Lesbók Morgunblaðsins - 18.06.1978, Blaðsíða 11
Tízkuhattur frá 1945
Hin frjálsa kona annó 1930: Stuttklippt og með þann eina hatt,
sem þá var hægt aö láta sjá sig með.
Blómahattar og blúndukragar frá 1914.
isienzK oonaakona fra 18. öld.
íslenzk hefðarkona frá 18 öld.
Gatsby-tízkan 1920—30: Six-
pensarinn hafinn til vegs og
virðingar sem glæsilegur höf-
uöbúnaöur.
Þýzkir höfuðbúningar frá lokum 19. aldar.
Brúði skautað. Málverk eftir sænska málarann H.A.G.
1861.
Schiött, sem kom til íslands
Tyrkneskar konur frá síð-
ustu öld.
skúf, skúfhólki og húfuprjónum. Prjónaða
skotthúfan sem karlmenn báru var oft
meö röndum. Er illa viðraði notuðu menn
prjónaöar hettur, sem huldu allt höfuðið
nema augu, nef og munn og voru kallaðar
lambhúshettur (skemmtilegt nafn sem
gefur til kynna notagildiö), eöa Mývatns-
hettur eftir gerð. Ekki má heldur gleyma
sjóhöttunum góöu. Spari og á feðalögum
báru menn mjúka hatta með breiðum
börðum. Seinna hækkuðu hattarnir og
voru stundum kallaðir „átta-potta-hattar“
í samræmi viö stærö sína.
Á okkar dögum er höfuðfat enn áfram
til skarts og skjóls bæði fyrir menn og
konur um allan heim.
Ótal gerðir höfuðbúnaðar frá hverjum
tíma sýna eins og önnur tískufyrirbrigði
þjóðaranda og þjóðfélagsbreytingar hvers
tíma, eins og meöfylgjandi myndir bera
vott um, þótt hér hafi aðeins verið stiklað
á stóru.
SLÖR
Slör verður að teljast hluti af höfuð-
búnaði. Slör er þunnt, gagnsætt efni úr
silki, bómull eða ull, sem konur nota og
notuðu til að skýla andliti sínu eða til að
skreyta höfuð sitt. í upphafi var það samt
hluti af öllum líkamsbúningnum. Slörið
fæddist líklega í Suðurlöndum við
Miðjarðarhaf, þar sem það er notað enn.
Þar má gift kona ekki horfa framan í
annan karlmann en eiginmann sinn nema
með slör og ber hún það því á götum úti
og er gest ber að garði. Slör koma til
Grikklands frá Liflu-Asíu og Egypta-
landi. Alltaf hefur slörið verið með
mismunandi lögun, stærð og lit.
Á 4. öld var slör merki hreinleikans og
hvítt slör ómissandi tákn brúður og svart
aftur á móti tákn sorgar. Gætir þessa
enn. Á 14. og 15. öld var slör í tísku bæði
hjá konum og körlum. Á miðöldum var
það auðvitað sem vellyktandi. Á 16. öld
hvarf það aftur og húfur komu í staðinn.
Aðeins spánskar konur báru svart slör
meö blúndum og gera enn. í frönsku
byltingunni voru slör sett á háa hatta.
Frá byrjun 19. aldar kom slör aftur og úr
„tjulli" og voru þá hluti af veisluklæðnaði
og einkum með brúðarskarti. Um alda-
mótin síðustu og fram að fyrri heims-
styrjöld var slör mjög í tísku. Þau voru
fest á hattbarminn og skýdu annað hvort
til hálfs eða alveg andlitinu. Vorið 1911
voru mikið notaðar blúndur og tjull fyrir
slör. Það kom sér oft vel, þ.e. göt á milli
mynstra voru til að kíkja gegnum, en þar
sem blúndumynstrið var þéttara skýldi
það oft andlitslýtum, svo sem „ljótu" nefi
og munni. Á íslenska faldbúningnum er
svonefnd faldblæja á faldinum úr tjulli
sem slör.