Lesbók Morgunblaðsins - 27.06.1976, Qupperneq 5

Myndin er tekin i London. þegar Joseph var ambassador þar. Talið frá vinstri: Eunice, Jack, Rosemary, Jean, Joseph. Teddy, Rose. Joseph yngri, Patricia,
Bobby og Kathleen.
aftur til herdeildar sinnar. Hann
var liðsforingi og þeir félagar
voru að búa sig undir innrásina í
Normandi, sem varð mánuði eftir
þetta.
I Ágústmánuði bárust okkur
þær fregnir, að Joe sonur okkar
hefði farizt í loftárás, sem hann
og félagar hans gerðu á eldflaug-
arstöð Þjóðverja í Normandí. Við
fréttum þetta síðdegis á sunnu-
degi. Tveir kaþólskir prestar
komu heim og báðu þess að mega
tala við Joe. Sögðust þeir flytja
aivarlegar fréttir. Ég hljóp upp og
vakti Joe, sem hafði lagt sig. Ég
var svo yfirkomin af sorg, að ég
kom varla upp orði. Loks gat ég
stamað því upp, að tveir prestar
væri niðri og Joe yngri væri fall-
inn. Við hjónin sátum lengi þögul
og héldumst í hendur. Svo tók Joe
til máls. Hann sagði eitthvað á þá
leið, að við yrðum að halda áfram
eins og ekkert hefði í skorizt. Við
yrðum að sjá um þá, sem eftir
lifðu. Mikið verk biði okkar og nú
yrðum við að standa í stykkinu.
Þegar Kathleen bárust fregn-
irnar bað hún um leyfi og kom
heim til Bandaríkjanna. Hún
hafði ekki verið lengi heima, þeg-
ar önnur sorgarfregn barst okkur.
Það ver um miðjan september.
Billy hafði fallið í Belgiu hinn
tólfta september, aðeins mánuði
eftir lát Joes. Það var tæpast að
við tryðum þessu. Okkur fannst
ótrúlegt og óskiljanlegt, að þessar
hörmungar skyldi bera að hönd-
um okkar með svo skömmu bili.
En svo staðfestu foreldrar Billys
dánarfregn hans og þá urðum við
að trúa henni. Stuttu seinna fór
Kathleen aftur til Englands. Hún
vildi vera foreldrum Billys til
huggunar ef hún gæti. Við sáum
Kathleen ekki aftur fyrr en strið-
inu lauk.
Svo lauk stríðinu og Jack ákvað
að bjóða sig fram til fulltrúadeild-
ar þingsins fyrir sama kjördæmið
í Boston og afi hans hálfri öld
áður. Fengu nú allir nóg að starfa.
Teddy var gerður að sendli.
Eunice sá um sfmann og stjórnaði
kosningaskrifstofunni. Bobby
hafði lokið herþjónustu sinni á
tundurspilli, sem heitinn var eftir
Joe yngri. Hann bættist nú í hóp
okkar. Pat og Jean gerðu það, sem
til féll á skrifstofunni en fóru auk
þess um bæinn og kynntu bróður
sinn, frambjóðandann. Hafa þær
hringt þó 'nokkrum þúsunda dyra-
bjallna í þeirri kosningaherferð.
Joe fylgdist með baráttunni af
miklum áhuga og lagði á ráðin
bak við tjöldin. Hann hafði talað
máli þess, að Bandaríkjamenn
létu striðið í Evrópu afskipta-
laust. En svo varð árásin á Pearl
Harbour og þá varð mikil þjóðern-
isvakning í Bandaríkjunum eins
og menn vita, en þeir heldur óvin-
sælir, sem verið höfðu þeirrar
skoðunar, að Bandaríkjamenn
ættu að sitja hjá í styrjöldinni.
Varð Joe umdeildur og vildi hann
ekki, að það yrði Jack fjötur um'
fót. Sjálf var ég gamalvön kosn-
ingabaráttu. Ég hafði oft verið
með föður mínum á fundum, þeg-
ar hann var í framboði. Ég fór nú
að halda ræður um allar jarðir.
Ég forðaðist að halda því að
áheyrendum, hve sonur minn
væri bráðefnilegur þingmaður og
mikill öndvegismaður i flestum
greinum. Ég talaði yfirleitt um
allt annað en hann, sagði stuttar
sögur af ferðum mínum og fólki,
sem ég hafði hitt og reyndi yfir-
leitt að stofna til vinsamlegra
kynna við væntanlega kjósendur.
Þetta tókst oftast nær vel. Svo
stóð ég fyrir teboðum. Teboð
þessi urðu fræg í sögum. Við
fundum upp á þessu, þegar kosn-
ingabaráttan var hafin og hrund-
um hugmyndinni strax í fram-
kvæmd. Við tókum á leigu hótel-
sali og sendum öllum kjósendum
þar i hverfinu boðskort. Við stillt-
um okkur svo upp í anddyri
hótelsins og bjuggum okkur undir
það að taka í hendurnar á öllum,
sem kæmu. Því var reyndar spáó,
að fáir, sem engir mundu koma.
Einkum höfðu reyndir kosninga-
menn ótrú á þessu tiltæki. En það
reyndist óþarfi. Fólk dreif að. í
fyrstu teveizluna komu fimmtán
hundruð manns. Þetta voru konur
mestan part. Þær virtust allar
hafa farið á hárgreiðslustofu í til-
efni af veizlunni. Veizlan sjálf
tókst frábærlega vel og mun hún
og eftirfarandi teveizlur hafa
ráðið miklu um það, að Jack náði
kjöri.
Árið 1952 ákvað Jack að bjóða
sig fram til öldungardeildarinnar.
Mótframbjóðandi hans var Henry
Cabot Lodge. Kosningaherferðin
að þessu sinni var ekki ólík hinni
fyrri, nema þessi var öllu um-
fangsmeiri. Nú var kjördæmið
allt fylkið. Bobby var skipaður
kosningastjóri. Við Joe fengum
okkur fbúð niðri í miðbæ í Boston
og bjuggum okkur undir slaginn.
Það kom enn í ljós þarna, að við
stóðum sérstaklega vel að vígi af
því, hve við vorum mörg i fjöl-
skyldunni. Og undarlegustu atriði
urðu okkur til framdráttar. Ég
get nefnt til dæmis, að allmargir
Líbanir voru meðal kjósenda. Það
vildi svo til, að Eunice hafði kom-
ið til Líbanons. Henni var því
teflt fram þar, sem Líbanir voru
sérstaklega margir. Þá kom það
og að gagni, að ég talaði frönsku.
Var ég þess vegna látin tala yfir
kjósendum af frönskum ættum.
Þeir voru sérstaklega erfiðir við-
ureignar. En þeir bráðnuðu, þeg-
ar ég fór að segja þeim af ferðum
minum í Frakklandi á reiprenn-
andi frönsku. Fór svo, að Jack
hlaut mikið fylgi meðal þeirra.
Það var auðvitað, al við beitt-
um teboðunum í þessari kosn-
ingaherferð, þar sem þau reynd-
ust svo vel áður. Var ég náttúru
lega skipuð teveizlustjóri. Ég
fékk mér til aðstoðar fjölda
kvenna. Það kom í ljós, að þær
urðu himinlifandi, að við skyldum
leita til þeirra. Þóttust þær hafa
himin höndum tekið að geta orðið
okkur að liði. Þær lánuðu alls
kyns borðbúnað til veizlnanna, og
voru óþreytandi að hjálpa til við
undirbúning. Held ég að sumar
hafi naumast eldað mat heima hjá
sér vikum saman fyrir annríki við
teveizlur. Fyrsta boðið var f
Worcester. Þúsundir kvenna
komu í það, og fór það stórvel
fram. Við sniðum eftirfarandi boð
þá eftir þvi og brást okkur aldrei
bogalistin. Héldum við alls þrjá-
tfu og þrjár veizlur af þessu tagi.
Jack vann svo kosningarnar.
Lodge, andstæðingur hans, hélt
því fram eftir á, að „helvítis te-
boðin“ hefðu gert gæfumuninn.
Og einhver komst svo að orði, að
Jack hefði „borizt inn i þingið í
teflóði“.
En á árunum milli þessara
tveggja kosningaherferða hafði
ýmislegt gerzt. Meðal annars
hafði dauðinn barið aftur að dyr-
um okkar. Þegar striðinu lauk bjó
Kathleen áfram í Englandi. Hún
heimsótti okkur aðeins við og við.
Hertogahjónin, foreldrar Billys,
höfðu tekið henni opnum örmum,
er hún kom til Englands eftir lát
Billys og undi hún sér bezt þar.
Sumarið 1948 fór hún i skemmti-
ferð til Rivierunnar. Hún var á
leið til Parísar með nokkrum vin-
um sinum í lítilli flugvél og ætlaði
að hitta föður sinn þar. Þá skall á
óveður. Flugvélin rakst á fjalls-
hlið og allir fórust sem í henni
voru. Joe var tilkynnt um slysið
og var hann viðstaddur þegar lík
dóttur okkar var flutt niður af
fjallinu. Kathleen var grafin í
grafreit hertogafjölskyldunnar í
Chatsworth i Devonshire. Her-
togahjónin syrgðu hana ákaflega.
Valdi hertogaynjan grafskrift
hennar: Aðra gladdi hún, og glöð
er hún.
Ég heyrði fyrst af Jackie, verð-
andi eiginkonu Jacks, veturinn
1951. Hún varr þá við dagblað í
Washington. Kunningjar mínir
létu mjög vel af henni. Krakkarn-
ir mínir könnuðust við hana. Þar
kom, að þau buðu henni heim. Ég
var ekki heima um það leyti, en
stuttu seinna sendi hún mér
þakkarbréf, ákaflega elskulegt.
Við hittumst fyrst sumarið 1952.
Þá heimsótti hún okkur í Hyannis
Port. Mér féll strax vel við Jackie.
Og henni líkaði þegar vel við okk-
ur eftir því, sem hún sagði seinna.
í september 1953 trúlofuðust þau
Jack og farið var að undirbúa
brúðkaupið. Þá komum við saman
til fundar, ég og móðir Jackie, og
lögðum á ráðin. Hafði Jackie
lúmskt gaman af því. Jack var
orðinn þrjátíu og sex ára gamall
og öldungadeildarþingmaður og
þarna sátum við gömlu konurnar
og réðum ráðum okkar um brúð-
kaupið hans! Jack sjálfur tók
þessu ráðríki okkar með þolin-
mæði, en ekki var hann alltaf
ánægður.
Ég hef lesið það einhvers staðar
að Jack og Jackie hafi borið sitt-
hvað á milli I hjónabandinu.
Hvilík undur og stórmerki. Það er
von að fólki blöskri! Það hefði
satt að segja verið undarlegt
kraftaverk, ef Jack og Jackie
hefðu aldrei orðið sundurorða.
Væri það áreiðanlega einsdæmi
í sögunni. Ég verð að segja
fyrir mitt leyti, að samband
þeirra var eitthvert hið traust-
asta og bezta. sem ég hef
kynnzt. Ég hefði ekki getað óskao
Jack betri konu en Jackie. Það
mátti segja, að þau bættu hvort
annað upp. Hún glæddi með hon-
um áhuga á alls kyns efnum, setn
hann hafði látið sér fátt finnast
um áður. Til dæmis má nefna
skáldskap, og myndlist. Hún hafði
mikinn og lifandi áhuga á ljóðlist
og myndlist. Og hann fékk áhuga
á þessum greinum, þegar hann
varð þess var, hve mikils virði
þær voru henni.
Jackie eh fremur hæglát kona,
feimin og hljóðlát — að minnsta
kosti miðað við flest mín börn.
Bræður Jacks kunna að hafa
dregið i efa fyrst í stað, að hún
væri vel við hæfi Jaeks. En það
leið ekki á löngu þar til sá efi
hvarf eins og dögg fyrir sólu, og
finnst mér sú samlíking eiga vel
við.
Það var snemma ákveðið, að
Jack byði sig fram til forsetaem-
bættisins 1960. Líka var afráðið,
að Bobby stjórnaði kosningabar-
áttu hans. Tii þess, að Bobby öðl-
aðist frekari reynslu í þeim efn-
um var honum komið í föruneyti
Adlai Stevensons, þegar
Stevenson bauð sig fram til for-
setaembættis 1956. Var þetta ráð
Joe. Það var eitt boðorð hans, að
reynslan kenndi mönnum mest.
Hann fór líka snemma að láta
börnin koma fram fyrir sig við
ýmis tækifæri til þess, að þau
vendust „opinberu lífi“, sem kall-
að er svo. Hann gaf stundum stór-
gjafir til almannaheilla. Afhenti
hann þær sjaldnast sjálfur, held-
ur sendi einhvern krakkanna fyr-
ir sig. Ég hafði þá það hlutverk að
búa þau til fararinnar. Sá ég um.
að þau væru klædd eins og við átti
og lagði þeim lífsreglurnar um
hæfilega framkomu. Leit ég
grannt eftir því, að þeim yrði ekk-
ert á í þessum messum. Ég hef
alltaf talið, að það væri góður
siður að ganga sæmilega til fara,
ef kostur væri, og temja sér
kurteisi við alla menn. Og góð
framkoma getur dregið menn
langt áleiðis i heiminum. Var ég
sífellt að senda krökkunum bréf
og minnisseðla með siðareglum og
Framhald á bls. 16
Rose og Joe Kennedy ásamt George VI og Elizabetu Bretadrottningu, þegar
Joe var ambassador I Bretlandi.
©