Lesbók Morgunblaðsins - 29.08.1976, Blaðsíða 7

Ég er sjálf svo heppin, segir Erla,
að minn sonur hefur ákveóna
námsbraut í huga og mitt kapps-
mál er að styðja hann til þess. En
ég þekki fjölskyldur þar sem
börnin hætta í skóla eftir skyldu-
nám og fara þá jafnvel að búa og
eiga börn; með því er þá oft að
hefjast sama sagan og hjá foreldr-
unum. Stundum gætu viðræður
við utanaðkomandi aðila haft
meiri áhrif á ákvarðanir barn-
anna en tillögur móðurinnar
einnar. Með því mætti í sumum
tilvikum sigla framhjá þessum
skerjum og öðrum, sem á vegi
verða.
Hvað álftur þú að sé þungbær-
ast fyrir börn einstæðra mæðra?
— Afskiptaleysið er verst fyrir
þau, segir Erla. Eeðurnir láta þau
oft afskiptalaus. Tengslin rofna
milli föður og barns, þegar faðir-
inn fer af heimilinu. 1 sumum
tilvikum kærir hann sig ekkert
um börnin, þykist góður að sleppa
með að g’reiða lágmarksmeðlag.
En börnum er jafnmikilvægt að
heyra til föður sinum og móður
sinni. Að mínu áliti er það mjög
rangt og vanhugsað af móður að
rjúfa tengslin milli föður 'og
barns, ef annars er kostur. Það er
nóg reynsla og þjáning fyrir barn-
ið að vita af foreldrum sínum fara
hvort sina leið.
— Ofan á þetta bætist svo aö
móðirin er oftast of önnum kafin
tii að sinna börnunum eins og
skyldi, heldur Erla áfram. Sér-
stöðu þessara barna lætur sam-
félagið einnig afskiptalausa að
mestu leyti. Æskilegt væri fyrir
þau að möðirin hefði tækifæri til
að einbeita sér meira að uppeldi
og samfélagi við þau, en lífsbar-
áttan leyfir það ekki. Engin græð-
ir á því basli, sem oft einkennir líf
þessara barna. Aðstaðan í upp-
vextinum gerir flest þessi börn að
þvi, sem þau sfðar verða.
Telur þú mikilsvert fyrir börn-
in að fylgja móðurinni?
— Ef til vill ræður hefðin ein-
hverju um þá reglu, segir Erla
En sjálfri kom mér aldrei annað
til hugar en að börnin min fylgdu
mér. Þó vil ég ekki halda því
fram, að alltaf sé mikill munur á
móður- og föðurumhyggju. Eins
og er hefur faðirinn oftast að
vissu leyti betri aóstöðu og mögu-
leika til að veita börnunum
öruggt heimili en móðirin. Karl-
menn hafa flestir hærri laun en
konur, þótt það bil sé eitthvað
farið að minnka. Einstæður faðir
getur þessvegna einbeitt sér aó
framfærslu heimilisins og leyft
sér að hafa heimilisaðstoð, sem
ekki eða mjög sjaldan kemur til
greina fyrir einstæðar mæður,
þótt þær þyrftu þess ekkert síður
með.
Hvað um félagsþörf og frí-
stundir ykkar? Ferð þú eitthvert í
sumarleyfinu?
— Eg hef aldrei farið neitt í
sumarfriinu nema einu sinni til
Vestmanneyja til að vinna i frysti-
húsi, segir Erla. Fjárráðin leyfa
það ekki. En ég líð ekkert fyrir
það. Áhuginn beinist að öðru eins
og er, allt miðast við að vinna og
sjá um að tekjurnar hrökkvi fyrir
útgjöldum við heimilið og þvi,
sem unglingar þarfnast almennt.
Einstæðar mæður eru kannske
Framhald á bls. 14
'
Séð til Eyjaf jallajökuls úr Þðrsmörk
Jön Á. Gissurarson
GUÐNA-
STEINN -
GOÐASTEINN
Sunnudag 14. sept. 1975
fórst flugvél á Eyjafjallajökli.
Áhöfn, ung hjón, fórst og far-
kosturinn varð að braki.
Sunnanvindur er talinn hafa
borið flugvél þessa af réttri
leið, enda lauk hún för sinni í
suðurhlföum hábungu Eyja-
fjallajökuls. Blöð, sjónvarp og
útvarp sögðu slys þetta hafa
hent skammt frá Goðasteini.
Örnefni þetta tel ég vera og
hafa verið Guðnastein, enda
svo f niunni almennings undir
EyjafjöIIum og nágrannasveit-
um.
Guðnasteinn er standberg,
sem veit mót suöri, en hulið
jökli á allar aðrar hliðar.
Hæsti tindur, 1666 rnetra yfir
sjávarmál, gnæfir ekki ýkja
hátt upp úr freranum. Uppi
hallar norður og vestur. Lækk-
að hefur um tæpa hundrað
metra í tveggja kílómetra fjar-
lægð I norður, en um rúnta 100
metra, ef fai-ið er 4 kflómetra
norðvestur. Gnæfa þar fjöll
upp úr sem sjást af svæði Þórs-
merkur. Lýsing er frá 1929, en
þá var Eyjafjallajökull miklu
stærri en nú. Mörg sker eru
því komin f dagsins Ijós sem
þá voru snævi hulin.
Nafn Guðnastcins hefur
ekki komizt á bókfell fram eft-
ir öldum. Hvorki er hans getið
f Islcndingasögum né f
Sturlungu, þótt Eyjafjalla-
jökuls sé minnzt f bak og fyrir,
einkum f Njálu. Þetta er næsta
auðskilið. Guðnastcinn er
fjarri alfaraleið. Engir áttu
þangað erindi, beitilönd öll
vfðs fjarri. Ekki varð notazt
við hann sem hornmark í
landamerkjum svo sem Dímon
úli á Fljótsaurum, né heldur
til miðunar á fiskislóðum
vegna hæðar hans yfir öll ná-
læg fjöll. Engum gat dottið í
hug að hefja málssókn vegna
eignarheimildar, þótt slíkt
væri næsta algengt undir Evja-
fjölluin.
Engu að sfður má gera þvf
skóna, að hæsta gnípa Eyja-
fjallajökuls hafi borið nafn
frá upphafi byggðar undir
Eyjafjöllum. Svo tignarleg
gnæfir hún yfir undirfjöll öll.
Margur bóndi hefur gotið aug-
um til Guðnasteins, þegar
hann signdi sig og kastaði af
sér vatni undir húsvegg I
morgunsárið og spáði um töðu-
þurrk komandi dags.
Elzta landahréf með nafni
þessa tindar er uppdráttur
Sæmundar Magnússonar
Ilólms frá 1777. Er það Guðna-
steinn. Sveinn Pálsson kleif
þennan tind 1793. Á landa-
bréfi Sveins stendur:
„Há-jökulleller Guðna-steinn.“
Sveini Pálssvni er kunnug
saga af Guðna þræli Rúts á
Hrútafelli, scm hann á að hafa
vegið þar, eftir að þrælar Rúts
höfðu bruggað honum launráð.
1 Þjóðsögum Jóns Arnasonar
eru höfð endavíxl á sögu þess-
ari, Rútur fellur fyrir hendi
þræla sinna.
Landabréf Björns Gunn-
laugssonar kom út 1844. Stend-
ur á þvf Goðasteinn, þar sem
áður stóð Guðnastcinn. Á kort-
um herforingjaráðsins danska
er aðalnafn Goðasteinn, en
innan sviga Guðnasteinn. Á
sföustu kortum Landmælinga
tslands er svo Goðasteinsnafn
einvörðungu, en nú á tveimur
stöðum, við hæsta hnúk og svo
Framhald á bls. 14
©