Lesbók Morgunblaðsins - 28.02.1981, Blaðsíða 16

rpETTA HEUUmRöX BN ÞYRFT! EMtUKfi
SF/R OP/0ÆTT/ AO y-^lfí HfíNN AP
MERNDA M/N OKKAR. híJ°TU ORPBRAGW^Q
VANRtK FRA FREIST'/■* ---—
^ IN6UM.... V '
UTLU SÍ0AR,
FÖRUM ÞA AÐ
LEJTA AÐ STÓR
SEFFANUM '
\LTITUM
'V/0 ÆTLUM A0 BI0JA'\MEÐ MESJU AN&öJU,
Þ/0 UM AÐ 1/ERffA HER \ EF É-6 MA'______
F-FTLR OG-OÆTA StG£> KbTfÓBRU MEIFLI
ANNA. Þ/ER'ERU E/GN /W ÆKfABJANAFNIR' AUÐ-
V/TAÐ ST/NG ÉGAF
M£Ð FJÁRSJÓPINN
&LAMRIKS
Fyndni hinna
heyrnarlausu
Framhald af hls. 13
framhaldsnám í teikningu í Danmörku.
„Heyrnarlausum er þar séö fyrir túlkum.
í verklegri kennslu þurfti þess auðvitaö
ekki, en ég mátti panta túlk til aö sækja
með mér fyrirlestra. Þetta hjálpaöi mér
alveg gífurlega. Þaö stóö til aö nemendurn-
ir færu í námsferö til Tékkóslóvakíu. Ég
treysti mér ekki til aö fara, en þeir í
skólanum máttu hins vegar ekki heyra á
það minnst og sendu mig með túlk meö
mér. Þú getur ímyndað þér, hvaö ég varö
undrandi á þessari stórfenglegu hjálp,"
sagöi Vilhjálmur.
Heyrnarlausir verða að
mestu leyti að bjarga
sér sjálfir
Berglind og Vilhjálmur voru sammála
um, aö Noröurlöndin væru langt á undan
okkur í allri þjónustu viö heyrnarlausa og
minntust til dæmis á ritsíma, sem nú þykir
sjálfsagt að útvega heyrnarlausum. Sím-
arnir eru tengdir ritvél og skermi, sem
ýmist getur sent eöa móttekiö skilaboö frá
samskonar síma. Þeir, sem ekki hafa yfir
slíkum síma aö ráöa geta hringt í miöstöð,
sem sér um aö koma skilaboöunum áleiöis
og öfugt. Hér á landi veröa heyrnarlausir
mest aö bjarga sér sjálfir meö einföldum
hjálpartækjum eins og Ijósum í staö
dyrabjöllu og rafstraumstæki til aö tilkynna
móöur um grátandi barn og í stað
vekjaraklukku.
Þau Berglind og Vilhjálmur hafa bæöi
lagt stund á myndlistarnám. Ég spuröi þau,
hvort algengt væri, aö heyrnarlausir legöu
slíkt nám fyrir sig.
„Nei, ekkert frekar en annað,“ svaraöi
Berglind. „Þetta er bara tilviljun. Viö eigum
kunningja, sem stunda t.d. sjúkraliöastörf,
skósmíöi, trésmíöi og hárgreiöslu. Hingaö
tll hefur framhaldsnám einskoröast viö
verknám, en núna langar hann Hauk
bróður hans Vilhjálms að spreyta sig á
menntaskólanámi. Þaö á eftir aö koma í
Ijós hvort þaö er á hans færi, en almennt
má segja, aö viö fáum aö læra þaö, sem
viö treystum okkur til eða aö minnsta kosti
aö reyna það.“
Þótt heyrnarlausir stundi ólík störf og
séu sundurleitur hópur á yfirboröinu þá
hafa þeir óvanalega mikiö samband sín á
milli eftir að námi í Heyrnleysingjaskólan-
um lýkur.
„Viö erum á milli 30 og 50, sem mest
höldum hópinn og fyrir 3 árum eignuöumst
viö húsnæöi viö Skólavöröustíg, þar sem
alltaf er eitthvaö um aö vera á nær hverju
kvöldi."
Löt við samkvæmi
og frænkuboð
„Viö erum ákaflega löt viö aö stunda
frænkuboð og önnur samkvæmi, þar sem
viö sitjum eins og álfar út úr hól. Viö
sækjumst frekar eftir því, aö skemmta
okkur og segja brandara í hópi heyrnar-
lausra. Viö höfum svo fá tækifæri til aö tjá
okkur, aö við nennum ekkert aö sóa
tímanum í umræður um stjórnmál og önnur
vandamái, nema þá helst okkar eigin,"
sagöi Berglind og Vilhjálmur bætti viö:
„Heyrnleysingjar eru ákaflega háöir fé-
lagsskap hvers annars. Sá, sem ekki hefur
samneyti við aöra heyrnarlausa, til dæmis
vegna dreifbýlis, geldur fyrir þaö meö
þroska sínum. Þaö eru mörg dæmi um, aö
heyrnleysingjar flytji til höfuöborgarinnar af
þessum sökum."
Sjálfur er Vilhjálmur dæmi um hiö
gagnstæöa. Hann ólst upp meö heyrnar-
lausum bróöur. Þeir, sem auka vilja veg
táknmálsins benda á, að þaö geti skipt
sköpum í þroska heyrnarleysingjans, hvort
hann getur þannig frá upphafi tjáö sig
óhindrað viö einhvern náinn eða sé í þeirri
aðstööu, aö jafnvel foreldrar hans skilja
hann ekki eins og dæmi eru um.
Slíkt sambandsleysi heyrnarlausra viö
GLAMRIKUR
FRÆNDJ M/NN'
HVAR ER HANN?
HANN ER FANG/
STÓRSÉFFANS '
Þ/£> H/N/R MEG/Ð FARA
V/Ð ÞURFUM EKK/ Á
VKKUR AÐ HALDA A
EN HVAtí GERÐ-
/S T? KJARNORKU
T/LRAUN NEÐAN-
JARÐAR... „
EN E6 ? HVA9 ÆTLI0I
Aí> GER.A V/Ð MÍ6 S
ÁSTRÍKUR OG GULLSIGÐIN
Eftir Gosdnny og Uderzo. Blrt í samráði við FjölvaútKáfaiia
umheiminn veldur þeim oft miklum erfiö-
leikum viö aö ná út þeim þroska, sem
almenningur tekur miö af. Síöustu leifarnar
af þeim fordómum, sem þetta hefur valdiö
hljóta þó aö hverfa, þegar myndarlegt og
röggsamt fólk úr þessum hópi birtist okkur
á skerminum á hverju kvöldi. Þetta fólk
stendur hinum heyrandi aö vísu ekki
jafnfætis á vissum sviöum en þess í staö
nýtir þaö hæfileika sína á öörum sviöum til
athafna, sem ekki eru á færj hinna
heyrandi. Ég minntist á þaö viö Berglindi,
að ég hefði eitt sinn séö hana í hörkuviö-
ræöum viö stöllu sína í bfó. Þótt í miöri
mynd væri truflaöi þaö þó ekki hina
gestina.
„Já,“ sagöi hún brosandl, „táknmáliö
getur oft komiö sér mjög vel. Ef ég sé til
dæmis einhvern kunningja úti á götu út um
gluggann minn og hann mig, þá getum viö
kjaftað saman smá stund. Líka t.d. ef ég
kannast viö einhvern í öörum bíl, sem
lendir meö mér á umferðarljósum."
„Táknmál ólíkra þjóöa eru svipuö aö
uppbyggingu. Heyrnleysingjum af hinum
ýmsu þjóðernum er því auöveldara en
hinum heyrandi aö skilja hvora aöra. Svo
getur vitanlega líka komiö sér vel aö geta
slúöraö á táknmálinu án þess aö aörir skilji
en geta á hinn bóginn meö varalestri
stundum skilið, hvaö aörir eru aö segja,
þótt þeir haldi að enginn heyri. í hléunum í
bíó leik ég mér þannig stundum aö því aö
njósna. Ég man líka eftir því einu sinni, aö
ég sat í strætó, þegar annar strætó
stansaöi viö hliðina. Eg greindi, aö nokkrar
litlar stelpur í honum voru aö skiptast á
athugasemdum um mig. Þeim brá illilega
þegar ég vinkaöi þeirn."
EN Éú VE/T BARA SARAL/T/ff
OG ÞETTA NEPANJARPARBVRG!
ER A0E/NS BLRGEAGEVMSLA
S/GÐíR. SEM glamr/kua
rr- F.RÁfíRÍKUP RFP
EN GRAORIK
UR VE/T E/NN,
HVER 5TÓRSEFF/NH
ER. MEG/ H/M/NN-
/NN HRYNJA ’A
EF ÉG