Lesbók Morgunblaðsins - 27.03.1982, Qupperneq 12

Hjá Sai Baba
í Puttaparti
íslenzk kona segir frá Indlandsferö og heimsókn til höfuö-
stööva gúrúsins Sai Baba, sem býr í gullspíruhöll mitt í
hrikalegri fátækt og á milljónir fylgismanna. Bæöi hann og
fleiri gúrúar austur þar, hafa komiö sér upp söfnuöum á
Vesturlöndum og legið undir gagnrýni fyrir full mikinn dugn-
aö viö auösöfnun. Enginn dómur er þó lagöur á þaö hér,
hvort Sai Baba hefur óhreint mél í pokanum; aöeins lýst því
sem fyrir augu bar í Puttaparti. Eftir Margréti H.
Greinarhöfundurinn í Puttaparti ásamt tveimur indverskum verkakonum.
Leigubíllinn flautar fyrir utan hliðiö
við gestahúsið. Maður situr í fram-
sætinu hjá bílstjóranum. Hann heils-
ar, leggur lófana saman. Viö gerum
eins. Maðurinn, sem er eigandi bif-
reiðarinnar, segir að þar sem við sé-
um aðeins tveir farþegar ætli hann
að vera með, því sér þyki gaman aö
ferðast, svona á sunnudögum. Hann
heitir Sheriff, talar ensku, er ræðinn
og skemmtilegur.
Feröin er gerö til Puttaparti, aðal-
heimkynna hins fræga Guru Sai
Baba, 160 km frá Bangaeore, Suður-
Indlandi. Leiðin liggur um fallegt
land. Vatn flæðir um hrísgrjónaakr-
ana, glitrandi í sólskininu. Stórir sól-
blóma- og sykurreyrsakrar, pálmar,
kaktusar, margs konar ávaxtatré,
svo eitthvað sé nefnt, sem vex og
dafnar í hinni mjög frjósömu mold
og hitabeltisloftslagi. í fjarska sjást
gulgrá granítfjöll og grænar hlíðar.
Sums staðar á malbikuðum veginum
eru breiður af gulum kornstönglum.
Bílarnir aka yfir þá og þreskja þannig
kornið fyrir bændurna. Fólk er við
vinnu á ökrum og við gæslu búfjár.
Viö ökum um nokkur þorp. Kofaskrifli,
sem margir sýnast vera komnir aö falli.
Húsbúnaöurinn strámottur á moldargólfi,
óhreinindi og drasl allt um kring. Nakin
börn og karlmenn, aöeins klæddir pils-
druslum, sitjandi í hópum viö veginn, tal-
andi saman, en engar konur. Þeim væri
nær aö hreinsa og lagfæra kofaræflana,
hugsar hinn byggingarglaöi íslendingur.
Þegar viö komum þar sem verið var að
leggja nýjan veg, fékkst skýring á hvar
konurnar voru; þær voru að vinna við aö
bera möl og sand í bökkum, er þær báru á
höföum sér. Ég spuröi Sheriff hve margar
rúbíur þær fengju í kaup fyrir daginn. Hann
nefndi svo lága tölu aö ég þori ekki aö hafa
slíkt eftir, en hann bætti við aö svona
vinnufólk greiddi enga skatta til ríkisins.
Lítill kofi stendur við veginn, skreyttur
marglitum smáveifum og gulum blómum.
Sheriff segir, aö öllum gestum Sa[Baba'sé
þarna boöin hressing. Okkur er sagt aö
fara úr skónum áður en viö göngum inn.
Stór mynd af Baba er á miðjum vegg kof-
ans. Maður og kona ganga inn á undan
okkur. Konan snarsnýr sér í nokkra hringi,
kastar sér svo flatri á gólfið fyrir framan
myndina, þyljandi eitthvaö. Maðurinn lætur
nægja aö beygja kné og leggja saman lóf-
ana. Tvær konur eru þarna að hita kaffi á
prímus. Þær bera okkur kaffi í litlum krús-
um. Síðan leggjum viö saman lófana í
kveöjuskyni, höldum ferðinni áfram og er-
um fljótlega komin á ætlunarstaö.
Gullspíruhöll
og mikið um dýrðir
Ashram Sai Baba nær yfir nokkuö stórt
svæöi, aö miklu leyti umgirt háum múr-
vegg. Þar fyrir innan eru margar stórar og
skrautlegar byggingar. Á múrveggnum eru
hlið og er eitt þeirra í háum turni, skreytt-
um steinmyndum og gullspírum. Þaöan
liggur vegurinn heim aö höll guruins.
Beggja vegna vegarins eru spjöld árituö
góöum spakmælum. Höllinni er erfitt aö
lýsa, svo skrautleg er hún, öll skreytt
steinmyndum, turnum meö gullspírum og
margs konar flúri. Margar myndanna eru af
Ijónum, fuglum, fílum, einnig af ýmsum
guöum. Allt er þarna málað í Ijósbláum,
Ijósbleikum og Ijósgulum lit. Aöeins vinnu-
skálar og sum gestahúsin eru hvít.
Viö keyrum inn um hlið aðal umferöar-
götunnar. Þar hjá í skrifstofu eru eftirlits-
menn. Viö sýnum vegabréf, fáum iykla aö
gestaíbúö og nokkrar fyrirskipanir um
hegöun og klæðnað. Konur skulu klæöast
síöum pilsum og „skarfi“ (sjali). Á hinum
heilögu stööum ber aö ganga berfættur.
Sheriff kveöur. En viö förum heim í
„Roundhouse", það er stórt 5 hæöa hús,
byggt í kringum lítinn garö. Þar búa aðal-
lega útlendingar og þykir fengur aö búa
þar. Herbergin eru meö snyrtiklefa og sum
meö kæliviftu. Þarna sefur fólk á mottum
eöa dýnum á gráum steingólfunum. Inn um
gluggan berast hróp og söngl íslams-
presta, kallandi fólk sitt til. bæna á nokk-
urra klukkustunda fresti. Þeir hafa komið
sér upp hátölurum, svo heyrast megi vel til
þeirra um næsta nágrenni. Hróp þeirra
blandast tóni hindúa-prestanna, sem einn-
ig nota hátalara og tóna allan daginn frá
sólarupprás vegna mikilla hátíöarhalda í
Puttaparti þessa daga („Dessara", sigur
hins góða). Mikill fjöldi fólks tekur þátt í
hátíðarhöldunum og sjálfur Sai Baba held-
ur ræöur.
Eitt töfraorð - og þá
treðst maður ekki undir
Ég klæðist síöum serk, er skraddari á
götunni hér gerði mér á hálfum klukkutíma
(ekki veit ég hvaö kjólameistarafélaginu ís-
lenska fyndist um þau vinnubrögö), og arka
til samkomuhússins. Karlar og konur eru
aöskilin og ganga inn í húsið sitt frá hvorri
hlið. Aragrúi fólks. Troöningur, hávaði,
barnagrátur, röggsamar fyrirskipanir eftir-
litskvenna. Svo mikil voru lætin, aö ég hélt
mig troðast undir fólkinu. Þá minntist ég
þess, aö ferðafélagi minn, sem hefur veriö
hér nokkrum sinnum áöur og er mörgum
hnútum kunnugur, sagöi að ef ég lenti í
vandræöum, skyldi ég spyrja eftir Kamillu
Saradi. Þaö hreif sem töfraorö. Konurnar
viku fyrir mér og nokkrar konur leiddu mig
blíölega fremst í salinn. Þar var Kamilla,
aölaðandi kona. Ég tautaði nafn mitt og
bætti viö: frá íslandi. Hún brosti blítt og
fékk mér sæti á gólfinu í þriöju röö fremst,
þar settist ég síðan á fætur mína eins og
hinir.
Salurinn fullsetinn rúmar um 30 þúsund
manns. Hann er þannig gerður, aö hægt er
að opna út báöar hliöar og var annar eins
fjöldi fólks fyrir utan, sem hlustaði í gegn-
um hátalara. I enda salarins er stórt leik-
svið, en á veggjunum beggja vegna eru
steyptar myndir, táknandi helstu trúar-
brögö manna. Tveir menn ganga fram á
leiksviðið og halda ræöur, sem aðallega
fjalla um Sai Baba og hans verk. Svo birtist
guruinn, lítill og grannvaxinn, í einfaldri,
síöri, gulrauðri skikkju, hnepptri með tveim
gylltum smáhnöppum á brjósti. Berfættur.
Andlitið dökkleitt, sterklegir andlitsdrættir,
mikiö svart hrokkiö hár þyrlast um höfuö
hans. Hann gengur hægt og stillt niöur af
sviöinu um blómum skreytt þrep, fyrst til
karlanna og talar fá orö viö einn og einn,
síöan kemur hann til kvennanna. Ég sé
hann nálægt mér og finn undarlega sterk
áhrif frá honum. Kannski eru það líka áhrif
frá fólkinu, sem situr með spenntar greipar
og telur hann vera guö. Ég horfi snortin og
forvitin. Svo gengur hann upp á sviðið, sest
í stól viö borö meö hátölurum og heldur
ræðu. Röddin er sterk og nokkuð björt.
Hann hreyfir hendurnar til áherslu þegar
hann talar. Allt fas hans sýnist mér mjög
háttvíst. Ræöan er jafnóðum þýdd á ensku.
Hann talar í dæmisögum, vitnar oft í hvaö
Kristur sagöi. Segir, aö til sé aðeins einn
guö og hvetur til kærleika í hugsun og
verki.
Háværir lofsöngvar og
aöskilnaður eftir stéttum
Þegar hann hefur lokið ræöu sinni geng-
ur hann aftur niöur blómskrýddu þrepin og
sest í stól gegnt sviðinu. Þá hefjast tónleik-
ar. Listafólkiö gengur fyrir Baba, kastar sér
á gólfið og kyssir fætur hans. Síöan hljóm-
ar mikil tónlist og söngur meö þeim krafti
og takt, aö diskótek Vesturlanda gætu vel
við unaö. Fólkiö klappar meö og mér skilst,
aö söngvarnir séu lofsöngvar til Baba. Nú
var ég orðin aum og dofin í fótum af set-
unni í nærri 5 klukkustundir. Ekki gat ég
séð, aö dömurnar í kring um mig væru
þreyttar. Sátu þarna á fótum sér, skreyttar
silki, gulli og demöntum á nefi, eyrum,
handleggjum, hálsi, fingrum, ökklum og
jafnvel tám. Þegar ég leit i kring skildi ég,
aö hér sat heföarfólkið og aö hér var fólk
greint í sundur í guöshúsi líkt og á íslandi
áöur fyrr. Aö lokum var danssýning. Komiö
var meö hóp prúöbúinna barna og þau lát-
in setjast á gólfið framan viö leiksviöiö.
Sýningin átti aö lýsa lífi Sai Baba frá fæö-
ingu. Skrautið yfirdrifiö. Kannski farið
frjálslega með efniö, t.d. var skyldfólk og
heimili hans sýnt ríkmannlegt, en sannleik-
12