Lesbók Morgunblaðsins - 27.06.1976, Blaðsíða 3

Komið heim að Rekavik. Mennirnir við bátinn eru Kristinn Grfmsson
bóndi, Þórleifur Bjarnason námsstjóri og Snorri Júlfusson sjómaður.
Já, næstu ár taldist ég til
heimilis í Bolungarvík, þó ég væri
hér og þar, þangað til ég fluttist
svo alfarið hingað árið 1957. Á
þessum árum keypti ég fisk og
verkaði á innlendan markað og
seinna á Afríku, þ.e. skreið. Upp-
hafiega hafði ég ætlað alfarinn til
Reykjavíkur strax eftir skólavist-
ina á Akureyri, en það tók mig
meira en þrjátíu ár að gera alvöru
úr þeirri ráðagerð; sannast þar að
ekki ganga allar ferðir eftir áætl-
un.
Horft um öxl — Átthaga-
tryggö
Er það ekki undarleg tilfinn-
ing, að Ifta sfna heimabyggð þar
sem hús og mannvirki standa með
sömu ummerkjum og var, en þar
er enginn maður?
Það eru ekki öll hús uppistand-
andi en mörg. Ég kann vel við að
koma þarna; það er eins og koma
heim, það er bara enginn heima.
Auk þess eru flestir dánir, sem
þarna bjuggu áður en ég fór
þaðan.
Hvenær var sfðast búið á
Horni?
Það var I byggð til ársins 1946.
Þegar ég fer þar um vil ég alveg
eins vera einn á ferð eða með
einhverjum sem er í sömu hug-
leiðingum og ég er sjálfur, ein-
hverjum sem á sfnar rætur i
þessari jörð og umhverfi og hefur
ekki of mörg orð á tungu.
Gamli bærinn á Horni er að
vfsu farinn, þar er bara tóftin
eftir. En öll kennileiti eru á rétt-
um stöðum, fjöllin eru á sinum
stað, sjórinn er hinn sami. Húsin
sem þar eru nú og voru byggð
eftir að ég fór, eru aukaatriði; ég
kann meira að segja hálf illa við
girðingarnar, sem ekki voru þar
þegar ég var að alast upp.
Átthagatryggð sýnist vera sterk
hjá þeim sem flust hafa f burtu.
Já, það er farið í hópum vestur
á sumrin og sumir eru þar í lang-
an tlma; þar er nóg húsnæði og
auðvelt að búa um sig. Engin
vandkvæði eru á því að komast
þangað yfir sumartímann, það er
flugvöllur á Látrum. Ameríkanar
byggðu hann þegar þeir komu
upp lóranstöð þar, sem þeir hættu
svo að starfrækja. Þegar hóp-
ferðir eru farnar á vegum átt-
hagafélagsins er póstbáturinn
fenginn til að fara þessa sérstöku
ferð. Þegar ég fór þessa ferð árið
1965 var farið til Aðalvíkur. Þá
var messað í kirkjunni á Stað, en
henni er vel við haldið af átthaga-
félaginu. Það var sérstök og hátið-
leg stund.
Haffs- Bjariiadýra- og refa-
veiðar
Einhver sérstakur blær hlýtur
að vera yfir þessari veröld, sem er
svo afskekkt úti f Norður-lshafi?
Vafalaust er það fyrir þá sem
ekki eru hagvanir, heimamenn
finna það ekki.
Urðuð þið ekki oft áþreifanlega
fyrir barðinu á haffsnum?
Hann ílentist nú sjaldan lengi
frameftir á þessum árum. Þó man
ég eftir að árið 1915 rak hafís inn
og fyllti Hornvíkina seinni hluta
mafmánaðar. Mér það minnis-
stætt að í þetta skipti kom hrefna
með ísnum og heimamenn skutu
hana. Ekki varð komist yfir að
nýta allt kjötið, þó var þvf skipt
milli heimilanna í vikinni og skip-
anna sem voru þarna veður- og
fsteppt.
Fenguð þið aldrei bjarndýr f
hcimsókn?
Það mun hafa verið i júli 1919
að menn frá Horni fóru út undir
bjarg að líta eftir reka. Þá urðu
þeir varir við bjarndýr og eltu
það, en það synti betur en þeir
gátu róið. Þeir náðu þvi þó að
lokum og gátu lagt það. Seinna
kom mönnum saman um að lfk-
legast hefði bjarndýrið verið
þarna lengi og gengið i landi með
fénu, þvi einhverjir þóttust hafa
séð ötrúlega stóra kind þarna
undir Hjöllunum og undrast það.
Var talið víst að þarna hefði
bjarndýrið verið á ferð.
Arið eftir var mikill harðinda-
vetur. Þá var það um sumarmálin,
að Frímann sonur fóstru minnar
fór út undir bjarg að gá að tófu
eða skjóta fugl. Þegar hann kem-
ur heim, segir hann frá því að tvö
bjarndýr séu undir bjarginu.
Heimamenn leggja af stað fjórir
saman með haglabyssur, sem þeir
hlóðu púðri og járnarusli í stað
blýs, til að vinna betur á bjarn-
dýrunum.
Þegar þeir komu út undir
bjarg, lágu bæði dýrin þar á
hengju. Einn þeirra var sér-
staklega lánsamur og góður
skotmaður og felldi hann ann-
að dýrið í fyrsta skoti. En
verr tókst til með hitt dýrið,
það komst á ísinn og stóð blóðbun-
an úr þvi. Það fleygði sér á sárið
og rak frá landi með Isnum. En
það var gamalla manna mál, að
næði bjarndýr að sleikja sár sín,
mundu þau gróa. Kjötið af hinu
dýrinu var ekki hirt, nema annar
framparturinn. Við strákarnir
vorum látnir bera það heim og
þótti okkur það síga talsvert í á
leiðinni.
Þetta var samt ekki eina veiðin
þennan dag. Skömmu eftir að
Framhald á bls. 15
EFTIR STORMINN
Eftir storminn eru trén bogin og greinarnar klæklóttar,
runnarnir eins og gaddavírsrúllur.
Svartur börkur trjánna
horfist I augu við okkur
eins og hann spyrji:
Verð ég nokkurn tíma bjartur aftur?
Greinarnar hugsa:
Verðum við þess megnugar
að bera ný lauf þegar vorar, ^
yndi maðka og skálda?
Eftir storminn hefur fólkið nóg að tala um
i strætisvögnum, buðum og á vinnustöðum.
Bíleigendur eru áhyggjufullir þennan morgun.
Þeir hafa átt andvökunótt
og flýta sér út til að huga að bilum sínum.
Sumir þeirra eru dældaðir og með brotnar rúður.
Inni i einum þeirra hefur ryðguð járnplata
frá byrjun aldarinnar
komið sér makindalega fyrir.
í baksætinu á öðrum liggja Ifk úr sjónvarpsskóginum:
öll Ashton fjölskyldan hlið við hlið.
Þau horfa á okkur eins og verur frá öðrum hnetti.
EFTIR
JÓHANN HJÁLMARSSON
Þrjú
Ijóð
ÍSLENSKUR
SUMARDAGUR
MARSDAGUR
Ég sé Ijóðið verða til.
Það verður til í gamalli konu,
sem gengur yfir götu
og horfir hræðslulega á bil,
sem verið er að setja í gang.
Það verður til í ryki,
sem þyrlast framan í mann
með kransæðasjúkdóm.
Það verður til i barni,
sem dettur á hjóli
og grætur sárlega.
Það verður til í blaðbera
með of þunga tösku.
Það verður til í strætisvagni.
sem er ekið hjá
með napurlegu iskrj
og það verður til í skáldi,
sem horfir á þetta allt saman
með hluttekningu.
Fjöllin sigla á móti okkur
I hitamóðu júnidags,
líða í draumi
um himin og haf.
Allt er óraunverulegt
en þó nærri
og siglir á móti okkur
óháð öðru en draumi sínum.