Lesbók Morgunblaðsins - 07.04.1979, Page 8

LÍFIÐ Á SÍNAR
BJÖRTU HLIÐAR
ÍSKÖTUFIRÐI
Þuríður J. Árnadóttir ræðir við ung hjón SIGRÍÐI
HAFLIÐADÓTTUR og KRISTJÁN KRISTJANSSON á Hvítanesi,
sem hata kosið sér búsetu í nánast eyddu byggðarlagi.
Til eru Þau byggðarlög á íslandi,
sem landfræöiþekking fólks úr öðrum
landshlutum nær lítt eða ekki til. Þetta
kemur best í Ijós þegar feröafólk
leggur leið sína um landið í sumarleyf-
um, eða fjölmiölar beina sviösljósi að
afskekktum og strjálbýlum byggðum,
þar sem fólk heyr sína lífsbaráttu af
sömu elju og hinir sem í þéttbýli búa.
Hér verður sagt frá stuttri viðdvöl í
einu af Þeim byggðarlögum, sem ekki
eru daglega á hvers manns vörum, en
Það er Skötufjörður viö ísafjarðardjúp.
Samgöngur og strjálbýli
Sem kunnugt er hefur á síöustu
áratugum veriö kappkostaö aö tengja
vel flestar byggöir landsins til sjávar og
innsveita viö vegakerfi á landi. Hafa
heyrst þær raddir, aö þar hafi á
stundum verið unniö meira af kappi en
hagsýni, samanber þá meinkímnu full-
yröingu, aö sumstaðar hafi tekist aö
Ijúka vegagerð rétt í tæka tíö fyrir
síöustu íbúana aö aka alfarnir í burtu.
Mun þessu m.a. hafa veriö beint aö
einhverjum byggðum á Vestfjaröa-
kjálkanum. Hvort sem þetta er tekið
bókstaflega eöa ekki, þá liggur akvegur
á því landshorni víöa um blómlegar og
sumarfagrar sveitir, sem áöur voru
allþéttbýlar en eru nú aö mestu eöa öllu
eyddar aö byggö. En akvegir liggja þar
um og þeim er haldið opnum þann tíma
árs sem kostur er bæöi fyrir samgöngur
við nærliggjandi byggöir og aöra lands-
hluta og til yndisauka og fróöleiks
ferðafólki.
Þannig þræöir Inn-Djúpsvegurinn,
sem oft heyrist nefndur, fyrir einn
fjaröarbotn af öörum, fram hjá eyði-
býlum meö tilheyrandi leyfum af
búskaparmannvirkjum. Þótt landslag
og gróöur á þessum slóöum sé aö ýmsu
leyti einstætt og útsýniö stórbrotið, þá
getur þessi ökuleið oröiö býsna ein-
manaleg og jafnvel uggvænleg fyrir
feröamenn á einum bíl; ef eitthvað ber
útaf er óvíst um aöstoö, ekki síst aö
næturlagi í misjöfnu veðri. Þess vegna
þótti undirritaöri harla traustvekjandi á
síöastl. sumri, aö aka úr Hestfiröi inn í
Skötufjörö og hitta þar fyrir byggt ból
og vinalega hundgá í varpa. Og ekki
spillti það öryggiskenndinni, aö koma
auga á snyrtilega uppsettan hjólbaröa
viö túnhliöiö ásamt ábendingu tii feröa-
manna um aö hér á bæ væri slíka
viögerðaþjónustu aö fá. Þessi bær
reyndist vera Hvítanes en sá er annar af
tveimur bæjum, sem enn eru í byggö
þar í Skötufirði.
Fyrir okkur sem þarna vorum á ferö,
var um tvo vafasama kosti aö velja: aö
gera heimilisfólkinu ónæöi svo síöla
kvölds eöa aka áfram undir nóttina í
óvissu um hvar næst mundi aðstoö aö
hafa. Fyrri kosturinn varö fyrir valinu og
varö úr aö viö reistum tjald í tún-
fætinum og gistum í skjóli af hlöðnum
réttarvegg á sjávarkambinum niöur
undan bænum.
Ábúendur á Hvítanesi eru
af yngri kynslóöinni
Daginn eftir í björtu veöri gafst
tækifæri aö litast um í Skötufirði og
inna nánar eftir högum fólks fyrr og nú í
þessu nánast eydda byggöarlagi.
Tvennt er það í svo fámennri byggö,
sem vakiö gæti forvitni ferðamanns af
ööru landshorni, annaö er hið reisulega
íbúöarhús á Hvítanesi og hitt, aö
ábúendur þar eru af yngri kynslóöinni,
en oftast er þaö eldra fólkiö, sem heldur
í lengstu Jög tryggö viö afskekkta
heimahaga. Þessi ungu hjón eru
Kristján Kristjánsson og Sigríöur Haf-
liöadóttir. Þótt þau hafi ekki sérstakan
áhuga fyrir aö „komast á prent" eins og