lengur hin
sömu og form raunverulegra
hluta." 1).
1 hugum lslendinga var
abstraktlist eitthvað sem var alls
MYNDLIST
Menn og myndlistarstefnur
LIST í
EINANGRUN
Eftir Níels Hafstein
24 A-22
Á Listasafni ríkisins. Fastir liðir eins og venjulega.