Lesbók Morgunblaðsins - 05.12.1976, Blaðsíða 11

það nokkurn tíma „merkur
fundur" í augum framtíðar-
mannsins? Þessu hljóta list og
mannfræðingar að hafa velt
fyrir sér og svarið er ef til vill að
finna í einhverjum góðum bók-
um, svarið um hvað er list.
Við erum að ræða þetta við
prófessor frá arkitektaskólan-
um I Kaupamnnahöfn og horf-
um yfir húsaþökin I Aþenu, en
hvorki gengureða rekur. Lát-
um því kyrrt liggja. Prófessor-
inn er þarna kominn til að
halda fyrirlesturá ráðstefnu um
veðrun steins og varðveizlu.
(Hann hefur reyndar staðið fyrir
uppmælingum á gömlum torf-
bæjum á íslandi í 5 sumur á
vegum arkitektaskólans í Kaup-
mannahöfn). Hann er nýkom-
inn úr stuttri ferð til eyjarinnar
Mykonos, þarsem hann dvald-
ist fyrir 20 árum. „Þar er allt
mikið breytt", segir hann svolít-
ið dapur. „Já, ætli ekki", segj-
um við, „ferðamannastraum-
urinn og allt sem honum fylg-
ir. . ."
„Ferðamennirnir eru í sjálfu
sérekki vandamálið", segir
hann. „Það sem á vantar er að
breyta afstöðu íbúanna til
ferðamannanna, efla sjálfsvit-
und þeirra og virðingu fyrir
sínu einfalda og góða lífi. Hér
þarf að koma til breytt verð-
mætamat”.
Orð að sönnu og eiga víðar
við en á Mykonos.
Grikklandsfræðingar, sem
gjörþekkja gríska fornmenn-
ingu og þjóðlíf þar í landi í dag,
segja að jafnvel eftir stutta
heimsókn geri menn sér ekki
aðeins Ijósari grein fyrir lifinu i
fortíð og nútið, heldur hvetji
hún einnig til sjálfsrýni og því
komi enginn þaðan aftur samur
maður.
Og meðallri virðingu fyrir
fornri menningu og listum er
ekki úr vegi að Ijúka þessu
sundurlausa hrafli með því að
vitna i John nokkurn Wilcock,
sem hefur skrifað bók til leið-
beiningar fyrir ferðafólk í Grikk-
landi. Hann segir: Grikkland
kom mérá óvart, vegna þess
að þar býr þjóð sem lifir ekki í
fortíðinni. Sá ferðamaður sem
sekkur sér svo í sögu landsins
að hann veiti því ekki athygli,
fer mikils á mis".
Að morgni hins þriðja dags
gerði hann sér ljóst \ð hlutirn-
ir voru ekki eins og þeir áttu
að vera. Sú tilfinning að hann
væri að gera alla hluti ná-
kvæmlega eins og undanfarna
tvo morgna ollu honum þrúg-
andi tilfinningu, honum
fannst hann vera að kafna.
Þegar hann hafði rakað sig
og klætt gekk hann fram að
dyrum og tók upp blaðið,
þriðjudagur 11. júlí. A leið-
inni til eldhússins skotraði
hann augum að blaðagrindinni
þar sem hann hafði skilið eftir
blað gærdagsins, þriðjudags-
ins 11. júli. Það var horfið.
Hann lagði blaðið á borðið á
meðan hann setti eggið I pott-
inn og mataði kaffivélina, leit
sfðan f blaðið. Á forsfðu blöstu
við fréttir gærdagsins og dags-
ins þaráður. Hann fleygði
blaðinu frá sér, tók fransk-
brauðið, skar tvær sneiðar og
setti f brauðristina. Þá tók
hann eftir þvf að plásturinn
sem hann hafði sett yfir skein-
una kvöldið áður — eða var
það kvöldið þaráður — var
horfinn.
Eftir morgunverðinn gekk
hann út að strætóstoppi.
Peysufatakonan frá morgnin-
um áður — eða þaráður — vék
sér að honum og spurði hvort
36 færi ekki að koma. Litli
maðurinn með derhúfuna rak
upp hrossahlátur og vélrit-
unarlegu stelpurnar jöpluðu
tyggjóið og sögðu að Júdas
kæmi þeim ekkert alltaf f stuð.
Kunnugleiki þessa alls olli
honum svima. Var hann
orðinn eitthvað skrýtinn, eða
hvað?
Á skrifstofunni var honum
sagt að maður biði hans. Hann
leit á úrið. Nfu fimmtán. Hann
spurði hver það væri þótt hann
vissi að ekki gat verið um
neinn annan að ræða en Snjólf
Eyjólfsson. „Hann sagðist
heita Snjólfur eitthvað" sagði
aðspurður.
llm leið og hann opnaði her-
bergi sitt og gekk inn reis
Snjólfur á fætur, „sæll og
blessaður, Kári, langt sfðan við
höfum sést, hvernig hef-
uruða?“ og Kári reyndi að
koma til móts við hjartanleik-
ann þó að flökurleikinn færi
vaxandi.
Erindislok Snjólfs urðu
einsog hann vissi fyrir. Þegar
hann var farinn sat Kári stund
kyrr, tók sfðan sfmaskrá og
fletti uppá geðlækni. Hann
þurfti að beita sjálfan sig
hörku til að hringja ekki f
25000 og biðja um sjávarút-
vegsráðuneytið einsog hann,
hafði gert daginn áður — og
þaráður. Hann heyrði sóninn f
sfmanum, sfðan var tóli lyft:
„Stjórnarráð, góðan dag“.
Það setti að honum ákafan
hroll. Einsog f fjarska heyrði
hann sjálfan sig reka gamal-
kunnugt erindi við fulltrúann
hinumegin við línuna. Sfðan
reyndi hann aftur og nú gekk
það. 1 krafti sinnar þekktu
persónu náði hann strax sam-
bandi við lækninn og sagði
honum að hann yrði að finna
hann sem fyrst. Læknirinn
ákvað tfma klukkan sex um
kvöldið.
Dagurinn leið einsog þoku-
kennd martröð. Menn komu og
fóru, hann undirritaði bréf,
talaði f sfma og hafði allan
tfmann á tilfinningunni að
hann væri persóna f þriðja-
flokks leikriti sem verið væri
að flytjaf þriðjasinn.
Geðlæknirinn tók sjálfur á
móti honum. Þegar þeir höfðu
skifst á kveðjum bauð læknir-
inn honum sæti f djúpum stól,
settist sjálfur bakvið skrifborð
og tók fram eyðublað. „Nafn
og heimili".
„Kári Arinbjörnsson, Ódáða-
hrauni 13.“
Hann svaraði formlegum
spurningum læknisins
stuttaralega, en að þvf búnu
bað læknirinn hann að segja
sér nákvæmiega hvað að væri.
Kári rakti sögu sfna, lýsti þess-
ari undariegu tilfinningu að
hann lifði sama daginn aftur
og aftur án minnstu breytinga.
Læknirinn hlustaði með
athygli án þess að grfpa fram f,
sat sfðan stundarkorn hugsi.
Sfðan sagði hann að þetta yrði
hann að taka til nánari athug-
unar og umhugsunar, á morg-
un klukkan sex gæti hann hitt
hann aftur.
Kári tók leigubfl heim þar
sem hann settist með kornflex
á diski fyrir framan sjón-
varpið. Fréttirnar frá tveim
undanförnum kvöldum kunni
hann næstum utanað. Þegar
kornflexið var búið fór hann
fram með diskinn og setti
hann f vaskinn, tók sfðan ban-
ana og brá á hnffi en gætti sfn
ekki og blóðgaði sig á fingri.
Hann setti plástur á sárið, sett-
ist sfðan með bananann við
sjónvarpið og lét gamalkunna
dagskrána lfða framhjá sljó-
um augum sfnum. Svo fór
hann að sofa.
Daginn eftir var allt eins.
Blaðið var þriðjudagsins 11.
júlf, plásturinn og skeinan
horfin, Snjólfur beið hans á
skrifstofunni, sömu erindi,
sömu gestir, bréf og sfmtöl.
Hann hélt sér í gegnum allt
þetta dauðahaldi f hugsunina
um viðtalstfmann hjá læknin-
um einsog skipreika maður
sem eygir björgun.
Loksins var dagurinn liðinn.
Hann þreif frakkann og æddi
út, greip næsta leigubfl og hélt
rakleiðis til læknisins.
Geðlæknirinn tók sjálfur á
móti honum. Þegar þeir höfðu
skifst á kveðjum bauð læknir-
inn honum sæti f djúpum stól,
settist sjálfur bakvið skrifborð
og tók fram eyðublað. „Nafn
og heimili....