Lesbók Morgunblaðsins - 01.02.1976, Blaðsíða 14

VITRÆNN REKSTUR
EÐA
KOTRASSABÚSKAPUR
ísland h/f er víst ekki mjög stórt fyrirtæki á
alþjóðlegan mælikvarða og þeir hjá General
Motors og allir þessir fjölþjóðlegu Karbítar
mundu trúlega telja það frekar viðráðanlegt
verkefni að reka aðra eins smámuni. Fimmtiu
þúsund fjölskyldur ættu að geta lifað kóngalífi
af þeim hlunnindum, sem hólminn og hafið í
kring gefa af sér. Samt er ísland að verða
lágtekjusvæði og afkoma alltof margra ris á
þeirri forsendu að lifið sé eftirvinna. Ein ömur-
legasta staðreynd mannlífs á íslandi er sú, að
fjöldi manns fær aðeins 70—80 þúsund krónur
á mánuði fyrir starfskrafta sina, þegar Ijóst er
að visitölufjölskyldan kemst ekki af með minna
en eitthvað um 115 þúsund þá er siðast var
reiknað.
Fyrirtæki, sem ekki getur gert skár við sitt
fólk, er rekið á fölskum forsendum; fyrir þvi er í
rauninni ekki grundvöllur. Þvi er haldið fram,
að afraksturinn af heildar fjármagni okkar sé
ákaflega rýr; uppskeran eins og hjá þeim
bónda, sem beitir túnið framá mitt sumar,
ellegar ber ekki á það. Eitt er vist, að einhvers-
staðar er vondur leki.
Sá leki er meðal annars til kominn vegna
þess að við rekum með vilja kotrassabúskap,
sem pólitíkusar kalla byggðastefnu. Nú fær
hver krummavik skuttogara og skiptir engu
máli, þótt fiskiflotinn sé snöggtum of stór nú
þegar fyrir það aflamagn, sem taka má úr
sjónum. Á kotrössunum út um allt land, þar
sem hin dýrmætu atkvæði búa, þar verður hver
bóndi að eiga vélakost fyrir dálaglegan skilding,
þegar þess er gætt að ein dráttarvél kostar
milljón. Samt er kannski verið með 150 rollur
og þarmeð búið.
Rányrkjan viðgengst áfram á sjó og landi og
að þvi leyti er samlikingin við steinaldarmenn
áreiðanlega ekki út í bláinn. Drápið á smáfiski
samsvarar þvi að förgun dilka færi fram í júli
eins og Kristján Friðriksson hefur bent á, bæði i
Lesbókinni og viðar. Bændur eiga líka langt í
land með að skilja áhrif ofbeitar á landið og af
tali búnaðarmálastjóra i sjónvarpi mátti helzt
ráða, að engin ofbeit væri til og að mikil áníðsla
á landi væri jafnvel til góðs. Hingaðtil hefur
álíka hjal verið kallað að lemja hausnum við
steininn. Þegar útflutning á landbúnaðarafurð-
um ber á góma, þá fer mér eins og kommisarn-
um, sem ekki hafði þrek til að ræða Borgar-
fjarðarbrúna. Ég kikna i hnjáliðunum og fer
allur að skjálfa, ef ég reyni að minnast á það
sem íslenzkir skattborgarar greiða með keti og
sméri ofani Hollendinga eða einhverja aðra.
Svo undrast menn það, að islenzkt fjármagn
gefi litið i aðra hönd og að ísland er að verða
lágtekjusvæði og lifir þar að auki á krít. Ein-
hverntíma kemur að skuldadögunum. Ein-
hverntima hlýtur að koma að þvi, að skár verði
rekin tryppin. En það örlar ekki á bata. Sifellt
meir ber á allskonar góssi i búðum, sem auðvelt
væri að framleiða hér og sem talandi tákn um
þróunina var nýlega frá þvi greint, að stöðvaður
var hátiðlega siðasti vefstóllinn, sem ofið hefur
ágæt gólfteppi á islenzk heimili um nær tveggja
áratuga skeið.
Meginstefnan hefur verið sú að verðlauna
alla skussa. Hugsjónin um mannjöfnuð, sem
ævinjega hefur verið rik með íslendingum er nú
fólgin i því að allir séu jafnir i meðalmennsk-
unni og helzt dálitið neðar. Til eru sem betur fer
dugnaðarforkar sem láta þetta aldrei á sig fá
fremur en rysjótt veðurfarið. En fyrirhyggjan og
útsjónarsemin i rekstrinum er verðlaunuð á
þann hátt, að upp vaknar einhver Lúllinn eða
Lúddinn, sem fyrir ægilegan misskilning hefur
hafnað á alþingi og ákveður að tifalda snarlega
olíukostnaðinn hjá manninum til þess að halda
á floti einhverjum, sem ekki nennir að vinna
eða einfaldlega hefur enga hæfileika til þess að
sinna útgerð.
Þessvegna var stórkostlegt, að sjómennirnir
skyldu sjálfir taka i taumana og sigla skipum
sinum í höfn til þess að mótmæla hringavitleys-
unni. Þaða vakti von um, að kannski komi
bráðum betri tið með blóm i haga.
Gisli Sigurðsson.
Krossgáta
Lesbókar
Morgunblaðsins
Lausn
á síðustu krossgátu
w. MflP EtJO- IHL UtK>A8 ■ (,*■ y Msttf 'ii-D T HEI
Si fí L a 1 N K R 1 r A R i h s
sT? rc R 'o N U SÁ N K Aí A tiat> i L'(K o K
/ i h?7íð i> N i-'ir- L U W b
m* JK VM T A [F11* A
ÍL£IX U(L F 0 L L E 1 r u R M A S Á T r
fKUH A (k A L y N T tiKUÍL STHKI. N 'o A U-V- A R F i
Hý U N U <nun» ÍKfln R A S K A mk p A e * ffÉIOr
B 1 nm TiZcv ia A T A ’*\)i <T U.P.- INN ? £ R A N átfrp 1R ±Lh- FUCL K ö\ R N
■ór*ri» 1" A R £> A N ITT- '.8N y ÍKÍ- WMt, S L A 4 K. 5 6
m w E 1 £> U R R A nicrr/r HAlpa ■D R o 4 -fýeiK T T
/ $ 1 ÍSK 1 N N A N / F E R 3 R
o - u S L 1 ÍU-.TTI, r A L 1 ÍSr ÓL* L N IV*. AtT 0 KV- £|K- UlL
L* $ T E L L n fflVW R. '1 Úiit ÍÍIKÍ f A, 4 u R R
Mo'iT u<* s 1 4 L u R Sia- neiR A T T 1 R 0,vU N '1 fl
'/ A R 4 h ■ > F ? R T í <r- © ft K
> 1 ff/tsr- /V R LALH-ggi ” © 1 BBB f> fi k D p a' e - F T- A LL
□ | ir* v |MA
PUL- /M TARF-

5V£N- CkDflR kfM5r + P.RA ftNOI
/ r-»
—1 o'rifísmi. o-MAr
- peu- i n a- A R. Vei? ie fÆRl Bf? R- 7 iACr /MU 5 Le> íi. Kfi- Sf/
KT- A' NJ R
ViWŒ- eiCttS(Ki
s?'1' /i'f- 1 L 0 /
1 L. T o'i- k of rí.5 4 / Vf/ZLA.
T'ÓN'N e> at aj A\. HoFf) |
Ul t- !é> / H e R- aeeCii /jf/Él£ f//jS mátt <^R- Lt 0.
\ie\\c- Uí^
HrtUMU*
m- 1 R AF- rc v- Æ MA f l-T' 'oT l'i k- R r-’i* - HLUTiNN Ki/e/J- AMfiJ
SÓPA
TR'e V Vcevref Srvi'fl' oRO t
MLlAT- hoen- ANdi FfíÆÐA
IV,- ad 1 /vt A/ - y r l i vj, 5 L~ re
HFN- IR /rt> íTrT eS «. TíNN
Uf?oDD QBl- T FJ OKK-Ufe
■H H RFf /WANN
'ToVn
ENDIN6
LEÐ- \Ð / <?/ y(o ■
fiTM FERSK >