Lesbók Morgunblaðsins - 18.06.1978, Blaðsíða 14

Fáeinar
snurður
á ágætum
þræði
Ókunnur bréfritari, sem tjáöi sig í síödegis-
blaöi, kvaöst meö klígju útaf öllu snobbinu í
kringum listahátíöina. Það er út af fyrir sig
slæmt aö gera eitthvaö, sem veldur mönnum
klígju og jafnvel uppsölu. Helzt er aö ráöleggja
hinum óhamingjusömu aö foröast fjölmiölana í
kringum þessar hátíöir. Hitt kemur væntanlega
af sjálfu sér, aö þeir fara ekki aö borga sig inn
dýrum dómum neinsstaðar.
Hvaö sem þeim klígjugjörnu líöur, eru hinir þó
áreiöanlega snöggtum fleiri, sem fagna Listahá-
tíöum af heilum hug. Aögöngumiöasala uppá
tugi milljóna sannar raunar þörfina. Þótt gild
rök megi leiöa aö því, aö gullöld hafi ríkt í
íslenzkum listum aö undanförnu, dugar ekki „aö
búa aö sínu“ aö þessu leyti. Og í því sambandi
er þýöingarlaust aö væla yfir stjörnudekri. Betra
er aö sleppa listahátíö meö öllu en stíla upp á
meðalmennsku eöá eitthvaö, sem ekki vekur
verulega athygli. Meö fullri viröingu fyrir okkar
ágætu söng- og músíkkröftum, er nokkurnveg-
inn víst, aö ekki mundu þeir fylla Laugardals-
höllina eins og Oscar Peterson geröi og
skandinavískur liösauki mundi trúlega ekki einn
sér hafa mikiö aödráttarafl.
í vor hafa nokkrar stórstjörnur í músík komið
til aö hressa okkur í rysjóttri tíöinni á skerinu:
Emil Giels, Rostropovitsj og Peterson. Mér eru
hljómleikar þeirra minnisstæðari en flest annaö
sem heyrst og sést hefur af því tagi uppá
síökastið. Sú skáldlega fullyröing fréttaritsins
Time um Rostropovitsj aö „guöirnir brosa
þegar hann tekur fram cellóiö, og þeir gráta viö
hijóm þess“, veröur allt aö því sannfærandi.
Þeir eru annars ólíkir, þessi þéttvaxni og
sköllótti Rússi og blökkumaöurinn Peterson,
sem lyftir jassinum uppí æöra veldi og getur
aleinn haldiö sem bergnumdum öörum eins
skara og rúmast í Laugardalshöll.
Varla er þaö metiö sem skyldi, aö yfirhöfuö
skuli vera hægt aö fá slíka menn til aö koma
hér fram; yfirleitt eru þeir bókaöir langt frammí
tímann og fá ugglaust miklu meira fyrir sinn
snúö í hljómleikahöllum stórborganna en hér.
Viö eigum Ashkenazy mikiö aö þakka fyrir þann
þátt, sem hann á í þessu.
Venjulega dugar Háskólabíó þegar góöa
gesti ber aö garöi og er hálfgerö neyðarráöstöf-
un aö þurfa aö nota Laugardalshöllina til
hljómleikahalds. Þar aö auki hafa veriö snuröur
á framkvæmdinni, sem mætti reyna aö foröast
í framtíöinni. Versta snuröan var sú, þegar
ákveöiö var aö sjónvarpa beint frá hljómleikum
Oscars Peterson. Þegar þaö var auglýst, drógu
á þriöja hundrað manns pantanir sínar til baka
og var ekki nema von. Allir hefðu átt aö gera
þeö nema þeir fáu, sem fengu sæti á fremstu
bekkjunum. Sjónvarpsáhorfendur höföu Peter-
son í nærmynd allan tímann; einleikur nýtur sín
vel þar. En gólfið í Laugardalshöll er flatt og þeir
sem sátu aftan viö miöjan sal, sáu annaöhvort
ekki neitt eöa mjög stopult. Hitinn undir lokin
var orðinn mjög þrúgandi. Ekki er þó hægt aö
kvarta yfir því aö jasshljómar Petersons bærust
ekki út í hvert horn.
Þarna höföu menn borgað sig inn fyrir 4.500
krónur og ófáir uröu hinir reiöustu, þegar þeir
komust aö raun um aö þeir heföu betur setiö
heima viö sjónvarpiö. Margir vilja fara og njóta
stemningarinnar á staönum og geta svo átt von
á aö heyra allt saman í ró og næöi heima síöar.
Ekki leikur minnsti vafi á, aö fjöldi manns lætur
sér þetta aö kenningu veröa og sækir ekki slíka
hljómleika, nema Ijóst liggi fyrir aö þeim veröi
ekki sjónvarpaö fyrr en síöar.
Þaö eru líka mistök aö útvarpa beint eins og
gert var á hljómleikum sinfóníuhljómsveitarinn-
ar meö Rostropovitsj. Mistökin eru bara ekki
eins alvarleg vegna þess, aö útvarpið er ekki
nærri eins sterkur miðill. Flutningur í útvarpi frá
hljómleikum af þessu tagi gefur einatt heldur
lélega hugmynd og á trúlega sinn þátt í tali um
sinfóníugarg og þykir mikill ófögnuöur. Varla er
þaö fínlegum, klassískum verkum til framdrátt-
ar aö berast inní glamur og hávaöa vinnustaöa,
ellegar þangaö sem enginn hlustar. Verk af
þessu tagi höföa til vitsmuna; þeirra veröur ekki
notiö nema meö einbeitingu í góöu næöi.
Framkvæmd listahátíðar þarf aö vera í einu
og öllu meö menningarlegu sniöi, en ég tel aö
þaö hafi aö einu leyti brugöizt. Sæti á öllum
hljómleikum í Laugardalshöll voru ónúmeruö.
Hljómleikagestir mættu allt aö klukkustund fyrir
auglýstan tíma; þaö var kapphlaup og næstum
slagsmál aö ná í þau fáu sæti framantil, þar sem
eitthvaö sést. Slík framkvæmd er svo and-
menningarleg, aö hún tekur ekki tali og á sízt
af öllu viö á Listahátíö. Svona nesjamennska
skyggir á annars ágæta listahátíö og er nú rétt
aö einbeita kröftunum aö því aö leysa þaö
tæknilega vandamál, hvernig hægt er aö
númera sæti, áöur en næsta hátíö veröur haldin
áriö 1980. Gísli Sigurðsson.
Krossgáta
Lesbókar
Morgunblaðsins
Lausn
á síðustu krossgátu
r' ■ SK-~ Hfltr- UR Aom P'J
H f. ) "fi 1 \ R ■f* T 1 L 3 A
RT- 0R*<á £ L J A vc*x- 1 A L A R fetcr- TiX- voo L A K
Cx L 'o F A N A iT r m K Æ N A
L y a N A K Wrm bsx^- ifÆoie. L A A A K VStx JHKI- MLJ. K N 'A
1 L h «•**«> 1 U k //StT/fi J TtKK XCI F e R N A N
W: & u F A N iMi «»c IU r 3 'o 1 r*e V 1 D 'I
Cx R A N A ■R H 1 Ht«ri u A A •R b 1 £
u HhfU ra*T £ R A £ 1 £> w N 'D W R S
R 'o s r A'5 u L L 1 N íítZJl rgif' U M L
’llAT- £> T lA K U K «5 R BdíD- flfc 1 £> ízm* 5to> L, L o R F)
'i ruf1 'k K \M K A S r £ U & L Á Æ ’F
KL'M- /íl M A K 1 R f/ian IA T A F L E LL R- F A
A R A •flvie.*T IV P £ R U R 'oft Fí £> A/orc- ua S U NJ
ir N D K V A ftiu F 9. \ á> R 1. S A ■R A
V , D& i Kflf) 1 T 9W 1 r4 p V \/C IK VcUUR , V A/ÖXTuR fiP AF- K V- ÆMI FÆ.Ö- IR (iL- eyr- „lii ÁT ÖXT- UR Ueot. fisr YFIR
CJJa? I.ÍFfl
OflRN- lí>
ii 1— iAM- R |JF\FU VFIR- ác-’FM
/
v * tíL ítkki rflíTHR.
PHT F- AfiuR- IHM aöpi
Ú/CA.U- r
SKT- HTL- Mt KoR/J KVA€> pf' 51/AR. 8 i 'rtÁT ÓTftF- Nfl
| Hfl- V Ufi Í/ELU- VÆrMi?
'h ekk:- ERT IR6, ÓT l£tnf>
FU/it.-
dHR- ÍínKSR fKiPWt N IÐUft flLP/JN f/hP
í <rí n ir
Pv'C/H Kemfi.
Ht-T- fÍFL
ÚT |K - OMfl HV-T. PP' ftUT
Hfc'lö- aftb- b'HtJ KoM PiM/JftR.
\/eM- 1 LL 1
ML fclA uftivlH (WflFlí. U-£>u
<0* U ftíú'