Lesbók Morgunblaðsins - 28.11.1976, Blaðsíða 8
,Hin blessaða jómfrú tyftar Jesúbarnið frammi fyrir þrem vottum“
V.B., P.E. og listamanninum (Max Ernst). Olía á léreft, 195 x 130 cm.
■náluð 1926. Max Ernst var einn af stofnendum Dadahreyfingarinnar
ásamt því að vera höfundur margra nýrra tæknibragða innan mynd-
listarinnar.
Fuglatákn f ýmsum myndum og tilbrigðum fylgdu myndveröld Max
Ernst alla tíð, í Ifki óvætta, drauga og illfylgja ásamt fmynd margvís-
Iegra draumatákna. Hér er fuglinn f lfki vofu f Ku-Kux-KIan-kirtli og
er máluð 1957. Málverkið nefnist „Hinir myrku guðir“, — olfa á léreft.
Bragi
Asgeirsson
skrifar um
'V
súrrealistann
MAX
ERNST
Hvert er hið rétta eðli
„súrrealismans“? Er það lýsing á
draumheimum, daglátum hins
vakandi manns, hinu óræða I
mannssálinni, óendanleikanum,
verum og hlutum „að handan“, —
eða eru hér eanungis galdrameist-
arar myndflatarins að leika sér
með myndrænum sjónhverfing-
um að ófullkomleika hins mann-
lega auga?
Ég held, að með góðri samvizku
megi fyllyrða aö eitt er súrrealist-
unum sameiginlegt, og það er hið
ótakmarkaða og rfka hugarflug,
sem á köflum er svo lausbeizlað,
að liggur við brjálsemi, — nokkr-
ir þeirra er leituðu fanga á vit
draumsins og hins óræða hafa og
endað á geðveikrahælum eða ver-
ið á mörkun sturlunar.
Ekki er það nein ný speki, að
snillingar séu iðulega á slfkum
mörkum. Þeir geta verið geðklof-
ar, sérhyggja þeirra svo alger, að
hún sprengi af sér öll takmörk,
tillitsleysi og framagirni á þvf
stigi að minnir á forna herkon-
unga. Sem sagt sálrænir öfgar f
háu veldi málaðir með sterkum
litum á spjöld sögunnar.
Einn af stórmeisturum aldar-
innar á þessu sviði, og sá sem hér
verður sagt frá, var Max Ernst, —
fullkomlega heilbrigður maður,
stórgáfaður, andrfkur og að útliti
fmynd róseminnar, — dularfullr-
ar innhverfrar rósemi, þannig að
nær sérhver ljósmynd, er af hon-
um var tekin, afhjúpaði hluta af
hans óræðu mögnuðu persónu, og
lfkjast sumar hverjar ekki svo
lftið hans eigin myndum og til-
hneigingu til „handmálunar ljós-
myndar draumsins".
— Max Ernst hefur ritað:
„Nekt Konunnar er meiri vfsdóm-
ur en kenningar heimspeking-
„Brúðurin
fegurðar c
skoðandan
Euklid, 1945. Olía á léreft 65 x 57.5. varpast f s