Lesbók Morgunblaðsins - 13.06.1981, Blaðsíða 15

Krossgáta
Lesbókar
Morgunblaðsins
Lausn
á síðustu krossgátu
& LÚTfl HÖFÐI ■ -foBAI* tuÓlHL ■ f'1" UPP' hr r ■ 5YM01 AhM' 1 n
i í| R 'E 5 E D w 5 V £) u R B n ■ °1
N/ \w/ n b £> R R NJff 1 K A I úrt i/i i-i e S1ÓRH F o T U T|
m rTHr r AR ■L J u F A R CiIHnP 1 0 S T / aj N|
fj; jMjf' Y* A p A LXR F O 0 F A (f> N RflC F A £1
Fofí' íruDU A B B A S) '1 S> H c V r'hícþ T A £> A
Pfll ,'tA / N fcvn Á fíCT’
5 i mn PVR »1- M c T ó O E PÝS>- 1*6. A L A FflMCfl 1 L|
Hálí" klút íiC T R E F i L L FoA- f £!■/'■ jUf>l 11 M 'iíiEL ioHC. fl.KKU A U M Nlfl - NMS- NflfMl L
ftL' V O r A HRLLf? UR T A r 1? E lc £ T cí rJ II
E F A R imcxn iNC- t-v rt ! £> A UM- fuR- Hfl ■R b T A srfl«r- « c A A1
l N ÖCLT Ö£>(M \JoKVI Ck A gfJP i |J A 1 K FéLflO. poö- MflFN K R uRKo- Mfl fAVNT R £ & M
R A ÖL A R áH. TcýffR 3 eiHS A 5 1 L 1 N
rw A A L \ r —► VuV. 1 N '1 A. N A R
■KýRIN E L T A N1 ■R A N u R A R 1
Immjn Ikáfn 'A S L A & R U N A L A u N u
Meö fjallagarpinum
Tenzing
Loftið var nær heiöskírt og fullur máni reis
aö baki Everest, hinum tignarlega hvíta
tindi, konungi allra fjaila. í fjarska ómuöu
bjöltur frá bænahaldi munkanna og reykj-
ariimur barst til okkar frá hlóöum Sherp-
anna. Viö dvöldumst þarna í sæluhúsi um
nóttina, en loftiö var þunnt og svefninn
léttur, og sumir höföu not af súrefnisgeymi
til aö auövelda andardráttinn.
Viö dögun tóku tindarnir aftur aö gióa
viö morgunsólina. Þaö haföi frosiö um
nóttina, utan dyra lágu nokkrir hundar,
sem voru eins og hvítar kristalskúlur, svört
tík og hvolpur hristu af sér hrímið og voru
stirö eftir næturkuldann. Fjallamenn, sem
höföu bækistöö í tjaldi komust í talsam-
band viö félaga sína á fjallgöngu. Ég
safnaöi fræi og plöntum af ýmsum tegund-
um, bæöi grösum, berjarunnum og trjám.
Viö gengum aftur niöur troöninginn. Sherp-
ar báru farangurinn. Niöri í fjallshlíöinni var
klettur og á hann voru festar spírur og
hengd bænaflögg. Viö mættum nokkrum
Sherpum og konum þeirra. Þau voru meö
jakuxa og nakkýr, bjuggu í steinhlöðnum
kofum eöa tjöldum, höföu eld í hlóöum og
stóö reykurinn upp undan þakhellunum.
Þarna voru einnig feröalangar frá Tíbet og
seldu varning. Þeir buöu til sölu jakux-
abjöllu á bandi, flókaskó meö jakuxaleöur-
sólum og tíbezka bænahringlu, sem þeir
nefna þrumufleyg. Þarna í Nepal var
sölumennskan ríkari þáttur í mannlífinu en
i Bhutan. Viö Ijúkum þessum hugleiöingum
og þökkum Tenzing fyrir einstaka hjálp-
semi og liðveizlu, er hann fylgdi okkur um
undirhlíðar Everest, þar sem tign fjallanna
var óviöjafnanleg.
Klaustur utan í hamri
í 3000 metra hæö
En nú erum viö í Bhutan og enn er
fyrirhuguö ævintýraleg ferö. Um morgun-
inn er risiö úr rekkju fyrir dögun og lagt
upp í leiöangur aö Tak Dzong-fjallaklaustr-
inu. Landstjóri nokkur og lama í Paro lét
byggja þetta sérstæöa klaustur á miöri 17.
öld. Þessi lama haföi veriö í Tíbet og var
talinn göldróttur og geta fariö hamförum.
Hann átti þaö til aö fljúga um loftiö ríöandi
á tígrisdýri. Klaustriö byggöi hann utan í
bröttum hamri í 3.000 m hæö. Þarna var
hellir í hamrinum og haföi lengi hvílt helgi á
(Dessum staö. Til þess að komast í klaustrið
veröur fyrst aö klífa fjalliö, en síöan aö fikra
sig eftir einstigi á klettasyllu. Um dagmál
erum viö komin í dalinn undir fjallinu. Er þá
oröiö ratbjart og viö göngum af staö í
áttina aö klaustrinu. Fyrst er farið á
hengibrú yfir Paro-ána, og gengiö inn í
skóginn, komum viö brátt aö bóndabæ
sem stendur viö undirhlíöar fjallsins, þá eru
reknir aö okkur söðlaðir hestar og múldýr.
Söölarnir eru aöeins hálmdýnur meö tré-
ístöðum, en hrossin eru á stærö viö
íslenzka hesta. Múldýr mitt er brúnt og
heitir Tomcho, en Sigrún ríður bleiku dýri,
sem er allframsækiö, og veröur hún fljótt í
fararbroddi upp eftir moldartroöningnum.
Fyrst liggur leiðin um smáás, yfir lækjar-
sytru, sem er brúuö plönkum og þaöan upp
aö bænahúsi. Lækur rennur undir húsiö og
snýr hjóli, sem hringir bjöllu í sífellu.
Einhver hugvitsamur bóndi hefur fundið
upp þá tækni, aö þannig gæti hann á
auðveldan hátt komið þúsundföldum bæn-
um sínum á framfæri. Þurfa reiöskjótarnir
aö ganga upp heliulagöar tröppur upp aö
kapellunni. Þaöan er lagt á brattann. Riöiö
er um skógargötu í eintómum sneiöingum
og krákustígum hærra og hærra. Fyrir
neöan blasa viö hrísakrar, en hiö efra eru
hvítfurur og eikur. Inn um þessi skógartré
sjást einstaka ýlliviöarrunnar meö rauðum
haustlituöum blööum. Þegar hærra dregur
kólnar í lofti og rakinn vex. Loftiö er
þokukennt um morgunínn og efri hluti
fjallsins skýjum hulinn. Þarna uppi er mikill
mosi á trjánum og skófir hanga í tjásum
eins og rifnar slæöur blakti á hverri grein. í
skógarbotni vex kristþyrnir, lágvaxinn
runni meö rauðum berjum. Á stöku staö
eru einnig einitré viö vegkantinn, en í
rjóðrum má enn sjá ýmsar blómstrandi
jurtir, þótt hér sé aö veröa haustlegt, hvítar
fjandafælur, valmúar og prímúlur skarta í
skjóli trjánna.
Matarbiti á klettanöf
Lestin mjakast upp eftir fjailinu. Fylgd-
armenn hvetja dýrin okkar, hotta og hóa.
Aldrei er áö heldur haldiö áfram fet fyrir fet
og sífellt sótt á brattann. Loks sjáum viö
hilla undir klettaklaustriö. Þaö viröist
hanga utan á hamrinum. Við erum komin
jafn hátt því, fram á nálæga klettanöf.
Þarna förum við af baki, tökum fram nesti
og fáum okkur matarbita. Sjálfskeiöungur
minn kemur aö góöum notum viö aö skera
kjötflísar og smyrja brauöbita. Fjölskylda
frá austurhluta landsins, kona meö barn og
nokkrir menn, eru á ferö upp klettariðið frá
klaustrinu, sönglandi bænir. Þau hafa
komið gangandi um langan veg. Viö gefum
þeim brauö aö bíta í. Aö loknum snæöingi
leggjum viö í síöasta áfangann út á
hengiflugið, sem búið var aö ógna okkur
meö. Tenzing fer á undan, klöngrazt er
fram á nöfina, og síöan mjökum við okkur
niður þrep, sem gerö hafa verið í klettinn.
Þá er farið eftir mjóum hjalla. Þetta einstigi
er vart meira en tvö fet á breidd og
svimandi hátt bjargið fyrir neðan. Á stöku
staö hefur þurft að brúa meö plönkum yfir
skörð, sem hafa brotnaö í sylluna. Inni við
bergið fellur hár foss fram af klettunum,
þar er stallurinn breiöari og bunan myndar
læk, sem rennur þaöan niður á bergiö
undir okkur. Steinhella hefur veriö lögð yfir
lækinn og viö stiklum yfir og göngum
þaðan upp skáhalla sneiö upp aö sjálfu
klaustrinu.
Hér drögum vid
skó af fótum okkar
Munkar eru fyrir og vísa okkur aö
helgistaönum. í skúta er heilög mynd af
stofnanda kiaustursins, sitjandi á tígrisdýri.
Viö göngum aö bænahúsi og síöan aö
hellinum. Er þar læst hurö fyrir. Þetta er
mesti helgidómur klaustursins og drógum
viö skó af fótum okkar. Huröinni er lokið
upp og sjáum viö þar líkan af lamanum
Padma Sambhava á tígrisdýrinu. Yfir því
hvílir himnesk helgi og okkur er skylt aö
lúta því berhöföuö og berfætt. Frá hellinum
er gengiö um timburpalla, og þannig er
klaustriö aö hluta byggt utan á lóöréttu
bjarginu.
Hengiflug er undir og blasir akurlendiö
viö langt undir fótum okkar niöur í dalnum.
Við snúum bænahjólinu í þakklæti fyrir að
hafa fengiö aö koma í þetta furðulega
klaustur í þessu hrikalega landslagi og
gefum pening fyrir sálum okkar. Síöan er
haldiö niöur sömu leið og við komum. En
þegar upp á snösina er komið, fyrir handan
einstigið, eru reiðskjótarnir farnir. Þeir
höföu strokiö á leið niöur í dalinn. Veröum
viö því aö ganga niður af fjallinu og tekur
þaö drjúgan tíma. Á leiðinni erum viö
samferöa fólki, sem er aö safna spreki í
skóginum. Ekki er um annaö brennsluefni
að ræöa en sprek og taö. Þetta fólk gengur
síðan með viðinn í körfu á bakinu niöur í
dalinn og alla leiö til þorpsins.
SJÁ NÆSTU SÍÐU ^