Lesbók Morgunblaðsins - 05.12.1976, Side 7

SIGURÐUR GUÐJÓNSSON rithöfundur
lýsir hér þeirri öhugnanlegu reynslu
aö veröa skyndilega geðveikur, missa
samband við raunveruleikann, - aö
upplifa ölýsanlega sœlu og sörustu kvöl
og komast síðan til heilsu ö nýjan leik.
6E6NUM HIMM-
RÍKI 06 HELVÍTI TIL
EÐLILE6S LÍFS
Sigurður Guðjónsson
í' sumar lifði ég ein-
stæðustu reynslu ævi
minnar. Hun var svo furðu-
leg og ólik öllu öðru sem
ég hef orðið að ganga í
gegnum að ég þekki engin
orð, enga liti og enga tóna
er megna að lýsa innihaldi
hugsana minna né
blæbrigðum þeirra til-
finninga er látlaust
spegluðust í vitund minni í
þrjá langa og nærri óbæri-
lega mánuði á Klepps-
spítalanum í Reykjavík. Af
þessum dögum var ég inni-
lokaður i sjö vikur. Á
stuttum tima breyttist ég
úr fullorðnum manni í
hreinan óvita. Su atburða-
rás var svo flókin og sam-
sett að ég get ekki rifjað
upp fyrir mér hvernig þetta
samanhrun átti sér stað en
dagbók helt ég ekki þessa
mánuði. Það er mjög ein-
kennilegt að vera til-
finningalega barn, en hafa
flestar hvatir fullorðins
manns. Ýmist leið mér
skelfilega illa eða ákaflega
vel. Þannig var ég nokkrar
vikur. En dag einn ger-
breyttist þetta ástand. Ég
vaknaði við það einn
morgun að ég var kominn
til „himnarikis". Á fundi
fannst mér setustofan
lýsast af skinandi skær-
gulu Ijósi og fólkið i
kringum mig var umvafið
einhvers konar geislahjúp
eða straumahveli í alls
konar litum. Ég var bók-
staflega sannfærður um að
ég væri „hjá guði" eða í
paradis. Hugur minn var
heiður og tær eins og
kristall og altekinn svo
djúpum friði, kyrrð og
mjúkri og mildri þakklætis-
kennd að ég get ekki jafn-
að þvi við neitt er ég hef
áður fundið né siðar lifað.
Fólkið sem ég umgekkst
daglega eða varð á vegi
mínum var ekki eins og
venjulegt fólk með kostum
og göllum. Elska og bliða
streymdi frá þessum
persónum og hreyfingar
þeirra og látbragð var svo
fullkomið, látlaust og rikt
af yndisþokka að ég hélt
að þetta væru heilagir
englar. Tímunum saman
undi ég við það eitt að
horfa á fólk. Ég man varla
eftir að hafa talað eitt
einasta orð en hugsanir
þessara einstaklinga las ég
sem opna bók og ég skipti
við það á hugskeytum. Nú
þegar ég íhuga þessi fyrir-
bæri get ég ekki varizt þvi
að álykta að á einhvern
óþekktan hátt hafi ég
komist í kynni við
þroskaðasta andansþátt
þessara sálna en lokað úti
veraldlegri og lægri svið
sálarlífsins. En mesta
ævintýrið var að ganga úti
sem ég fékk stundum i
fylgd með öðrum. Land,
himinn og haf var sem
uppljómað i æðra veldi og
frá steinum, grösum,
blómum og dýrum
streymdi likt og hlý gola
einhver unaðslegur guð-
legur blær og yndislegur
ilmur fyllti andrúmsloftið.
Og mannannaverk eins og
bílarnir sem látlaust þjóta
á ólöglegum hraða eftir
Kleppsveginum þokuðust
áfram aðeins fet fyrir fet.
Það var eins og filma sem
sýnd er á hægum hraða.
Ég trúi þvi varla að ég hafi
lifað i „jarðneskum"
heimi. Nú þessa dagana er
ég að lesa Martinus. Hann
lýsir m.a. lifinu eftir
dauðann og talar um
vitundarstig sem hann
nefnir paradis. Það virðist
undarlea likt minni eigin
skynjun þessa daga. En
sjálfur hafði ég mjög sterkt
hugboð um að ég væri í
einhvers konar Eden eða
Elysium sem mannkynið
hafi lifað í löngu áður en
sögur hófust og geymi um
minningar I dulvitundinni
og þær endurminningar
hafi allt i einu komið upp i
meðvitund mina. Ég
þóttist meira að segja vita
að land þetta hafi verið þar
sem nú er Indlandshaf.Ég
geri mér enga grein fyrir
hve lengi ég lifði á þessum
ódáinsakri. En með eftir-
grennslan komst ég að
þeirri niðurstöðu að það
hafi einungis verið i örfáa
daga en timaskyn mitt alls
ekki neitt. Þvi miður stóð
paradísin mín ekki lengur
því áhrif umhverfisins með
öllu sinu veraldlega brölti
og ómerkilegheitum olli
þvi að ég dróst smám
saman úr þessu algleymi i
gráan, kaldan og efnis-
legan hversdagsleikann.
En það gerðist sannarlega
ekki átakalaust. Frá því ég
vaknaði á morgnana og þar
til ég lagðist til svefns á
kvöldin og oft lengur
„tefldi" ég upp á líf og
dauða við hugsanir og alls
konar strauma og bylgjur
frá sjúklingum og starfs-
fólki sem stundum var
einsog æðisleg hringiða
eða fellibyljir. Ég var auð-
vitað brennidepillinn en
vitund min þeyttist um
hnöttinn þveran og endi-
langan hring eftir hring til
að afla mér mótstöðu gegn
þessum hugsunum. í
þessari skák breytust
sveflurnar í geði mlnu og
umhverfinu og ást og blíðu
i hörku og kulda, jafnvel
grimmd. Ég varð fljótlega
að gefast upp á jarðar-
kúlunni en lagði kapp á að
verja landið mitt sem sál
mín var á einhvern hátt
algerlega samofin.
Snæfellsjökull, Grímsey,
Gerpir og Vík I Mýrdal voru
þeir ásar sem ég studdist
við ( upphafi en sjálfur var
ég miðpunkturinn. Undir
lokin þrengdist hringurinn
enn og voru þá pólarnir
Þingvellir og Bessastaðir.
En allan timann skullu á
mig eins og holskeflur eða
hvirfilvindar hugsanir,
tilfinningar og sinskonar
orkusvið eða straumar frá
fólkinu i kringum mig.
Þetta var eins og æðisleg
hraðskák eða óleysanleg
krossgáta. En jafnframt
lifði ég líf mitt afturábak
allt til móðurkviðs,
hugsanaleiftur og ýmsa at-
burði forfeðra minna ár-
þúsundir aftur i tímann
löngu áður en landnám
hófst. Jafnframt vissi ég
upp á mina tiu fingur hvað
gerast myndi á deildinni
hvern dag og stóratburði
úti i heimr i smáatriðum
miklu rækilegra en þegar
ég heyrði fréttirnar í út-
varpinu daginn eftir.
Jarðskjálfta, eldgos, slys,
styrjaldir og ótal, ótal aðra
atburði staðsetti ég og
timaákvarðaði nákvæm-
lega. Hraði hugsunarinnar
var gifurlegur og hug-
kvæmni i „taflinu" með
ólíkindum. Ég var sem
móttökustöð eða fjarriti og
talva sem leysti mörg verk-
efni á örskömmum tima.
Ég hlýt að hafa sóað
óhemju sálarorku i þessari
baráttu. Og auðvitað
tapaði ég því enginn má
við mörgum. Ævintýra-
landið mitt fagra hrundi i
rjúkandi rústir. Þá tók við
helviti i bókstflegri
merkingu þessa hræðilega
orðs. í stað alsælu lifði ég
timalausa þjáningu sem
ekki verður með orðum
lýst. Ég missti málið næst-
um alveg og gat á engan
hatt gert öðrum skiljanlegt
hvernig mér var innan-
brjósts. Ég þekki heldur
engin orð sem gætu lýst
þeim dimma, þögla, kalda
og harða einkaheimi sem
ég kvaldist i frá morgni til
kvölds.
Næturnar voru minar
heilögustu stundir ef mér
tókst að sofna en það gat
Framhald á bls. 14
©