Lesbók Morgunblaðsins - 28.05.1983, Qupperneq 5

sig og fór inn í eldhús til konunn-
ar. Eftir sátum við Knútur og
ræddum hvort konan væri þá
þjónustustúlka, eiginkona, dóttir
eða jafnvel systir Austin Mini.
Eða hvers vegna kallaði hún þenn-
an unga mann, sem var litlu eldri
en hún sjálf, föður sinn? Kannski
einhver siðvenja. Kannski eru all-
ir kynþroska karlmenn í Malawi
kallaðir feður?
Þetta er nú meira matarboðið,
sagði ég við Knút. En hvenær má
vænta gestgjafans?
Knútur blístraði smá lagstúf
fyrir munni sér og horfði út um
gluggann á meðan. Gestgjafinn
verður kominn eftir mínútu, sagði
hann.
Það var engin lygi. Mínútu
seinna stormaði Austin Mini inn
til okkar.
Góðan daginn, góðan daginn, og
við tókumst í hendur.
Við brostum þakksamlega til
Austin Mini og sögðum að matur-
inn væri indæll. Hún dóttir hans
hefði nú staðið fyrir sínu.
Ég trúi því nú ekki að ykkur
hafi fundist maturinn góður, sagði
Austin Mini, og svo er hún ekki
dóttir mín. Hún er frænka mín,
systurdóttir.
Við ítrekuðum þakklæti okkar
og stóðum upp frá borðum, klöpp-
uðum á magann og afþökkuðum
ábót. Settumst svo við sófaborðið
en Austin Mini klappaði saman
höndunum og frænka hans var
óðara komin inn og fleygði sér á
kné fyrir framan hann.
Hann mælti til hennar á sinni
tungu. Líklega skipað henni að
sækja disk, því hún kom að vörmu
spori með hreinan disk og lagði á
borðið fyrir hann.
Austin Mini tók til matar síns.
Kjamsaði og smjattaði, naut þess
greinilega að fá í svanginn. Milli
þess sem hann stríddi við matinn,
útskýrði hann fyrir okkur, hvers
vegna hann var ekki til að taka á
móti okkur þegar við komum.
Sko, ég fór til Salíma, því ég
hafði fregnað að þeir ættu til
bensín þar, eins og þið vitið er það
skammtað hér. Ég fékk dropann á
skellinöðruna mína en á leiðinni
til baka var ég svo óheppinn að
hitta lögregluþjóninn hérna.
Hann þekkir mig, allir þekkja
auðvitað Austin Mini Kamuy-
ango, skólastjóra iðnskólans, og
allir vita að skólastjórinn hefur
ekki réttindi til að aka skelli-
nöðru.
Þess vegna tafðist ég. Var
stöðvaður og færður niður á stöð
og tekin af mér skýrsla. Meira ves-
enið það.
Verðurðu sektaður? spurði
Knútur.
Já, ef þeir fengju að ráða, svar-
aði Austin Mini. En ég sé við
þeim, sagði hann og glotti
ísmeygilega.
Nú, hvernig þá?
Ég tala við töframanninn minn
á morgun og bið hann um að fjar-
lægja skýrsluna. Hann gerir það
fyrir mig, það er ódýrara en borga
sektina.
Við urðum hvumsa. Ætluðum
fyrst að taka orð hans sem fyndni
en áttuðum okkur svo á því að
honum var fyllsta alvara. Við
höfðum heyrt margar sögur um
töframenn. Allir trúa á þá og allir
óttast þá enda ráða töframennirn-
ir yfir lífi og limum fólksins. Vald
þeirra er algert og óvefengjanlegt
og enginn þorir að setja sig upp á
móti þeim. En okkur þótti samt
einkennilegt að heyra Austin Mini
tala um töframanninn „sinn“. Við
litum á hann sem vestrænan
Frh. á bls. 16
5
Eigum við kannski að læðast
út? spurði ég.
Nei, sjáum hvað setur. Við skul-
um spyrja hana eftir Austin Mini.
Við biðum smástund. Við heyrð-
um að konan var að sýsla með
potta og pönnur frammi í eldhúsi.
Svo var hún komin fram með te-
ketil í höndunum og lagði hann
frá sér á matborðið. Gekk síðan
varfærnislega og hikandi til mín,
kastaði sér flatri á gólfið og
mændi upp til mín blíðum hunds-
legum augum.
Te, gjörið svo vel, herra mínir,
hvislaði hún.
Þakka þér fyrir.
Hún skreið tilbaka inn í eldhús
en við Knútur færðum okkur um
set og tókum okkur sæti við mat-
borðið og helltum okkur te í boll-
ana.
Enginn sykur? kvartaði ég. Og
ekki nein mjólk.
Það fæst engin mjólk í þessu
landi, hreytti Knútur út úr sér.
Eða hefurðu ekki tekið eftir að
kýrnar hérna eru allar júgurtlaus-
ar?
Ójá, já, þú hefur rétt fyrir þér.
En það á að vera til púðursykur.
Farðu inn í eldhús og biddu
konuna um púðursykur, sagði
Knútur.
Nei, ég gæti hrætt úr henni líf-
tóruna. Eg drekk bara teið sykur-
laust.
Við dreyptum á teinu. Okkur
fór ekkert á milli. Knútur var í
sínum þönkum og ég í mínum.
Enda vorum við Knútur ekki vanir
að tala mikið saman, aldrei nema
það nauðsynlegasta. En það var
margt líkt með okkur. Oft kom
það fyrir þegar ég impraði á ein-
hverju, að Knútur tók undir með
mér og var mér fyllilega sammála
og bætti svo við: Eg ætlaði einmitt
að fara að segja þetta en þú stalst
orðunum úr munni mér.
Eins og fyrsta daginn sem við
vorum við vatnið. Við sátum úti á
verönd hótelsins, drukkum kaffi
og nörtuðum í þessar rándýru
samlokur. Þögðum báðir og horfð-
um út yfir vatnið, á gróðri vaxna
eyjuna í því miðju og yfir á strönd
Mósambik handan eyjunnar, ujn-
vafða grænu draumkenndu mistri.
Það var logn svo ekki bærðist
hár á höfðinu, allt rólegt og gott.
ísfugl stóð kyrr yfir vatninu og
svipaðist um eftir síli og uppi yfir
okkur hlakkaði hvíthöfða örn.
Mér þótti það skrýtið að í þessu
blíðalogni, skyldi samt vera tals-
verður öldugangur við ströndina.
Þá sagði ég upphátt: Hvað fær
vatnið til að hreyfast?
Og Knútur svaraði: Ég var ein-
mitt að hugsa um það sama. Hvað
kemur vatninu á hreyfingu ef það
er ekki vindurinn?
Við kláruðum úr bollunum. Ég
kveikti mér í sígarettu og þar sem
enginn öskubakki var á borðinu,
notaðist ég bara við undirskálina.
Auðvitað þurfti Knútur að fetta
fingur út í það, fannst það dóna-
skapur af mér. En átti ég að strá
öskunni á gólfið, eða hvað?
Konan birtist á nýjan leik,
varpaði sér á kné fyrir framan
mig. Hún mændi á mig með undir-
gefni og virðingu. Maturinn er til-
búinn, herra, mælti hún svo lágt
að varla var hægt að greina hvað
hún sagði.
Mér datt í hug hvort ég ætti að
slá hana utanundir, kannski var
það til siðs á þessu heimili. En að
sjálfsögðu gerði ég ekkert slíkt,
heldur spurði hana hvar Austin
Mini væri?
Faðir minn fór til Salima að
reyna að ná sér í bensín, herra
minn.
Kemur hann bráðum?
Jú, herra, hann kemur bráðum.
Viljið þið snæða núna?
Jú, þakka þér fyrir.
Konan skreið út úr stofunni og
lokaði eldhúsdyrunum kyrfilega á
eftir sér.
Vá, dæsti Knútur. Það er ég viss
um að Austin Mini bíður okkar í
næsta húsi. Með hlaðið borð af alls
kyns góðmeti, rjúkandi kjötstykki,
ljúffengt grænmeti og ískaldan
bjór, sá hlýtur að vera farinn að
undrast um matargestina sína.
Eigum við að laumast út?
spurði ég
Getum við það? spurði Knútur.
Nei, varla, svaraði ég.
Skömmu seinna bar konan á
borð fyrir okkur. Aðalrétturinn
var maísjafningur, eða sadsa eins
og hann heitir. Auk hans dökk-
brúnar linsubaunir. Með matnum
fengum við vatn til að skola þessu
niður. Á enda borðsins lagði kon-
an stóra þvottaskál svo við gætum
laugað hendur okkar fyrir og eftir
máltíð, því hnífapör voru engin.
Konan bað okkur að gera matn-
um skil, og hvarf síðan öfug inn í
eldhús.
Jæja, Knútur minn, má ekki
bjóða þér að byrja? spurði ég
háðslega.
Það er þér að þakka að okkur
skyldi boðið í mat.
Við spörum okkur að minnsta
kosti appelsínurnar og hneturnar.
Knútur dýfði lúkunum ofan í
þvottaskálina, hristi vatnið af
höndunum og tók til við matinn.
Fékk sér ríflegan skammt af
baunum og kleip sér vænan bita af
maísjafningnum. Tuggði, kyngdi
og sagði að þetta bragðaðist ekki
sem verst.
Þvi get ég vel trúað, sagði ég.
Sadsa getur ekki bragðast illa,
bætti ég við í eymdartón. Sadsa er
nefnilega alveg bragðlaus and-
skoti.
Svona, hættu þessu voli og settu
salt út á grautinn. Þá færðu að
minnsta kosti saltbragð.
Augu okkar mættust, ég sá að
Knúti var skemmt. Það brá fyrir
Mynd: Pétur Halldórsson
leiftrandi glampa í augum hans.
Sjálfur var ég kominn að því að
skella upp úr en lét það ekki eftir
mér. Hóstaði þess í stað.
Við gerðum matnum eins góð
skil og okkur framast var unnt.
Vildum ekki vera ókurteisir með
því að skilja eftir alltof mikið.
Vöðluðum sadsanu milli fingr-
anna og dýfðum kökunni ofan í
baunirnar og stungum upp í
okkur.
Þá kom konan innan úr eldhúsi,
fleygði sér á kné fyrir framan mig
og tilkynnti undirdánuglegast að
faðir sinn væri kominn.
Okkur létti við það, því innst
inni vorum við hálfsmeykir um að
við værum í röngu húsi. Nú var
þeim efasemdum útrýmt.
En okkur brá ekki lítið þegar
ókunnugur, ungur maður sveif inn
um dyrnar og bauð okkur hressi-
lega góðan daginn.
Við Knútur vorum ekki færir
um að taka undir kveðjuna. Við
áttum nóg með að kæfa niður
hláturinn sem reyndi með offorsi
að brjóta sér leið upp um munn-
inn. Það tókst einhvern veginn
sem betur fer. En við þurftum að
bíta í varirnar og seinast hrein-
lega klípa saman munninn. Allan
tímann stóð ungi maðurinn og
brosti hinn ánægðasti að fífla-
látunum í okkur, en konan flúði
ósköpin.
En þar kom að við gátum stillt
okkur og þá kom í ljós að móður-
sýkislegur hlátur okkar og
krampakennd kætin voru ekki á
rökum reist. Við reyndumst eftir
allt saman vera í húsi Austin Mini
og þessi ungi maður sem brosti
framan í okkur hvítu tönnunum
sínum var alls ekki faðir undir-
gefnu konunnar, heldur sonur
Austin Mini. Hann sagðist heita
Scania Vabis.
Eftir örskammar vandræða-
legar samræður, afsakaði hann