Lesbók Morgunblaðsins - 08.02.1976, Side 14

GRÖA Á LEITI
MAFÍAN OG
RÁÐHERRANN
Undanfarið hefur vaðið uppi hér um slóðir
einn harðvítugasti rógur og illmæli, sem um
getur í íslenzku þjóðlífi og er þá langt til jafnað.
Svo geigvænleg hafa brigzlyrði, aðdróttanir og
ásakanir verið í garð ákveðinna manna um þátt
þeirra í glæpsamlegu athæfi, að með ólíkindum
er. Þessi svigurmæli byggjast sum á mismun-
andi túlkunaratriðum, en önnur jafnvel á get-
gátum og óáreiðanlegum sögusögnum, og
þrátt fyrir það, að aðdróttunum þessum sé
visað á bug með rökum, virðist það hafa litil
áhrif önnur en þau, að púkinn á fjósbitanum
heldur áfram að tútna út og fitna. Lýðurinn
heimtar sinn glæpamann, hvað sem það kostar.
Maður segir manni, að maður, sem þekki
mann, hafi heyrt, að maður hafi frétt . . . Ef
sagan, sem maður sagði manni, er rétt, þá
hlýtur sjálf Mafian að vera að verki, — og þar
með eru Mafían og Godfather loksins komin
heim i heiðardalinn.
Ef-in eru óteljandi, en i þeim er samt hægt að
finna stað ályktunum margvíslegum. Fámenni
þjóðfélagsins veldur trúlega miklu um gróður-
sældina i illgresisreitnum, þvi að ólikt er nota-
legra að velta sér upp úr pollinum i túnfætinum
heima hjá sér en i óviðkomandi fjóshaugi.
Sögurnar ganga fjöllunum hærra. Myllan
heldur áfram að mala og skortir hvorki vatn né
korn. Æðsta stjórn dómsmála i landinu er borin
sökum, sem henni gengur erfiðlega að bera af
sér, þótt lögð séu á borðið gögn, sem ættu að
taka af tvímæli. En af hverju eru þessi gögn
ekki marktæk? Af þvi að það passar ekki
almenningsálitinu, að málið sé svo einfalt, og
af þvi að almenningur er hættur að taka mark á
yfirvöldum. Sá, sem veður gegn kerfinu með
óbótaskömmum og svigurmælum, á samúð
almennings. Það er kunnara en frá þurfi að
segja. Það er orðið lenzka hér, að hver sem er
getur sagt hvað sem er, án þess að þurfa að
sæta ábyrgð fyrir ummæli sín. Jafnvel ráðherra
telur sig geta setið frammi fyrir þjóðinni og sett
Mafiustimpil á þá, sem honum geðjast ekki að.
En gifuryrði láta ekki að sér hæða, og orð, sem
látin eru falla, jafnvel þótt i æsingi sé, verða
ekki ósögð, enda þótt þau verði dæmd dauð og
ómerk, — heldur ekki orð, sem dómsmálaráð-
herra landsins lætur sér um munn fara, um leið
og hann kvartar undan illmælgi og óhróðri i
sinn garð.
Þegar þetta er skrifað, er engan veginn
sannað, að þungamiðja Geirfinnsmálsins sé
mannsmorð. Það er ekki einu sinni vist, að
Leirfinnur sé Leirfinnur. Væri nú Leirfinnur
Leirfinnur, þá liggur samt ekki fyrir, að Leir-
finnur hafi grandað Geirfinni. Samt þykist al-
menningur vita sinu viti og er óþreytandi að
draga ályktanir af bollaleggingum sínum. Út-
litið fyrir, að smygl og önnur glæpastarfsemi
blandist i harmleikinn, gerir málið öllu æsilegra
en ella. Almenningur vill „action" — hazar.
Glæpamaður óskast. Lýðurinn vill fá sinn
glæpamann, hvort sem hann heitir Barrabas
eða eitthvað annað. Tilhugsunin um glæpinn á
sviði raunveruleikans er svo gómsæt, að á
henni skal smjattað, þar til enginn safi er eftir.
Hvort menn eru sakfelldir að ástæðulausu, eða
hvort menn eru hengdir, án þess að sekt þeirra
sé sönnuð, skiptir ekki lengur máli.
Það verður að finna glæpamanninn, og ef
hann fyrirfinnst ekki, þá þarf að búa hann til.
Eftirspurninni verður að fullnægja.
Að æra manna sé hökkuð niður i spað, þótt
ekki liggi annað fyrir um sekt þeirra en sögu-
burður, kemur almenningi ekkert við. Almenn-
ingsálitið vill hafa sina glæpona og engar refjar.
Það er von, að stjórnmálamenn leggi almenn-
ingsálitið til grundvallar ákvörðunum sinum,
jafnt í stórum málum sem smáum, hvort sem
um er að ræða hugarburð eða ekki.
Bókmenntaþjóðinni er gjarnt að hampa því,
að hún sé komin af höldum og konungum, og
stolt hennar er vel alið. Næringin er ekki skorin
við nögl. Þetta er þjóðin, sem ekki á annað
skilið en allt hið bezta, og ekki er einu sinni
vist, að það sé nógu gott. Þetta er þjóðin, sem
stendur öllum öðrum ofar að atgervi, gáfum,
menntun, dugnaði, harðfylgi og mannúð. Þjóð-
in, sem stenzt alla óáran, — eldgos, snjóflóð,
aflabrest, 50% verðbólgu, og er samt aflögufær
um ölmusugjafir til vanþróaðra þjóða. Það er
ekki henni að kenna, þótt skriffinnskukerfið í
hinum stóra heimi sé þannig náttúrerað, að
hún fái meira til baka úr ölmususjóðnum en
það, sem hún lét af hendi rakna i örlæti sínu.
Þetta er þjóðin, sem dýrkar sjálfa sig og hefur
ekki aðra guði. Þjóðin, sem heldur ráðherra
uppi á snakki um kjúklinga, sem hún fékk ekki
að éta á jólunum, í sjálfu rikisútvarpinu, —
þjóðin, sem vilar ekki fyrir sér að brennimerkja
vanþóknanlega aðila Mafiu, og má þá ekki á
milli sjá, hver lægst leggst.
Það er engu likara en skaparinn hafi tekið frá
þessari miklu þjóð þá byrði — þann kaleik —
að kunna skil á réttu og röngu. Það var mikill
léttir.
En ef við kærum okkur um að lita um öxl —
hvort ætli hafi verið fjölmennari ættfeður okkar
— sem konungar eða þrælar?
— Áslaug Ragnars.
Krossgáta
Lesbókar
Morgunblaðsins
Lausn
á síðustu krossgátu
T A*- i ■ }/£í 1 oi m £>fl H ra |ALL
11 d B R t R -Þ s iS R > 3 b M fí
PUL- /N F R L / M TAor-i iTAMS T U D p A F?
£ 4t«« 5 U L r A R '»•'** íií*1 M ‘Æ T A
pf n-\ i n a- AR 'ievd f*k i A T 5 'UACc INU Sló'o. K7- t'UA n A <L 'A L L kfl- Í5I R
S V A í> R T 'I A ILL F K T A L A
PlV- u v Á T A R titi L U a T A JR V VfUUS íioroi 'A T
SfLT-i ■ '0 L 1 N A L eiNi S 5 V E F? MAT*r Uc- LÉC,
T m- IR £ AF- KV- tMA í o N F\ fuS' ’o T 1 L / N KVím MAFfJ £
S m 5 k 'o <k Yim FXKOA E K («'«■ r.HV A N Á í>
5v- UR 1 £> A vrti 4« A N U K L ú. T 5 1 1 L L
H*k<- m ao L A £ i R pTéi PffoOO R e F S ’ 0*1- Tf» 1 N É; M 1
F R 1 5!« [WOIUÚ N A T A N H fí L
U 6E0- lí> L u M 0 1 N A A W A R
R Ö. R A V FroSk xl 2 S Æ
\/ 'l áö? ¥% w kjl 1 STÆW iteiTi am- A R. F(?E5T A©1 Éf í fv\'Á |UR ""I MLX,| Lo FT- Tcí,- U
'5—ÍAt/iTTA Trt- Kj- 1% 8X- ALFI
j m w F£- í> - (R íróM KlMD- UR
LB- RA \)\f> KliíOT h-æí>
rTl ua.ovni. T' M\ icvefJ- MftPd
/// 1 KL- E r- **%- Auli 5TÓ- Ff Rí> IR
ÍWÓyr £ R.
mifp svcý (4oi.- u n vA
leMiie- áLft^
oT HUÓd
t*: l &o- fftNL l FíflLL JAKI- H t-J • 0ÓK
Fiswi? ÍLOTif) % 9 \JoPM
Boó.1 JflMHo.
JKV'CD- IEFM FU LL'
(T' L'i KAMJ HLurfl ö.'ífiTfl bHP- eiftKfíZ LR6.T
MEMM * UR£> Kr jqn- R R. l/e/fiAR- FÆí?l
flfi |?OMU. TflLfl
SvriLi
-> ■
UUOlU-