Lesbók Morgunblaðsins - 31.01.1981, Qupperneq 16

Venus, sem er björtust allra stjarna, fór aö
sjást í júií sem morgunstjarna og var hæst
á tofti á austurhimninum í september og
október, en fór úr því lækkandi, en var enn
í desember bjartasta stjaman á morgun-
himnínum. Öllum er hollt þegar stjörnubjart
er aö veita sér stund og stund til aö viröa
fyrir sér þau undraverk, sem höfuösmiöur
allra táma hefur komið fyrir á festingunni.
— Þar er Venus, sem ýmist er morgun-
eða kvöidstjarna, ein höfuðprýði.
í Nýai, öndvegisriti, sem kom út 1922,
se0r höfundurinn, dr. Helgi Pjeturs, þetta á
einum stað:
„Úti stóö ég fyrir stundu, og horfði á
þessa höfuðprýði himinsins, hina
silturblikandi Venus, Hversu stillt
Itún starði og bliðlega. Hversu fagur-
lega geislumjm stafaði frá dimmbláu
kvöidloftinu.
Hestur lötraði inn veginn, loðinn
og lágfættur. Ekki leit hann upp.
Hestar vita ekki af stjörnunum.
Hundur trítlaði inn eftir. Ekki heldur
ham teit upp. Hundar vita ekki af
stjörnunum. Fólk gekk um götuna
fram og aftur. En ekki sá ég aö
nemn liti upp til að hvíla augu sín viö
fegurð kvöldstjörnunnar. Mennirnir
muna ekki nógu vel eftir stjörnun-
um.~
I þessum fagra texta minnir dr. Helgi
Pjeturs okkur á, óbeint, aö maöurinn er
ecna spendýr gjörvallrar jaröarkringlunnar,
sem hefar hæfileika til aö viröa fyrir sér
himintunglin og draga ályktanir þar af. Og
þaö hefur hann gert frá örófi alda, allt frá
uppftaft tðveru sinnar á þessari stjörnu, —
jörðfnra, sem honum ftefur veríö fengin til
ábúöar og ráösmennsku. Ábyrgö hans er
þvt mikil
Þótt athyglí okkar sé ekki nógu vakandi
á því sem er fjariægt og háleitt, ættum viö
ekkt aö Eáta undir höfuö leggjast aö gefa
gaum þeim heigum dómum, sem standa
okfcur nær og ættu aö vera okkur kærir og
viö ættum aö kunna aö meta og viröa, eins
og t_d. þessi helgidómur, sem viö erum
stödd ínú.
Þegar ég var aö taka saman þaö sem ég
hefi veríö aö segja hér og festa þaö á blaö,
var þetta Guöshús mér ofarlega í huga. En
gramur varö ég sjátfum mér, þegar ég stóö
mig aö þvt aö muna ekki margt af því, sem
hér er aö sjá og finna og skylt er aö muna
og kurma. Ekki bar þetta kirkjusókn minni,
aö visu of strjáUi, — fagurt vitni. — Ég
mundi aö yfir aöalinngangi aö skipi kirkj-
unrtar var letraö sálmvers úr Passíusálmum
HaBgráns, en ekki hvert versiö var. Ég
rrumcfi aö yfir bogunum, sitt hvoru megin
vtö miöskíp kirkjunnar, voru áletranir úr
Guðsoröi og á predikunarstólnum. Ekki
mundi ég þær heldur. Hiö eina, sem ég
mundi af slðru, var áletrunin yfir hæsta
boganum, boganum framan viö kórinn, þar
sem segir.
„Ég varö glaöur, er menn sögðu viö
■V Göngum í hús Drottins." Kannski
mundí ég þetta bezt. vegna þess, aö þetta
upphaf aö 122. Davíössálmi hefur alltaf
veriö mér hugstætt, eins og reyndar sá
sáimur allur. En upphaf þessa undurfagra
sáfcns haföt ég áöur fyrr lært með annarri
oröaröö. — Aherzluoröiö glaöur kom á
undan oröinu ég:
„Giaöur varö ég, er menn sögöu viö
raig: Göngum í hús Drottins.** Áherzlan er
á gisflins yfir því aö fá aö ganga í
Drottinshús. — Löngu seinna kom þetta
fram í hinum máttuga boöskap Krists. Sá
nakS boöskapur varð gleðiboöskapur,
boöskapur um hugarfarsbreytingu, innri
friö og kærietka tii ailra manna.
B athygfi ofckar er ekki nógu vakandi,
þegar vtð göngum til helgra tíða, förum viö
margs á mis. — Eitt er þaö, sem viö gefum
ef tfi viB ekki nægðegan gaum, en þaö er
hm göfuga tónlist, sem flutt er hér viö
hverja emustu guösþjónustu. — M.a.
heyrðum viö hér áöan flutta meistaralega
vef preiodiú og fúku í F-dúr eftir Jóhann
Sebastian Bæh. Þetta var prelodía og fúka
nr. 4 af þeón 8, sem meistarinn mikli samdi
fyrir kermsiu. Af þeim stórmeisturum, sem
samtö hafa kírkjulega tónlist, er Bach
þetrra mestur. Af þeim sökum er hann oft
ÁSTRÍKUR OG GULLSIGÐIN
isninc uniN/ iérr-
/R OCr THNGLIÐ
GÆjG/STÍ GBóN' j
|r EG BR FAR/NN AO
7 EFAST UM AÐ V/B
F/NNUM NOKtTURN-
, TÍMANN GRAFHAU6
/NN' y
r EN L/T/Ð GA6NA0
ÞVÍ’. V/B ERUM RAMM
V/LLT/R' j
^ají0UHUHU..
o& am FimuM
GLAMRÍK FRJFNDA
MINN ALPXE/ AFTUtl
BÚHÚHÚ!
ÞAÐ EJt ALVEjG
ÖRUGGT.ÞARNA
FR GAMLA
v FIKIN! X
EN BIDDL/ Vt£>!?
ÞA EJt GLAM
R/Kf BJARGA.
. HURRA '
HNUSS!
f/ÞETTA ER\
'j ÖTUNCRÖF - 1
!N, STE/NRÍKUR.
VIÐ HÖFUM FUNÖ
\/Ð HANA! >
T/M/NN LiPUR 06 -SOL
GU0/NN GJFG/ST MEÐ
GLYRNU S/NN/ VF/R
SJÓNHR/NGJNN >
VAKNABU, STEJN
RÍKUR' FJNHVER
l. AÐ KCM'
Vne/.nu VERÐUM V/Ð
A£> G/FTA ST/LL/NCAR
HER ER SAMKOMU-
STAÐUR BRASKARANNA
V/O SKULUM SKRÍBA
/ SKJÓL'
J/EJA, F/GUM
V'Ð ÞA EKK/ AP
lAta HFNDUR
STANDA FRAMÚR
k-^FRMUM? ^
nefndur 5. guöspjallamaðurinn. Matthíasar
píslarsöngur hans og Messan í h-moll eru
hvorttveggja óviöjafnanleg tónlistarverk.
— Tónlist eftir aðra stórmeistara, svo sem:
Beethoven, Hándel og Haydn o.m.fl. inn-
lendra og erlendra hafa oft veríö leikin í
þessari kirkju af söngstjóranum hér, sem
farið hefur meistarahöndum um verk þess-
ara snillinga.
Sú saga er sögö, aö eitt sinn hafi veriö
fundiö aö því viö Jósep Haydn, aö
kirkjutónlist hans væri of glaöleg. „Ég neita
því ekki,“ svaraöi Haydn, „en þegar ég
hugsa um Drottin minn og Guö minn, þá
get ég ekki aö því gert, aö ég verö glaöur."
Flutningur tónverka meistaranna nýtur
sín mjög vel hér í kirkjunni af þrem
ástæöum: — í fyrsta lagi er hljómburöurínn
góöur, í ööru lagi er pípuorgeliö, sem sett
var hér upp fyrír 25 árum, eitt hiö bezta og
fullkomnasta hér á landi og síöast en ekki
sízt er flutningur þessara tónverka frábær-
lega vel leystur af hendi þess manns, sem
hér hefir stjórnaö kirkjusöng í liölega 30 ár.
Þetta hefur verið og er geysi þýöingar-
mikill þáttur í öllu helgihaldinu og verður
engan veginn metinn tii nokkurra verald-
legra fjármuna, svo verðmætur er hann
þessi þáttur í guösþjónustunni.
Prófasturinn sálugi, síra Garöar Þor-
steinsson, lél sér mjög annt um, aö alt,
sem viökom tónfist og söng hér í lörkju,
faari sem bezt úr hendi. Sjálfur var hann
mikill tónlistarunnandi og afbragðs söng-
maöur. Á föstudaginn langa var þaö jafnan
háttur hans, aö hann sté ekki í stóL, en stóö
fyrír altari út aHaguösþjónustuna og tónaöi
og söng pisiarsoguna. Þetta voru ógleym-
anlegar hekjistundir í þessu btessaöa
Guöshúsa.
Drottinn minn og Guö rrnnn, geröu veg
þessa húss þms sem mestan. Þegar önd
vor er þreytt, lát hana tkma hvid og friö í
húsi þínu og sonar þíns Jesú Krists, sem er
í gær og í dag hinn sami og um akfir.