Lesbók Morgunblaðsins - 05.12.1976, Qupperneq 13

og lauga sig f heitu vatni þótt
frost sé. Og hvar annarsstaðar f
höfuðborg er hægt að veiða lax
innan borgarmarkanna —
næstum f borginni miðri —
fengi maður löngun til slfks.
En er tsland eitt þeirra
landa sem verða fyrir valinu,
þegar sumarleyfisferðin er ráð-
gerð? Er tsland f rauninni
ferðamannaland? ’ Maður fær
kuldahroll bara við að segja
orðið.
Þannig eru viðbrögðin.
Island er ugglaust ekki f flokki
hinna fullkomnu ferðamanna-
landa, að minnsta kosti ekki
samkvæmt hinum algenga og
yfirborðskennda mælikvarða.
Og ekki verður þvf haldið fram,
að þaðan komi maður sólbrúnn
— ekki einu sinni um hásumar-
ið.
En samt — á þessum út-
kjálka kemur það fyrir augu,
sem ekki verður annars staðar
séð.
Og það er ekki eins kalt á
lslandi og margir fmynda sér.
Á Islandi er til dæmis jafnara
loftslag en f Svfþjóð. Sjaldgæft
er að sjá fs og snjó f Reykjavfk.
Meðalhitinn f fslenzku höfuð-
borginni er hærri en f Stokk-
hólmi. Það helgast af nálægð
Golfstraumsins. En vitaskuld
er kalt uppi á fjöllum og
jöklum.
Er hægt að komast um á
tslandi, er önnur spurning sem
stundum heyrist. Hvernig ferð-
ast maður þar? Hér er þörf á að
leiðrétta misskilning. Einu
sinni hitti ég fslenzkan
verzlunarmann, sem gegndi er-
indum hingað og þangað á
Evrópu. 1 einni af borgum
meginlandsins var einhver sem
spurði hann: Komstu með lest
að heiman? Ekki var það gáfu-
leg spurning. I fyrsta lagi er
erfitt um vik að taka lestir yfir
Atlandsála. Og f öðru lagi eru
engar járnbrautir á Islandi.
Sumir Þjóðverjar koma til
Islands með óraunhæfar spurn-
ingar f farangrinum. Þeir hafa
meðferðis vasabók, þar sem
meðal annars er kennt að
spyrja að fslenzku:
Afsakið, hvar er járnbrautar-
stöðin? Þar er manni lfkakennt
að spyrja hvert og hvenær lest-
irnar fari; hvernig panta eigi
far á þriðja farrými og hvað
kosti með hraðlestunum.
Þetta kemur undarlega fyrir
sjónir meðal tslendinga. Allir
Islandsferðalangar komast
fljótt að raun um — eins og
Ove Lind ( tslandsbók sinni —
að járnbrautarstöð er ekki til á
tslandi og hefur aldrei verið.
Annars þurfa Svfar að minnsta
kosti ekki neinar vasaorða-
bækur með sér til tslands. Að
sjálfsögðu er skemmtilegt að
geta tekið sér f munn einstaka
orð á fslenzku og Islendingar
kunna vel að meta þá, sem gera
sér slfkt ómak. En þeir eru þvf
vanir að verða sjálfir að bjarga
sér á máli gestsins. Á
skandinavfsku bjargar maður
sér vel. Og það er eftirtektar-
vert hversu margir tslendingar
tala til dæmis ensku og þýzku.
Nei, lest tekur maður ekki á
tslandi. Þess f stað flýgur
maður; Islendingar eru f raun-
inni fljúgandi þjóð, og sam-
kvæmt tölfræðinni, flýgur hver
tslendingur nokkrum sinnum á
ári.“
1 bókarlok tekur Bergkvist
saman áhrifin af tslandsdvöl
sinni og þeim athugunum sem
hann gerði. Hann er að vfsu
ekki bjartsýnn á framgang
túrismans og nefnir að landar
sfnir geti verið á Kanarfeyjum
f þrjár vikur fyrir sama verð og
ein vika kosti á tslandi.
Bókina endar hann
þannig:„Áhrifin af tslandsferð
1975 eru: land f örri þróun, á
ýmsan hátt velferðarrfki eins
og Svfþjóð og hin Norðurlöndin
— en samt sem áður land, sem
byggt er á ótraustum grunni —
á eldf jallasvæði, bæði f bókstaf-
legri merkingu og táknrænt
séð.
En hvernig sem allt snýst:
land sem maður heimsækir
aftur til að kynnast á þvf
nýjum hliðum.“
Teikningarnar eru eftir
sænska teiknarann Bert OIls,
sem myndskreytti einnig Græn-
landsbókina. Olls getur
naumast talizt listrænn te'ikn-
ari; hann vinnur mjög einhæft,
sækist eftir nákvæmni, en
klaufaskapurinn veður einatt
uppi, ekki sfzt þegar hann fer
að teikna fornkappa.
Myndefni bókarinnar er að
verulegu leyti frá gamalli tfð:
Peysufatakona, maður að slá
með orfi og ljá, úr gamalli bað-
stofu, sæluhúskofi, Stjórnar-
ráðshúsið og Árbær. Lftið sést
af nútfmanum með þvf að fletta
bókinni og skoða myndirnar.
Áð sumu leyti er það skiljan-
legt; gömul hús, áhöld og
vinnubrögð eru ólfkt mynd-
rænni en það sem heyrir til
vélaöldinni. En þess verður að
minnast, að bók eins og þessi er
að jöfnu texti og myndir og
myndirnar út af fyrir sig gefa
mjög ónákvæma mynd af ts-
landi ársins 1975.
Gfsli Sigurðsson
MOTiL 'WU
Klein
reiknar...
Eramhald á bls. 5
hann jafnan nefndur „mað-
urinn með 10.000 punda
heiiann". Og hann var ráð-
inn að kjarnorkustofnun-
inni í Genf vegna þess, að
hann tók þáverandi
reikningstölvu stofnunar-
innar langt fram!
Klein hefur enn gaman af
því, að leika listir sinar fyrir
fólk og reyna að slá gömul
reikningsmet. Fyrir
skömmu sló hann eitt met-
ið við mikinn fögnuð sam-
starfsmanna sinna i
kjarnorkustofnuninni.
Hann setti sér þá þraut að
draga í huganum 73. rótina
af tiltekinni 499 stafa tölu.
Þessar upplýsingar gefa
reyndar heldur fátæklega
hugmynd um dæmið.
Menn geta, svo sem til
fyllri „skilnings", reynt að
draga í huganum 3. rót af
einhverri þriggja stafa tölu,
eða bara kvaðratrót af
fjögurra stafa tölu.
Klein hafði leyst svona
þraut áður, og var þá þrjár
minútur og 43 sekúndur að
þvi. En nú bætti hann um
betur; i þriðju tilraun komst
hann að réttu svari — eftir
tvær mínútur og 43
sekúndur, bætti metið sem
sé um mínútu.
Efst:
„Reykjavlk — den lilla
storstaden pá Island"
— nðnar tiltekiS Hall-
ærisplanið.
í MIÐJU:
SlðttumaSur og torfbær
— liklega Glaumbær i
SkagafirSi. EitthvaS hef-
ur efri hællinn á orfinu
brenglast i meSförum.
NEÐST:
Hús i Vestmannaeyjum
verSa hraunflóSinu aS
brðS.
Það skyggði aðeins eitt á
sigurgleði Kleins að
afrekinu unnu. Nú eru vél-
heilar orðnir svo sterkir i
reikningnum, að Klein
stendur þeim ekki á sporði
lengur, að minnsta kosti
ekki þeim beztu. Hann
hyggst þvi hætta störfum
við kjarnorkustofnunina á
næstunni, snúa aftur heim
til Amsterdam, ferðast á
milli skóla þar og sýna
börnum „hvernig megi
hafa gaman af tölum".
Akur-
hænan
Framhald af bls. 3
— Furðulegt . . . sagði faðirinn og
það var engu likara, en hann væri að
tala við sjálfan sig. — Hann hefur
blindast af snjónum. En að hann
skyldí rekast svo fast á hurðina, að
við heyrðum það . . .
— Ég held, að þetta sé skiljanlegt,
sagði móðirin, en á meðan telpurnar
snertu akurhænuna.varlega, laumað-
ist bróðirinn út að glugganum. Hann
þrýsti andlitinu að myrkri, kaldri rúð-
unni og leit út. Hann vissi, hvað hann
myndi sjá. Skyndilega varð allt greini-
legra og hann sé dökka veru, hávaxn-
ari en nokkurn mann, hverfa inn milli
trjánna.
Akurhænan lá á fönninni og hér
inni í hitanum urðu stjörnulaga snjó-
kornin að björtum dropum á bognum
fjöðrunum. Sumirsegja, aðakurhæn-
an sé fátæklega til fara, enda er hún
engin götuauglýsing. En hún ber sinn
fábreytta búning með virðuleik eins
og hún hafi litkast af brúnu laufinu,
þroskuðu hvqitinu, ögn af draumsól-
ey og fáeinum dropum af myrkri
næturinnar. Hún er leyndardómur
akursins og hver, sem þekkir hana
verðurað skíra hana og halda nafn-
inu leyndu.
Hún hafði fallega litla fætur.
fíngerða og stinna. Fuglinn varallur
fallega ávalur. Höfuðið með hálflukt-
um augum; goggurinn, sem rauður
vökvi vall úr.
Faðirinn settist aftur niður með
blaðið, en hann fór næstum strax
fram í eldhúsið til þeirra. Næstum öll
fjölskyldan táraðist, en akurhænan
var dáin. Það þurfti að reyta hana, til
þess var hún. Hún var sorglega lítil,
þegar fjaðrirnar höfðu verið teknar af
henni. Litlir, hrukkóttir þarmar, lifur,
krásir, ótrúlega litið, þétt hjarta birtist
og fuglinn bar björtu litina inni I sér.
Faðirinn fór út, og kom inn hvítur
af snjó með handfylli af ferskri stein-
selju. Feiti var sett á pönnuna. Má
vera, að það hafi verið siðasta feitin,
sem til var, en nú greip móðirin til
leifanna. Kartöflurnar voru settar í
pott og yfir eldinn og hún skóf ekki
botninn i uppgjöf, þvi að hún var að
laga hátiðarmat vonarinnar. Það var
settur dúkur á borðið, þó að náttmál
væru löngu komin, og hann var
hvitur og fallegur, jafnvel i skini
karbiðluktarinnar. En luktin var borin
fram og þar fékk hún að ósa, enda
var kveikt á dýru tólgarkerti á borð-
inu.
Vindurinn hvein úti I myrkrinu. Þau
þvoðu sér, greiddu og löguðu sig til.
Svo settust þau við hátíðarborðið.
Akurhænunni var skipt milli allra.
Hver fyrir sig fékk aðeins litinn
skammt, en í sannleika sagt: þessi
litli fugl mettaði þau öll.