Lesbók Morgunblaðsins - 05.12.1976, Side 16

GEGNUM
HIMNARÍKI
OG
HELVÍTI
Framhuld af bls. 14
óæSri veru. Það var eftir-
tektarvert hve karlmenn
voru skeytingarlausari en
konur. Hjúkrunarkonur
reyndust mér aftur á móti
mjög vel og einstaka
afburða yndislega. Ein var
lík Ijósum engli enda
kallaði einn meðsjúklingur
minn hana Florence Night-
ingale. Það átti vel við þó
hún væri aðeins um það bil
hálfnuð með nám sitt. Við-
brögð sumra sjúklinga
voru mjög neikvæð. Einn
sagði t.d. orðrétt á meðan
ég var að „tefla": „Þetta
er hálfviti sem verður
dauður innan tveggja
mánaða". Ekki var það
beint uppörvandi. Aðrir
líktu mér við Hitler og Idi
Amin. Það læddi inn hjá
mér þeirri ranghugmynd,
meðfram vegna þess að ég
skynjaði flest það sem af-
laga fór I útlöndum, að ég
bæri ábyrgð á hörmungum
mannlegs llfs. Má nærri
geta hvort það hafi létt á
huga minum ofan á allt
hitt. Ég fylltist
sektarkennd sem var svo
sterk, að ég losnaði ekki
við hana fyrr en þrem
vikum eftir að ég út-
skrifaðist. Þau tímamót
voru upphaf bata og bæri-
legs lífs. Það er erfitt að
gera öðrum skiljanlega þá
angist og hugarkvöl er
fylgir því að ímynda sér að
hafa „eyðilagt heiminn".
Ég lifði i fullkomnu
helvii allan júlímánuð og
eitthvað framftir ágúst en
þá fór aðeins að létta yfir
mér. Hvernig það gerðist
er svolítið undarlegt. Ég
var að horfa á filmu i sjón-
varpinu þegar ég fór að
upplifa ævi mína, sjálfan
mig og samskipti við aðra i
gegnum leik persónanna.
Þetta var ( rauninni það
sem loksins kom mér
„niður á jörðina" og ég
lærði mikið á þessari
óvenjulegu „„terapiu".
Seint i ágúst var mér ioks
leyft að fara ferða minna
um borgina. Mér þótti
ákaflega gaman að horfa á
bió. Þar helt ég áfram að
iifa upp ævi mina og oft
komu þar við sögu ótrú-
legustu sögupersónur. En
stundum átti sér stað þau
undur að skyndilega
kubbaðist söguþráður
myndarinnar i sundur og
ég fór að horfa á einhverja
atburði sem mér fannst
gerast einhvern tima á for-
söulegu skeíði mannkyns-
ins. Það var ægilega
gaman eins og heillandi
ævintýri úr þúsund og
einni nótt. Tónlist risti líka
miklu dýpra í mig en áður.
Að öðru leyti var ég i svip-
uðu ástandi og enga með-
ferð fékk ég á Kleppi eftir
að ég fór alvarlega úr
„sambandi" aðra en lyfja-
gjafir. En um miðjan
september var ég þó settur
i eins konar grúppumeð-
ferð sem orkaði á mig eins
og miskunnarlaus heila-
þvottur. Þá þótti mér tími
til kominn að fá útskrift.
Ég kom á' Kleppsspítalann
vegna þunglyndis og
„taugaveiklunar". Annars
var ég sæmilega á mig
kominn. Þegar ég

Close-
Nú fást tvær tegundir af Close-
Up, Rautt Close-Up, og nýtt
Grænt Close-Up. Græna tann-
kremið Close-Up er ekki bara nýr
litur—heldur líka nýtt bragð.
Heilnæmt og hressandi pipar-
mintubragð. í hvorutveggja—rauðu
og grænu—er Close-Up efnið sem
tryggir yður mjallhvítar tennur—
og ferskan andardrátt. Þess vegna
getið þér verið alveg örugg i
návist annarra. Og þar að auki
getið þér valið bragðið eftir smekk:
Nýtt Grænt Close-Up
skrifaðist út var ég sundur-
tættur og niðurbrotinn
andlega. Ég var illa læs,
næstum ótalandi, kunni
varla einföldustu
samlagningu, fullkomlega
óskrifandi og kvalinn
djúpri sektarkennd yfir því
að ég væri sá sökudólgur
er ábyrgð bæri á synd
heimsins auk þess sem
„andarnir" létu af sér vita
annað slagið. Lyf fékk ég
með mér heim af sjúkra-
húsinu en stóð að öðru
leyti á eigin fótum. Þegar
ég fór að líta i kringum mig
varð mér sem betur fer
Ijóst að heimurinn var sá
sami og í vor og það olli
mestu um það, hygg ég, að
mér fór að skána. Þó á ég
enn erfitt með að fylgjast
með samræðum sem eitt-
hvað fara út fyrir daginn
og veginn og skil illa
þungar bækur. Auk þess
finn ég ýmsar minniháttar
tilfinningatruflanir. Tónlist
skirskotar hins vegar
meira til min en áður og er
mér mikil hjálp svo og vinir
minir og kunningjar
ágætir. Nú sem stendur
get ég sagt að ég lifi bæri-
legu lifi. En mér er hulin
ráðgáta hvað gerðist i raun
og veru og hvernig það
mátti vera að ég yrði algjör
skynskiptingur á stofnun
sem á að fást við geðræna
kvilla. En þekking okkar á
mannssálinni er liklega
erfn svo takmörkuð að
jafnvel lærðustu sér-
fræðingar standa ráðalaus-
ir ef atburðirnir taka
óvænta og ótrúlega
stefnu. Eitt og annað hef
ég lifað síðustu ár en þetta
sumar gerir allar aðrar
endurminningar að engu.
Ég hef stundum hugsað
með hryllingi til þeirra
nafnlausu bandingja er fyrr
á öldum voru barðir, sveltir
og hlekkjaðir á geðveikra-
hælum. Menn mótast af
tíðarandanum og ég geri
ráð fyrir að liðan þessara
vesalinga hafi verið þvi
hörmulegri sem timarnir
voru ómennskari og djöful-
legri. En mér er lika orðið
Ijóst að ytra æði geðsjúkra
segir enga sögu af andlegu
ástandi þeirra. En fyrst og
fremst veit ég af eigin
reynslu að mannssálin,
þetta furðulega völundar-
hús, býr yfir feiknalegri
orku og mér liggur við að
segja óskiljanlegu þoli og
þreki til að berjast gegn og
sigrast á andlegum eld-
raunum sem standa hand-
an við allt venjulegt
imyndunarafl. En enginn
er eyland og það er þessu
fólki jafnvel enn nauðsyn-
legra en matur og drykkur
að finna þó ekki sé nema
örlitla hlýju og mennska
góðvild. Lyf geta gert
kraftaverk og lækningatil-
raunir ýmiss konar geta
verið gagnlegar — en
einnig mjög vafasamar fyrir
suma einstaklinga er ekki
hafa mikið andlegt þanþol.
En Ijósið sem streymir frá
dýpstu og göfugustu þátt-
um mannlegra kennda er
i áhrifamesta iækningatæki
sem til er og nokkru sinni
verður til i baráttunni gegn
andlegri vanheilsu.
Sigurður Guðjónsson.