Lesbók Morgunblaðsins - 16.04.1983, Qupperneq 5

Moritz de Hadeln, forstöðumaður kvikmyndahátíðarinnar.
Edward Bennett
Xaver Schwarzenberger, sem fékk ham-
hleypubjörninn fyrir kvikmyndina
„Kyrrahafið“.
Bruce Dern,
leikari í „The
Championship
Season“.
Úr verðlaunamyndinni „Belfast 1920“.
Mario Camús, kvikmyndaframleiðandi.
Hann hefur m.a. unnið að kvikmynda-
gerð með Carlos Saura og hefur getið sér
gott orð fyrir kvikmyndir gerðar upp úr
skáldsögum eftirlætisrithöfundar síns,
Ignacio Aldecoa.
og Michael Caine í aðalhlutverk-
um. Mankiewicz var á hátíðinni
heiðraður fyrir framlag sitt til
kvikmyndalistarinnar.
Fleiri mætir menn sátu í dóm-
nefndinni, en of langt mál yrði
að telja þá alla hér.
Tvær myndir voru dæmdar
jafnbestar í keppninni. Önnur er
bresk og ber nafnið „Ascend-
ancy — Belfast 1920“, leikstýrð
af Edward Bennett, hin er
spænska myndin „La Colmena"
(Býflugnabúið) eftir Mario
Camús. „Belfast 1920“ gerist,
eins og nafnið ber með sér, á
írlandi árið 1920. í suður og
vesturhluta írlands eru bylt-
ingaröflin gegn yfirráðum
bresku krúnunnar í örum upp-
gangi, en í Belfast er allt með
undarlega kyrrum kjörum. Að-
alpersóna þessarar fyrstu
myndar Bennetts, sem leikin er
af Julie Covington, ber nafnið
Connie. Fall bróður hennar fékk
svo á hana að hún lamaðist í
annarri hendinni fyrir hugarvíl
og móðursýki. Connie lifir í sín-
um eigin einangraða heimi og
skynjar ekki þá ólgu sem á sér
stað í heimalandi hennar með
neinum skilningi. Enn hefur
hún heldur ekki náð að sætta sig
við dauða bróður síns, því að
hún skrifar honum reglulega
bréf.
Wintour, föður hennar, gefst
lítill tími til að sinna dóttur
sinni því að verkalýðshreyfingin
hefur æst til verkfalla í skipa-
smíðastöð hans og á það hug
hans allan að ná fram lausn í
þeim málum. Þess er ekki langt
að bíða, því að árleg hátíðahöld
borgarbúa koma óeiningu í áður
sameinaðan verkalýð, þeir
skiptast í kaþólikka og mótmæl-
endur.
Skömmu seinna vaknar
Connie upp af vondum draumi
við veruleika sem er martröð
líkastur þegar þjónar föður
hennar, sem eru mótmælenda-
trúar, reka kaþólska hjúkrun-
arkonu hennar brott úr húsinu
með háðulegri útreið.
Það líður ekki á löngu þar til
breskir hermann birtast á eynni
undir því yfirskini að koma á
lögum og reglu. Nokkrir foringj-
ar bresku dátanna eru boðnir til
tedrykkju, meðal þeirra liðþjálf-
inn Ryder, sem greinilega er
ekki alveg sáttur við hlutverk
sitt þarna. Milli hans og Connie
takast síðan kynni.
Snilldarlegt er hvernig Benn-
ett vefur saman örlög hinnar
ráðvilltu, lokuðu stúlku og póli-
tískt ástand þessa tíma þannig
að oft virðist sem rósturnar
millum kaþólskra og mótmæl-
enda, sem enn ætlar ekki að
linna, séu ekki annað en þjóð-
saga. Þess má geta að forseti
þýska sambandslýðveldisins var
gestur á frumsýningunni og lét
hann hafa eftir sér að hann væri
djúpt snortinn af myndinni.
Innsýn í ástandið
á Spáni 1943
Myndin „Býuflugnabúið", er
gerð eftir samnefndri skáldsögu
rithöfundarins Camilo José
Cela. Hjún var skrifuð árið 1943
og gefin út í Brasilíu. Myndin ku
vera trú bókinni, sem lýsir erfið-
leikum og fátækt í Madrid á ár-
unum eftir borgarastyrjöldina
spænsku. Sögusviðið er gamalt
kaffihús þar sem sitja ljóðskáld
og rithöfundar við skriftir. Þeir
fara sparlega með pesetana
sína, láta sér nægja kaffi-
drykkju, því það er ekki hvar
sem er sem þeir fá unnið við
hita og sæmilegt ljós á köldum
vetrarmánuðum. En á þessum
stað dugar ekki hitinn einn til
að varna því að hroll setji að
mönnum.
Ekki koma allir á kaffihúsið í
sömu erindum og skáldin því að
þar er einnig rekið vændi og
svartamarkaðsbrask og einnig
er staðurinn ágætur griðastaður
fyrir drykkjurúta sem þurfa að
slökkva þorsta sínum með gör-
óttum veigum og menn koma
þarna jafnvel aðeins til að verða
sér úti um skóburstun.
Og í gegnum hverja persónu
fær maður innsýn í nöturlegt og
dapurlegt ástandið á Spáni árið
1943.
í myndinni eru saman komnir
flestir helstu leikarar Spánverja
og standa þeir allir vel fyrir
sínu og oftsinnis rúmlega það.
„Býflugnabúið" fékk einnig
CIDALC-(Comité International
pour la diffusion des arts et
lettres par le cinéma)-verðlaun-
in fyrir að draga fram tíðaranda
þessa horfna tímabils á einstak-
an hátt, en verðlaunaveiting
þessi fer fram innan hátíðarinn-
ar.
Silfurbjörninn fyrir frumleg-
ustu kvikmyndina kom í hlut
Erden Kiral frá Tyrklandi og
myndar hans „Árstíð í Hakkari"
(Hakkari de bir mevsim).
Hún fjallar um kennara nokk-
urn sem að vetrarlagi kemur frá
Istanbúl fótgangandi í vetrar-
þorpið Hakkari. Hann kemst
fljótt að því að þorpið er mjög
frumstætt, þar er ekkert raf-
magn og útvarpið sem hann er
með í pússi sínu vekur almenna
undrun þorpsbúa. Það fær þó
meira á kennarann að konurnar
í þorpinu eru meðhöndlaðar sem
ambáttir séu og taki einhver
sótt eru það álitin óviðráðanleg
örlög, þorpsbúar hafa aldrei
heyrt um mátt lækninga, hvað
þá að þeir vilji trúa á slíkar
kúnstir. Þegar misserinu er lok-
ið, snjóa tekur að leysa og samn-
Frh. á bls. 16.
5