Lesbók Morgunblaðsins - 10.02.1979, Blaðsíða 2

Ár barnsins er ár foreldra og
annarra „yfirvalda". Ár barnsins er ár
allra fulloröinna. Allt, sem snertir
börn, kemur okkur einnig við, hinum
fullorönu. Gleöi þeirra er gleöi okkar,
sorg þeirra, sorg okkar, sigur þeirra,
okkar sigur og ósigur þeirra, okkar
tap.
Ekki var þaö þó ætlun mín að ræöa
um ár barnsins, heldur aöeins aö
spjalla um, hvaöa áhrif samspil og
samleikur hjóna, foreldra og forráða-
manna, hefur mikiö gildi fyrir heilla-
vænlegt uppeldi barnanna, að öll
framkoma hinna fullorðnu, einlægni,
alúö og gagnkvæmt traust þeirra
aöila, sem umgangast börnin hvaö
mest, hafa mótandi áhrif á þau. En
jafnframt hitt, og ekki síöur, að á
öllum tímum hafa „vandamál hjóna“,
„erfiöleikar í sambúö“, „trúnaöarrof“
o.s.frv. þekkst meðal mannanna
barna.
Og þau hjón eöa þeir foreldrar, sem
segjast „aldrei“ eiga viö nein vanda-
mál aö stríöa, hljóta aö lifa í „æöra
heimi“, sem er lítt þekktur hér á jörð.
Ég haföi hugsað mér aö grípa
aðeins niöur á fyrstu blaösíöum
Njálssögu og athuga, hvort viö finnum
nokkur „sambúöarvandamál“ á þeim
tíma, sem gæti líkst því, sem gerist
gjarna á okkar dögum, eöa sem viö
þekkjum persónulega, kannski af
eigin raun.
Hrútur kvænist
Hrútur kemur heim frá Noregi og
kvænist Unni, dóttur Marðar gígju.
bau halda heim til Vestfjarða og
„Hrútr fekk henni öll ráö í heldr fyrir
innan stokk, og líkað þat öllum vel. En
©
HJONA-
eftir Þóri
S. Guö-
bergsson
fátt var meö þeim Hrúti um samfarar,
ok ferr svá fram allt til várs.“
Um sumariö ríöur Unnur meö Hrúti
til Þings og þaö fyrsta, sem Unnur
gerir, er aö ganga til búöar fööur síns.
Hún segir fátt, en faðir hennar tekur
eftir framkomu hennar og látbragöi,
hann þekkir dóttur sína og orölaus
tjáning hennar segir honum sína sögu.
Hann sér, aö henni er skapþungt, en
fagnar henni vel og spyr um leið, hvaö
henni búi í skapi, því aö hann heföi
fyrr séö hana meö betra bragöi.
„Hon tók at gráta ok svaraði engu.“
Þaö er fremur einfalt aö setja sig í
spor Marðar. Hann finnur til meö
dóttur sinni, hann ann henni og óskar
henni alls góös eins og allir foreldrar
gera í rauninni. Hann vill vita, hvaö er
Vandamál
Hrúts
og Unnar
aö, og grátur hennar styrkir grun hans
um, aö hún eigi í erfiðleikum. Hann er
því ákveöinn í aö ganga hreint til
verks, og sjá hversu langt hann kemst
meö að hjálpa dóttur sinni meöan hún
staldrar viö á þingi.
Hann spyr hana, hvernig henni líki
vestra og hvers vegna hún ríöi til
þings, ef hún vill samt sem áður ekki
treysta honum fyrir vandamálum
sínum.
„Hon svaraöi: „Gefa munda ek til
alla eigu mína, at ek heföa þar aldri
komit.“
Nú fannst Meröi hann vera „kominn
á sporiö". Margt manna var á þingi,
sem þekkti til hjá Hrúti og Unni, og
auðvelt aö ná tali af þeim. Fyrst talar
hann lengi við þá bræöur Höskuld og
Hrút, „ok fór tal þeira vel“. Hann fór
engar krókaleiöir, hann spuröist ekki
fyrst fyrir um „gróusögur" eöa álit
annarra. Hrútur var sá, sem stóö Unni
næst, og þess vegna nauðsynlegt aö
ná tali hans sem fyrst og heyra álit
hans og skoðanir. Því næst gengur
hann til nágranna þeirra og heima-
manna og alls staöar fær hann sömu
fréttir: enginn sér neitt athugavert viö
samspil þeirra hjóna. Þaö virðist gott,
aö minnsta kosti á yfirboröinu.
Aö vel athuguðu máli, og þar sem
Unnur segir fööur sínum ekki meira
um þeirra hagi, kemst Möröur aö
þessari niöurstööu:
„Heim skalt þú fara ok una vel viö ráö
þitt, því at honum ganga öll vitni betr
en þér.“
Hjón geta átt viö margs konar
vandamál að stríöa. Stundum er þaö:
„Við hjónin erum alltaf aö rífast.“ Stöku
sinnum: „Við hjónin getum aldrei talast
viö. Viö þegjum bara og hugsurn". Eöa