Lesbók Morgunblaðsins - 27.06.1981, Blaðsíða 8

Austur í
Burgenlandi
18. maí. — Æfing í Musikvereinsaal. í
þetta sinn fengum viö aðeins forsmekk-
inn af stóra konsertsalnum; allt í einu var
því líkast sem magnarar væru komnir á
öll hljóðfærin og hljómurinn varö í senn
stórkostlegur og gersamlega ósambæri-
legur við þaö sem áheyrendur eru vanir
úr Háskólabíói. Því miöur get ég ekki
fremur en aörir opinberaö þann leyndar-
dóm, sem hér liggur aö baki, en eitt er
víst: Veggir þurfa ekki aö vera sléttir eins
og stundum er haldiö fram og mikið
skraut viröist ekki vera hindrun í þessu
sambandi.
Seinnipart dags er haldið austur í
Burgenland; þaö hérað veröur austast í
Austurríki og liggur uppaö landamærum
Tékkóslóvakíu og Ungverjalands. Þarna
er fremur flatlent, en héraöiö dregur
nafn sitt af nokkrum rammbyggöum
köstulum, sem vitna um forna valdabar-
áttu. Á sléttlendinu suður af Vínarborg
eru vínekrur; þeir framleiöa þar meöal
annars þetta rómaöa hvítvín, Gum-
pohlskircheners Königswein, — þaö er í
einu oröi sagt frábært. Feröinni er
annars heitiö til Eisenstadt, sem er íítil
borg suöaustur frá Vín og aðeins örfáa
kílómetra frá landamærum Ungverja-
íands.
í leiðinni þarf aö taka á sig smávægi-
egan útúrkrók á flugvöllinn viö Vínar-
borg aö heimta tösku frá Jóhannesi
Eggertssyni, sem einhverra hluta vegna
hafði oröiö útundan, þegar bílarnir lögöu
'jpþ frá Þýzkalandi. Þeir Jóhannes og
Sigurður Björnsson héldu inn í flug-
atöðvarbygginguna, en liðið notaöi tæki-
íærið til að velta sér ögn í sólinni á
grænni flöt. Svo leiö og beiö; æfing átti
senn að hefjast í Eisenstadt og ekkert
bólaöi á þeim félögum. Loksins birtust
beir meö töskuna og sögöu sínar farir
akki sem sléttastar. Vildi yfirleitt enginn
neitt fyrir þeim greiöa; þeir voru sendir
upp og niöur stiga frá einum undirkont-
óristanum til annars, látnir borga og
borga, en hafa líklega ekki athugaö, aö
borga strax undir boröið svo sem meö
burfti. Þegar þeir birtust, varö Baldri
Pálmasyni skáldi og útvarpsmanni limra
á munni:
Þaö var endalaus óskapasprengur
svo orðinn var Jói einsog þvengur;
upp tröppur og stiga,
sem taugarnar sliga,
— og Siguröur sést varla lengur.
A tímaskeiði hinna voldugu lénsherra,
em voru smákóngar og áttu með húð
pg hári búandkarla í næsta nágrenni, var
•.reifinn Esterhazy einskonar Pétur þrí-
ross í Eisenstadt og notaöi auö sinn til
ess aö reisa þá miklu höll, sem enn
tendur með sóma og ber nafn hans.
TEKIÐ
Eins og sæmir stórbændum haföi
Esterhazy margt vinnuhjúa; sum þeirra
til aö gleöja hann meö músík. Þar á
meðal var sá maöur, sem hét Joseph
Haydn, eitt af frægustu tónskáldum
austurrískum, fæddur ögn fyrr en Moz-
art. Á þessum stað vann Haydn sum af
meiriháttar verkum sínum, enda ber
hljómleikasalurinn nafn hans.
Vegna hallarinnar hefur hreppsnefnd-
in sloppið viö aö byggja félagsheimili pg
heföi vitaskuld aldrei ráöiö viö neitt í
líkingu við konsertsalinn, sem er mikil
prýði í þessu húsi — meö veggmálverk-
um og loftmálverkum af guðlegum
verum og blómlegu barokkvenfólki.
Hljómaöi hátt og nokkuö hvellt í þessum
sal, en tónleikagestum var boðiö uppá
forleik eftir Beethoven, óbókonsert eftir
Hertel og lék afkomandi tónskáldsins
meö sama nafni einleikinn; síðan snún-
ingurinn hans Schulze og endaö á 1.
sinfóníu Sibeliusar. Okkur skildist, að
fólk kæmi austan úr Tékkóslóvakíu og
sunnan úr Ungverjalandi til aö hlusta á
konserta í höll Esterhazys, en ekki
gengur öllum jafn greiölega aö komast
yfir — eöa undir — Járntjaldiö. Með
okkur í förinni var Stefán Sojka, fiðlu-
leikari um þriggja ára skeið á íslandi og
kominn frá Bratislava, rétt austan viö
landamærin. En þau voru honum lokuð,
sagöi hann; þó var ekki loku fyrir þaö
skotiö, aö hann fengi aö fara í sumar.
Efst: Stóra stundin er runnin upp í
Musíkvereinsaal og Páll lyftir tónsprotan-
um. Aðeins hluti hljómsveitarinnar sést á
myndinni. í miðju: Musikvereinsaal, rauöa
húsiö á bak viö trén á miöri myndinni.
Neöst: í
samkvæmi hjá konsúl íslands í Vínarborg
eftir hljómleikana: Svanhvít Egilsdóttir
söngkennari í Vínarborg og Björn Sv.
Björnsson aðstoöarfararstjóri.
A OLLU SEM TIL VAI
- í VÍN OG GRAZ
AUSTURRIKI
LANDSHORNA
Á MILLI
með Sinfóníuhljómsveit íslands
Annar hluti af þremur
Eftir Gísla Sigurösson