Lesbók Morgunblaðsins - 22.02.1976, Qupperneq 10

BROTMOT
þetla var grár morgunn.
þetta yrði grár dagur og sú vissa lá
þegar [ ioftinu og birtist f næturhúm-
inu sem uppiitaðist smámsaman og vék
loks fyrir iitlausri dögun og grárri
morgunskímunni.
allir dagar voru gráir dagar og sólglit
iiðinna stunda jafn fjarlægt og
minning hæruskotins gamalmennis
um draum sem það dreymdi f bernsku.
dagarnir voru gráir og íangir og urðu
stöðugt grárri og lengri og umbreyttust
loks f Iangan borða tilbreytingarleysis.
gráan borða sem teygði sig frá fortíð til
framtfðar án upphafs án endis. borða
sem var með engan flekk dekkri eða
Ijósari en gráar. grunnlitinn. og ekkert
gerðist.
grámi dagsins var grámi gangstéttar-
hellnanna grámi rcgnskýjanna grámi
steinhúsa sem stóðu keik með hárbeitt
horn sín og þyrsti í mannsblóð að lita
eggjar sfnar. gráminn speglaðist í and-
litum vegfarenda Iffi þeirra og þreytt-
um augum. hann smaug allsstaðar inn
Smásaga
eftir
Magneu J.
Matthías-
dóttur
— var allt. gráminn var f huga hennar.
stundum þyrsti hana í tilbreytingu
— eitthvað til að lýsa upp gráan dag-
inn eða stóra svarta skellu. eitthvað
gott — eitthvað slæmt. það kom út á
eitt. aðcins eitthvað sem gæti vakið
sljóan huga hennar hrist svefndrung-
ann úr sal hennar og breytt einhverju
— eða öllu. hún þráði að vera á valdi
sterkra ástrfðna og tilfinninga kastast
fram og aftur í hringiðu ástar og
haturs. sveiflast á milli alsælu og
svörtustu örvæntingar. mála umhvcrfi
sitt sterkum litum — grænum gulum
bláum rauðum — mest rauðum.
springa út gjósa gera eitthvað! en
aldrei gerðist neitt og gráminn var
allsstaðar nálægur og óbreytanlegur og
umvafði sál hennar einsog bómull eða
þokuslæða. léttur. þéttur. óumflýjan-
legur.
þrá hennar dó smátt og smátt vegna
súrefnisskorts. kafnaði f grámanum. og
eftir var aðeins doði.
hún varð grá og gráminn var í huga
hennar og hún var gráminn.
Barnið grét.
Konan rumskaði og reyndi af
fremsta megni að safna saman sfðustu
leifum draumsins. Hann rann milli
fingra hennar eins og sandur, hún
mundi hann ekki, og barnsgráturinn
meinaði henni að hverfa aftur til
draumhcima að leita hans. Barnið grét
enn og konan andvarpaði. Andvarpið
var hennar fyrsta morgunverk og á
kvöldin hvfldi það enn á vörum hennar
þegar svefninn hreif hana með sér. Það
var hennar kennimerki.
Konan teygði höndina undan hlýrri
sænginni og leitaði að snuðinu f barns-
vöggunni. Þegar hún fann það, stakk
hún þvf upp f æpandi munninn. Barnið
þagnaði og tottaði snuðið af græðgi.
Brátt myndi það uppgötva svikin og
láta til sfn heyra á nýjan lcik. Konan
andvarpaði aftur og settist upp.
Það var kalt f herberginu — morgun-
kuldi, sem nfstir alla þá, sem ne.vðast
til að yfirgefa hlý og notaleg rúm sfn
hálfsofnir og með enga von um
skemmtilegan dag.
Naktir fætur konunnar leituðu að
inniskónum á köldu gólfinu en fundu
aðeins annan. Hún beygði sig, fáimaði
eftir hinum með hálflukt augu og fann
hann loks langt innundir rúminu.
Ógreinileg spurning myndaðist f svefn-
drukknum heila hennar: „Hvernig
fara þeir að þvf að flytja sig á meðan
ég sef?“ En hún leitaði einskis svars,
vænti ekki svars vildi ekkert svar.
Inniskórnir fluttu sig á nóttinni til
þess eins og ergja hana, einhver öfl,
sem hún ekki vissi hver voru, léku sér
að þvf einu að gera henni lífið leitt.
Konan stóð á fætur og kastaði yfir sig
peysu. Það var jafnvel enn kaldara f
eldhúsinu en svefnherberginu, og hún
þurfti að ná í peia barnsins. Hún leit á
manninn, sem kúrði áhyggjulaus f
hlýrri holu sinni og gat sofið í tvo tfma
enn, áður en vekjaraklukkan kallaði
hann til nýs vinnudags. Konan gnfsti
tönnum. Hún hataði manninn. Hún
hataði hann alltaf um þetta leyti morg-
uns — hataði hann blint og stjórnlaust
og með tryllingi, sem hún vissi ekki
einusinni sjálf að hún ætti til. Á
morgnana hataði hún alla —manninn,
barnið, sjálfa sig. Minnst barnið. Er
leið á daginn dofnaði þetta hatur henn-
ar, hvarf undir grímu hversdagsleik-
ans og sljóleikinn heltók huga hennar.
Við og við gaus upp angi af því spúandi
eitri eins og slanga, en hún flýtti sér að
bæla það niður og gleyma þvf.
Blygðunin sem fylgdi á eftir, ruglaði
hana og var henni óskiljanleg. Þá
hringdi hún gjarna f manninn eða
móður sfna eða þvoði gólfin.
Hatrið var eini liturinn í lífi konunn-
ar, og það hvarf með dagsbirtunni.
Upplitaðist. Gránaði.
Konan fór fram f eldhús að hita
mjólkina barnsins.
Konan sat með barnið í fanginu og
gaf þvf pela. Augnalok hennar sigu oft
og á hana sótti svefn. Barnið var sælt
og saug pelann sinn ákaft. Magi þess
var hálffullur og þurr bleyja við lítinn
rassinn. Móðurfaðmurinn var mjúkur
og hlýr og öruggur, og barnið rumdi af
vellíðan.
Konan hrökk upp og leit niður á
afkvæmi sitt. Værðarhljóð barnsins
fvllti hana einkennilegri hamingju-
kennd, og hún horfði um stund á dott-
andi krílið. Hlýjan straum lagði um
hana og skuggi af brosi lék um varirn-
ar.
Barnið sofnaði út frá pelanum.
Konan lagði það skyldurækin upp á öxl
sfna og klappaði á bossann. Barnið
ropaði. Lftil mjólkurgusa rann upp úr
þvf og niður bak konunnar. Hún
kipptist við andartak, lagði barnið f
rúmið og þurrkaði því um munninn.
Konan þurrkaði bak sitt og skreið
undir sæng. Rúmið var ekki jafn hlýtt
og notalegt og áður, en Ifkamshiti
hennar velgdi það fljótt. Súrlyktin
myndi loða við hana það sem eftir var
dagsins. Það skipti reyndar engu máli,
það var alltaf af henni súrlykt og
mjólkurblettir f öllum hcnnar fötum.
Mjólkurlyktin var hennar angan, henn-
ar ilmvatn og einkennismerki.
Kannski ætti hún að fara oftar f bað.
Hún nennti því ekki, kaus frekar
svefninn. Hún var alltaf þreytt.
Barnið var sofnað. Reglubundinn
andardráttur þess blandaðist lágum
hrotum mannsins. Konan horfði andar-
tak á manninn. Hann sneri f hana baki.
Hann sneri alltaf f hana baki, meðan
hann svaf. Konan velti sér á hliðina.
„Fyrst hann snýr f mig baki, sný ég
Ifka í hann baki,“ hugsaði hún þrjósk.
Og hana dreymdi...
þau lágu undir tré hann og hún f
faðmlögum. það var vor og angan í lofti
af birkitrjám og nýútsprungnum blóm-
um f morgunsárið og dagurinn var
þrunginn fyrirheitum. tær lækur
skoppaði og hjalaði skammt frá þeim
og fuglar sungu uppf grænu limi trés-
ins og hann sagði eitthvað og hún hló
og þau voru hamingjusöm. grasið var
grænt og mjúkt einsog aðeins gras get-
ur verið á vorin meðan það er ungt og
ferskt. og þau elskuðust og ekkert
skyggði á sólina. framundan þeim
flugu alitíeinu upp nfu hvftir fuglar og
skinu f sólarljósinu. hún spratt á fætur
og hló og hrópaði: komdu! og hún
hljóp á eftir fuglunum og ætlaði að ná
einum þeirra og eiga hann. en hann lá
kyrr og vildi ekki koma með henni og
sagði henni að koma aftur. og hún var
komin að læknum og maðurinn kallaði
á hana aftur og hún hikaði og hann
kallaði aftur. og hún hikaði og vissi
ekki hvort hún ætti að snúa til hans
eða stökkva yfir lækinn og fylgja
fuglunum. og maðurinn var með barn-
ið í fanginu og hann kallaði og rödd
hans var há og hvell og krefjandi og
barnað grét og hún varð að taka
ákvörðun...
Konan hrökk upp.
Vekjaraklukkan hringdi hátt og
skerandi og vakti hana af draumum
sfnum. Hún teygði höndina vélrænt út
og slökkti á klukkunni. Maðurinn gerði
það aldrei. Hún vissi ekki hvort hann
vaknaði við hringinguna eða ekki,
hann lá alltaf kyrr og beið þess að hún
kallaði á hann eða kyssti hann. Hún
hafði oft spurt hann, hvernig hann
hefði farið að þvf að vakna áður en þau
fóru að búa saman, en þá hló hann bara
og sagðist ekki vitað það. Einu sinni
hafði henni fundist gaman að þessu, en
nú erti þessi siður taugar hennar eins
og svo margt annað.
Konan andvarpaði. Þá var komið að
morgunverði. Hún beygði sig yfir
manninn og kyssti hann á eyrað.
Konan stóð við eldavélina og hellti
upp á könnuna. Hún var f bleikum
sfðum slopp, sem hún hafði keypt sér
áður en hún lagðist á fæðingardeild-
ina. Þær voru allar.f nýjum sloppum,
frumbyrjurnar. Þær eldri og reyndari
voru í gömlum sloppum. Þvf slitnari
sloppur — þvf fleiri börn. Einhvers
staðar voru þarna tengsl á milli og
jafnvel hægt að þróa reglur og sanna
þær og kannski meira að segja finna