Lesbók Morgunblaðsins - 05.06.1976, Side 8

„Hús
sem
fæddist
í
Stokkhólmi,
dó
Paris,
og
ég
trega".
Vatnslitir
1965
Hundertwasser í sjónvarpsupptöku þar sem hann útskýrir
hugmyndir sínar um lifræna byggingarlist.
fagurlistaskólann í Vín eftir
þriggja mánaða skólasetu
(1 948) og sneri baki við fagur-
listaskólanum í París eftir
aðeins eins dags skólasetu,
fullur vonbrigða, þareðhann
sá þar ekki möguleika til list-
ræns þroska. En þessi lista-
maður hefur mikla og trausta
sjálfsskólun að baki, svo sem
allir geta séð á vinnubrögðum
hans, sem einkennast af miklu
öryggi frá fyrstu tíð, svo sem
mynd hans af móður sinni er til
vitnis um.
vinir. Þessa velgengni sína á
hann ekki eingöngu myndverk-
um sínum að þakka heldur
einnig útsjónarsemi og hug-
myndaauðgi, til að vekja á per-
sónu sinni athygli og koma
vöru sinni í verð.
Fyrir þetta hefur hann eðli-
lega hlotið öfund starfsbræðra
sinna, sem hafa líkt honum við
trúð og loddara, sem noti ódýr
brögð til að vekja athygli á
verkum sínum. Eðlilegterað
sá, er myndi t.d. leggjast á
fjóra fætur á Lækjartorgi og

MYNDLIST
eftir BRAGA
ÁSGEIRSSON
FRIEDENSREICH
HUNDERTWASSER er vafalitið
eitt þeirra sérkennilegu nafna,
sem fæst foreldri myndu láta
sér detta í hug að skíra börn
sín, enda að vonum. Hér er um
að ræða tökunöfn sérvitrings
og að mörgu leyti eins litrikasta
myndlistarmanns Evrópu í dag,
—— manns, sem hefur öðrum
fremur kunnað áð nota sér þá
tilhneigingu fólks að veita
furðulegum uppátækjum at-
hygli og tengja þau þá gjarnan
listrænni gáfu. Þetta hefur
hann gert til framdráttar at-
hyglisverðri listsköpun sinni,
sem í senn er skyld furðu-
veröldum Svisslendingsins
Paul Klee (1870—1 940), sí-
vafningum landa Ltans og eins
af höfuðpaurum „jugendstíls-
ins", Gustav Klimt
(1862—1928), og munaðar-
fullri og glæsilegri línu i mynd-
um hins skammlífa snillings
Egons Schiele (1890—1918).
Hér er þó ekki um eftirlíkingar
að ræða heldur framhald, sem
tengt er verund nútímans og
endurnýjuðu afturhvarfi til
móður náttúru, sem hófst
raunar fyrir 200 árum, en
verður stöðugt brýnni og
áleitnari, eftir því sem tækninni
vex fiskur um hrygg.
Friedensreich Hunder-
wasser Regentag fæddist í
Vínarborg árið 1 928, og sýndi
snemma ríka hneigð til mynd-
gerðar. Til þess er tekið, að
austurrískur listmálari og
kennari, sem hafði mikla þýð-
ingu fyrir austurríska list, Her-
bert Boeckl að nafni, á að hafa
sagt við móður Hundert-
wassers, er hann sá vatnslita-
mynd, erdrengurinn gerði 5
ára, — að um aðra leið en
listabrautina væri hérekki að
ræða. Maðurinn hefur þannig
verið teiknandi og málandi frá
fyrstu tíð, en um skólavist fara
ekki miklarsögur. Hann yfirgaf
Fyrir liðlega tuttugu árum
var þessi listamaður óþekktur,
bláfátækur og átti naumast
fyrir næstu máltíð hvað þá
meir, myndir hans þóttu ekki
merkilegri en svo, að fólk vildí
þærekki, þótt hann byði þeim
þær að gjöf. En þeim, sem fyrir
réttum 1 5 árum festi kaup á
mynd eftir hann fyrir 300
mörk, væri tæpast ráðlagt að
sleppa hendi af henni fyrir
hundraðfalt verð í dag, því að
viðkomandi gæti að öllum lík-
indum fengið drjúgum meira
fyrir hana. Líf málarans
Hundertwasser er! stuttu máli
sagt eitt af ævintýrum nútím-
ans, því að hann erá rúmum
áratug orðinn heimsfrægur og
vellauðugur á list sinni, á
meðal annars veglega höll í
Feneyjum með listsögulegu
gildi, stærðar vinnustofu í
Vínarborg, sérkennilegt segl-
skip og loks búgarð, sem eng-
inn veit hvar er nema vildar-
gelta, vekti eðlilega meiri at-
hygli en sá, er samlagast
fjöldanum og sjálfsagt hefur
það vakið athygli er Hundert-
wasser hefur komið fram í
adamsklæðum við ýmis tæki-
færi. En hér er það sem oftar,
að tilgangurinn helgar meðalið,
og að þessu sinni á listpólitisku
sviði og borgi sig slíkt uppá-
tæki, þá eru þau að minu mati
réttlætanleg þótt ég sé hér ekki
að hvetja til eftirbreytni. Meðal-
iðer þannig ekki ónýtt, ef
tilgangnum er náð í þjónustu
svipmikillar listar, en takist það
ekki er ver farið en heima setið.
— Vafalítið er trúðurinn fyrir
hendi í persónunni Hundert-
wasser, þaðsýna ekki einungis
tökunöfnin heldur hin mörgu
uppátæki hans, — en hérer
um manneskjulegan trúð að
ræða, sem kemur glöggt fram í
þeirri hugmynd hans að
húmanisera byggingarlistina,
rifa niður öll burstalöguð hús-