Lesbók Morgunblaðsins - 15.08.1976, Blaðsíða 14

ana mannsins, sem fátt er um
talað, vegna skilningsskorts eða
misskilnings.
Þríviddarheimur vor er
mannleg tilgáta, alveg eins og
tilgáturnar um áttir, rúm og
tfma, sem ekki eiga sér neina
stoð í alheims sköpuninni. Þrf-
vfddin dregur nafn sitt áf hæð,
lengd og breidd, þremur hug-
tökum, sem hægt er að tákna
með beinum Ifnum. En í al-
heiminum eru engar beinar
Ifnur, ekki einu sinni hér á
jörðinni. Þetta getur hvert
barnið séð, ef það lítur á jarð-
Ifkan. Bein Ifna er hugarfóstur
mannsins.
Heimsmynd mannanna er
mjög ófullkomin. Þess vegna er
eðlilegt að þeir berist oft ósjálf-
rátt út úr þrívíddarhreiðri
sfnu, og fari þeim þá lfkt og
sjófuglunum, sem viilast inn
yfir land og tapa sér vegna þess
að þeir hafa misst sjónar á haf-
inu.
Fölki
hœttir til . . . .
Framhald af bls. 3
sand, sem mikið var notaður utan
á hús áður fyrr?
— Hann hefur staðist vel —
sérstaklega mulningur úr hrafn-
tinnu og kvartsi, eins og t.d. á
Þjóðleikhúsinu. En þetta er dýrt
efni og verður aðeins unnið af
iðnaðarmönnum, sem þarf auðvit-
að að borga kaup. Húsbyggjandi
sér leik á borði og málar frekar
þvf það getur hann gert sjálfur.
— Geturðu nokkuð sagt okkur
um sprungumyndanir sem víða
blasa við augum í útveggjum
húsa hér?
— Áður var vaninn að saga í
sprungur og fylla þær síðan. Sú
aðferð tilheyrir nú eiginlega lið-
inni tíð. Nú er sprautað f vegginn
með háþrýstitæki og sprungur
fylltar þannig, en ekkert sagað.
Þetta þykir gefa góða raun.
— Ráða arkitektar frágangi á
húsum utanhúss, sem þeir hafa
teiknað?
— Arkitektar eiga að ráða frá-
gangi utanhúss f samráði við hús-
byggjendur og yfirleitt er það
þannig, að nýjungar í þeim efn-
um koma frá arkitektum. En al-
gengara er nú orðið að afskiptum
arkitekta af húsum sem þeir hafa
hannað, er lokið um leið og húsið
er orðið fokhelt.
I hjö-
setunni
Framhald af bls. 5
inn. Það var öllum hulin bók
þá. Það eru þessir sfðustu tím-
ar, sem hafa skýrt þá sögu og
gefið okkur ljósa mynd.
Hjásetutíminn var
ógleymanlegur. Það var ekkert
erfiði. Þurfti bara sterka að-
gæzlu og vakandi hugsun. Þó
ekki væri nema um 10 ær í
kvíum, var það nógu margt til
að týna því. Sumar ærnar
höfðu svo sterka löngun til að
fela sig í giljunum og láta
birkið hylja sig. Við höfðum
svartan borða um hálsinn og
hornin á hvítu ánum og hvftan
á þeim dökku. Alltaf var mað-
ur að telja og sortera eftir litn-
um. Telja golsóttar, bfldóttar
og svartar, mórauðar og gráar.
Ef ekki stóð heima, var farið
að svipast um eftir þeim.
Okkur þótti mjög hrífandi að
sjá reykjarstróka frá liinum
smölunum austan til við ána.
Það leit út eins og fuðartákn f
kyrrðinni, þegar reykjarsúlan
teygði sig hátt í loftið f kyrrð-
inni.
Nú eru þetta aðeins tninn-
ingar. Engin hjáseta lengur.
Draumur, sem er að gleymast.
Rign-
ingin
er ekki
þaö
versta .
Eins og kunnugt er af fréttum riktu þrálátir þurrkar og
miklir hitar i Evrópu fyrripartinn í sumar og kvað svo rammt
að þessu i Bretlandi, að þar höfðu ekki komið aðrir eins
þurrkar i 250 ár að því er talið var. Að visu fögnuðu
vinyrkjubændur sólinni, en ástandið hjá kornræktarbændum
var svipað og sést á efri myndinni: Ekki aðeins sviðin jörð,
heldur einnig sprungin af tilfinnanlegu vatnsleysi. Jafnframt
dó og skrælþornaði gróður og urðu viða eldar, sem erfitt var
að ráða við og stundum í nánd við þéttbýli eins og sést á neðri
myndinni.
Þegar veðurfar hagar sér þannig í Evrópu, virðist mega
ganga að þvi vísu, að lægðirnar stefni i halarófu á ísland með
dumbungi og úrkomu á Suðurlandi en hlýju bjartviðri á
IMorðurlandi. Þetta tíðarfar, sem heita má staðviðri, kemur
þyngst niður á sunnlenzkum bændum. Þéttbýlisfólki er varla
ástæða til að vorkenna, þótt minna verði um sólböð en ella.
Aftur á móti er vert að hafa í huga, að dumbungurinn og
vætan er liklega hátið hjá því að fá ekki dropa úr lofti fyrir
utan þau lamandi áhrif, sem liðlega 30 stiga hiti hefur á fólk.
Auka-
skynj-
anir
Framhald af bls. 10
komist f svipað ástand og kon-
an. 1 draumi, eða milli svefns
og vöku, finnst þeim eitthvert
ógurlegt farg leggjast á sig, svo
að þeir geta ekki hrært legg né
lið. Og þá fyrst verða þeir
hræddir, og þá verður hræðslan
afleiðing fyrirbærisins. Slfkt
ástand er þá kallað mara eða
martröð, og getur dreymandinn
ekki gert sér neina grein fyrir,
hvaðan hún er komin. En þegar
hann vaknar, er hann mjög eft-
ir sig af þessari skvnjan. Og nú
er það kunnara en frá þurfi að
segja, að draumvitundin hrífur
mann þráfaldlega og með ýrnsu
móti, út úr þrívfddar heimi
hans. Getur það því naumast
talist fjarstæða, að svo liafi far-
ið uin konuna, enda þótt hún
væri glaðvakandi.
Hér má einnig drepa á annað.
Það mun mjög fátítt að farþega
f stórum flugvélum sundli.
hversu hátt sem flogið er, nema
því aðeins að þeir þrástari út
um glugga til jarðar og engin
ský skyggi á jörðina. Ástæðan
til þessa er sú, að í flugvél eru
menn eins og innan fjögurra
veggja. Þar með eru þcir f sínu
rétta umhverfi, öruggir innan
þeirra vébanda, sem eðlileg eru
vorum þrívíddarheimi. Þó hefi
eg heyrt marga segja. að þeir
hafi feng’ð aðkenningu af
sundli þegar flugvél var að
lenda og rendi lágt yfir flug-
hrautina. En einmitt á því
augnabliki, virðist flugvélin
vera kyr, en jörðin fljúga fram
hjá með ofsahraða, og þá kem-
ur sundlkenndin.
Orsakir þeirra aukask.vnjana,
sem hér hefir verið minnst á,
eru allar sálræns eðlis. Og svo
er um þúsundir annara skynj-
Erlendur
Sigmundsson
Hugleiöing
umvers úr
FjallrϚunni
Við skulum á vordegi lita
á vallarins örsmáu blóm,
því konungsins skærasti skrúði
hjá skartinu þeirra er hjóm.
Samt unnu þau aldrei né spunnu.
Þau annaðist drottinn hár.
Þau döfnuðu í mustarðsins mætti
og munu ei fella tár.
Eg mæðist og spinn og mun spinna
einn spunaþráð angurs og meins —
og vinn unz hann velkist og slitnar
og verður svo aldrei til neins.