Lesbók Morgunblaðsins - 05.12.1976, Blaðsíða 2

AKUR-
HÆNAN
Smósaga
eftir
Martin
A.
Hansen
Þýðandi: Ingibjörg Jónsdóttir.
©
Þau hlustuðu á vegvilltan
umrenninginn fyrir utan. Vindinn.
Hann virtist ofur þreyttur og lagðist af
og til niðurá akurinn, en alltaf neydd-
ist hann til að rísa aftur á fætur.
Stundum hóf snjórinn sig til flugs
viðgluggann, hann hringsnérist,
steig dans, hvarf. Hann er að gægjast
inn, hugsuðu þau. Hann hlærað
okkur, þótt hér sé ekkert að hlæja að.
Það var hvasst og kvöldið leið.
Vindinn lægði hægt og bítandi. Hann
dróst áfram milli trjánna. Hann sil-
aðist áfram. Hann minnti á þann,
sem neyðist til að segja sannleikann,
en kinokar sér við það. Ætli fullorðna
fólkinu í stofunni hafi ekki heyrzt
vindurinn segja þetta?
Kvöldið leið og það snjóaði
stöðugt. Fyrst voru snjókornin þung
og höfug. Þau sigldu inn úr myrkrinu
að glugganum og breyttust þar i
stórar, Ijómandi anemónur. Seinna
urðu snjókornin minni og þéttari og
löngu, löngu siðar féllu þau skáhallt
niðuraf himninum. Smám saman
féllu þau hraðar og hraðar til jarðar og
þá féllu þau lóðrétt, nema þegar
snjókoman dokaði við, snéri sér í
síðu, hvítu skikkjunni sinni og gægð-
ist ínn um gluggann.
— Sjáðu snjóinn! sagði yngsta
telpan, en systir hennar þaggaði nið-
ur i henni. Venjulega voru börnin
hrifin af snjónum, en þeim fannst þau
ekki mega hrífast núna. Það var fátt
fleira sagt um kvöldið. Þetta gerðist á
striðsárunum, á fyrstu heimstyrjaldar-
árunum, á afskekktum stað, á fátæk-
legu heimili, þar sem eitthvað amaði
að.
Faðirinn var að lesa dagblað. Hann
las sifellt sömu greinina. Hann komst
að henni miðri, hætti að lesa og
byrjaði á henni aftur. Móðirin staglaði
i sokka. Hún var handfljót. Nálin inn,
nálin út, inn og út, slíta bandið,
næsta gat, alltof hratt. Börnin sátu f
hnipri við borðstofuborðið og
skoðuðu gömul vikublöð. Þau voru
mjög kyrrlát og þeim samdi vel.
Stofan hefði verið viðkunnanleg i
betra Ijósi. Hún var snyrtileg og í
henni voru ýmsir skemmtilegir smá-
hlutir, Ijósadúkar, myndir, styttur. En
í loftinu hékk undarlega lífvana hlut-
ur, sem olli því að allt annað virtist
skorta líf. Það var ekki til neins, þótt
oliulampinn væri fægður og skinandi
látúnslampi. Hann var oltulaus. Hann
hékk bara, þar sem hann var hengd-
ur.
Birtan kom frá karbíðluktinni á hill-
unni. Faðirinn hafði reyntaðsetja hlíf
fyrir Ijósið, eri það var samt alltof
hörkulegt. Birtan var afskræmd, blá-
leit og nístandi og það hvein í
lampanum meðan orkan var nóg.
Loginn blikaði og titraði til og frá,
þegar hún rénaði líkt og þegar skjór-
inn sveiflar stélinu. Luktin varð ekki
mennsk fyrr en skömmu áður en
slokknaði á henni.
Hún stóð þarna á hillunni og vakti
athygli manna á slitinu á húsgögnun-
um og blettunum á veggfóðrinu. í
bjarma hennar sást allt það greini-
lega, sem miðurfór. Þá varauðvelt
að lesa allar þær rúnir, sem ristar
voru á smáfelld andlitin. Þessi
miskunnarlausa birta olli því, aðallt
virtist smærra, lika sálirnar, sem
skorti olíu á lampann sinn.
En það var glóð í ofninum. Stofan
var ekki ísköld. Má vera, að ókunnur
gestur hefði ekkert misjafnt séð. Þá
hefðu foreldrarnir lika gert sitt ýtr-
asta. Þau vildu leyna þessu i lengstu
lög, svo stolt voru þau.
Stundum komu kunningjar i heim-
sókn. Þá grunaði ýmislegt og sumir
voru jafnhvasseygir og karbiðluktin.
Þeir litu í laumi i eyrun á börnunum.
Jú, eyrun voru hrein, fötin bætt. Þeir
gægðust undir tréskó fjölskyldunnar.
Já, það var hugsað um þá. Þeir voru
nýsólaðir. Þetta leit þá ekki sem verst
út. Fjölskyldan var virðulega fátæk.
Það sézt á sóðaskapnum, þegar
menn hafa sokkið djúpt.
í fyrstu vegnaði fjölskyldunni vel.
Seinna varfaðirinn lengi í hernum. Á
eftirfékk hann lélega vinnu, lág laun,
verðlagið hækkaði og allt gekk miður.
Næst komu veikindin. Slikt vita menn
með vissu. Nú er röðin komin að
okkur, segja veikindin, þegar mótlæt-
ið hefur rofið múrinn. Frost og snjór
komu i veg fyrir, að faðirinn gæti
beitt skóflunni, sem aflaði þeim lífs-
viðurværis. Því varð ekki lengur