Lesbók Morgunblaðsins - 22.08.1976, Blaðsíða 7

Smá-
saga
eftir
Sigurd
Strangen
Nú var orðið mjög langt um
sfðan þeir voru drengir, og þeir
vissu ekki lengur, hvað það var.
Þeir vissu ekki, hvernig dýrið
hafði komist þangað inn, og eft-
irá skildu þeir ekki, af hverju
þeir höfðu gert það. Jens Erik
skildi það ekki, en honum
fannst sem þungt álag hefði
hvflt á sér, eins og hann hefði
hvorki hugsað né aðhafst neitt,
heldur aðeins tekið, viljalaus
og sljðr, þátt í leiknum. Það var
hreyfingin sjálf, sem dró að sér
athygli þeirra, hvernig dýrið
hegðaði sér, sú hræðsla sem þar
birtist, skynjunarleysið, stökk-
in og flóttinn. Skyndilega lang-
aði báða drengina til að veiða
dýrið, héra einn, sem á ein-
hvern hátt hafði komist innfyr-
ir girðinguna.
Túnið var ekki ýkja stórt,
rúm dagslátta og ætluð kindun-
um, þegar þær höfðu borið. Það
var vegna þess að sólin skein,
vegna þess að móðir Jens Eriks
hafði sagt að á svona mildum
vordegi, ætti að setja kindurn-
ar út á tún. Og vegna þess að
þeir höfðu ekkert fyrir stafni,
engar áætlanir um að leika sér,
hlupu þeir þangað niðureftir,
tóku sér stöðu uppi í brekkunni
og horfðu út á hafið. Þeir
fylgdust af athygli og með full-
orðinsaugum með skipi, sem
sigldi úteftir. Ekki var þetta
gufuskip, heldur skonnorta fyr-
ir hvítum segium. Hún rann
hægt og stöðugt áfram. Fjar-
lægðin úr brekkunni út að sjó
var nokkrir kílómetrar, en
samt sást dökk röndin eftir
kjölinn greinilega, blika á segl-
in, útlínur og liti, grátt og hvítt
á bláum grunni. Rétt I því er
Pétur sagði: „Þetta er Lfsa frá
Álaborg á leið til Antwerpen,"
skaut héranum upp.
Jens Erik stóð og glápti.
„Hver skollinn var þetta?“
Hafið hvarf þeim sýn og skipið
varð að depli lengst í fjarska,
að einhverju hversdagslegu og
ómerkilegli, sem gerðist á
hverjum degi, hreyfing sem
maður þekkti út f ystu æsar, en
dýrið rétti sig upp til hálfs og
setti framfæturna á jörðina, en
eyrun stóðu beint uppí loftið,
hlustandi og þefandi.
Á allar hliðar var fínriðið
stálnet, en handan við girðing-
una í vestri voru þyrnirunnar
og í þeim miðjum voru leifarn-
ar af gömlum steingarði, og lá
efsta brún hans jafnhátt og
efsti hluti stálvfrsins. Á þess-
um stað höfðu þyrnarnir verið
klipptir burtu, svo sæist út á
hafið, og hugsanlegt var, að
hérinn hefði komið á harða-
stökki þaðan inn yfir girðing-
una.
„En hann kemst ekki út,"
sagði Pétur. „Ef þú ferð til
vinstri og ég til hægri, getum
við hlaupið hann þrevttan. Ef
við æpum og öskrum, getum við
gert hann hræddan, svo hann
hlaupi að girðingunni, og festi
sig. Komdu, við skulum veiða
hann!“
En reyndar var það ekki ein-
ungis hreyfing dýrsins, sem
kom drengjunum af stað. Það
var löngunin til að eiga þetta
dýr, loka það inni, veiðieðlið
sem maðurinn hefur geymt í
sér gegnum marga ættliði, eitt-
hvað f innstu hugskotum sem lá
langt aftur í tímann, blóð for-
feðra í fingrum drengjanna,
þráin eftir að grípa. Einhver
löngun kviknaði f Jens Erik
eftir að eiga, verða alvaldur
yfir hreyfingum þessa dýrs,
loka það inni f búri og öðlast
þannig aðild að sjálfri náttúr-
unni, vald yfir einhverju lif-
andi, gleði við tilhugsunina
um, að þessi héri, stiikkvarinn
með uppsperrtu e.vrun, gæti
orðið hans eign —.
„Pétur!"
Jens Erik fann heita bylgju
stíga frá fótunum og upp eftir
líkamanum. Hann stóð, og
horfði á það sem gerðist. Hér-
inn hljóp á harðaspretti að
girðingunni fyrir framan runn-
ana, og þegar hann rakst f stál-
vírinn, var eins og hann hefði
stokkið aftur á bak og ylti um
koli, en sfðan stökk hann með
rykkjum út á lilið, og — aftur
rakst hann á þessa hálf ósýni-
legu hindrun. Hann stökk!
Tvisvar sinnum stökk hann á
girðinguna og stökk aftur, en í
þetta skiptið til hliðar, og eins
og blindur væri, hljóp hann
skáhallt yfir túnið, frainhjá
drengjunum, sem fylgdu í
humátt á eftir. En hann vissi þó
vel af þeim. Þegar Jens Erik
hrópaði: „Pétur!“ var það sem
merki um varúð, þvf allir
menn, jafnvel minnsta barn,
geta flutt dauðann f hendi sér.
Skelfing, flótti! Aftur stökk
hann, og hann hijóp eins og
fætur toguðu út í horn túnsins
og rakst þar á vírinn.
Pétur byrjaði að hrópa. Hann
hrópaði eins og vinnumennirn-
ir, þegar þeir hrópa á hest, sem
er staður, með öllu innihalds-
laus áhersluorð og blótsyrði.
„Jens Erik, fíflið þitt. Farðu og
stattu þarna! Við eltuin hann
frá báðum hliðum, re.vndu að
hrekja hann út í horn, hlauptu
á móti honum ofan úr brekk-
unni. Við köstum okkur á hann,
þegar við höfum króað hann af
út í horni!"
Eltingaleikurinn stóð næst-
um hálfa klukkustund. Þrisvar
voru þeir komnir alveg að hér-
anum, en f hvert skipti tókst
honum að smjúga frá þeim.
Jens Erik fannst, sem allt væri
komið úr skorðum í iðrum
hans. Hann hafði hlaupasting í
sfðunni, hann blés og stundi
um leið og hann hljóp. Hann
var sjóðandi heitur í kinnun-
um, liann var kófsveittur svo
fötin Ifmdust við hann og hárið
var rennvott. Hann hrasaði,
stóð upp á ný og hrasaði enn.
Hvers vegna gerði hann
þetta? Hann hugsaði að vísu
ekkert, en skvndilega, var eins
og hann og félagi hans fyndu til
haturs gagnvart dýrinu. „Þessi
djöfull — þessi fjandi!" Og í
hvert skipti sem aumingja dýr-
inu tókst að komast undan
þeim, varð þessi ástrfða heitari.
Nú var ekki lengur um leik að
ræða. Nú skyldi honum náð, og
Guð veri honum miskunnsam-
ur, þegar hin harða hönd Pét-
urs hins sterka hefði náð taki á
hnakka hans. Hann hefði getað
látið ná sér strax, en áfram
stökk hann i örvæntingu, skelf-
ingu lostinn endanna milli á
túninu. Pétur var blóði stokk-
inn um munninn, því hann
hafði einnig dottið í grasinu og
rekið hökuna f stein, svo
blæddi úr tönnunum.
„Er það nú — djöfull!" Af
hverju sparkaðirðu ekki f
hann, asninn þinn? Hann stökk
beint inn á milli fótanna á
þér!"
Og áfram hélt eltingaleikur-
inn, fram og aftur, út og inn, og
girðingin virtist dragast saman
utan um bráðina. Vírnetið virt-
ist vaxa upp á við og grasið varð
flatt og slfmugt, og skyndilega
var eins og stórum, rauðum,
grænum og gulum hringjum
rigndi af himni ofan. Loftið var
svo tært, og þyrnirinn breyttist
f voldugan frumskóg með háu,
hyljandi grasi undir greina-
flækjunni, felustað sem opið
land levndist á bak við, grænan
akur þar sem hveitið var þegar
orðið svo hátt, að það gat leynt
dýri, héra á flótta —.
En hérinn hafði samt ekki
komist undir girðinguna. Birt-
an hafði aðeins blindað þá
augnabiik. Dýrið var orðið
þreytt. Hann lá þétt upp við
stálvfrinn, og hann hljóp ekki,
þegar þeir nálguðust, en leit út
eins og einn stór æðasláttur,
allt frá fótunum, sem titruöu
krampakennt. Þeir gátu séð
hjartaö slá undir feldinum, að-
eins svörtu eyrun með hvítu
röndunum lágu hreyfingarlaus,
teygð afturávið. Hann sýndi
engin merki um flótta, hann
var orðinn þreyttur og gaf sig
drengjunum á vald.
Jens Erik lokaði augunum og
fann til flökurleikatilfinningar
þegar hann sá Pétur kreista
báðar hendurnar fast utan um
háls dýrsins. Allt í einu var
dýrið gjörbreytt. Slöppum Iff-
lausum Ifkama þess var kastað í
grasið og þar lá hérinn með
Ijósan kvióinn upp, kyrktur,
dauður og einskis virði.
Jens Erik baróist við grátinn.
Hann fann ekki til neinnar
gleði, það var ekkert við þetta,
engin gleði yfir neinu afreki,
en skvndilega fann hann til
ákafs ieiða og einlægs haturs á
sjálfum sér og félaga sfnum, og
hann lokaði augunum, því hann
sá btóðdropa íla f gegnum
munn dýrsins.
Pétur stóð andartak og horfði
á Jens Erik, og það var eitthvað
fullorðinslegt við augnaráð
hans, eitthvað sem mat hann,
eitthvað fyrirlitlegt. „Þú ert
ekki almennilegur strákur,
veikgeðja, — asni," sögðu aug-
un, og upphátt sagði hann: „Þú
mátt eiga hann. Við veiddum
hann á akrinum hans pabb-
þfns, og ég nenni ekki aö
standa í þessu lengur." — O;:
svo gekk hann sína leiö
blfstrandi, meðan Jens Erik lá í
grasinu og velti því fvrir sér,
hvernig hann gæti grafið dýrii ,
án þess að fulloróna fólkið sa i
til lians.
„Hver fjárinn — ó, hver fjár-
inn! Var þetta eitthvaö verra en
eitthvað af öllu hinu? Var þetta
eitthvað verra heldur en að
slátra grís? Nei, svo sannarlega
ekki!"
Hann bögglaðist saman, þeg-
ar hann henti honum ofan í
holuna, sem hann hafði grafið
inni í runnunum. Hann hafði
rifið upp nokkra keisara-
kórónulauka, þegar hann stakk
skóflunni í moldina. Nú jafn-
aði hann moldina út og gróður-
setti laukana, þrýsti þeim fast
saman, og sá til þess, að gul-
grænar spírurnar hvidust
Framhald á bls. 15