Lesbók Morgunblaðsins - 12.11.1983, Blaðsíða 15
640
nemendur í
viðskiptadeild
Árið 1938 var stofnaður Við-
skiptaháskóli íslands. Steinþór
Sigurðsson magister var ráðinn
skólastjóri hans, og 1940 var
Gylfi Þ. Gíslason skipaður dós-
ent við Viðskiptaháskólann.
Ólafur Björnsson (síðar prófess-
or við Háskólann) var stunda-
kennari. Var heimilt að skrá 10
nýja nemendur hvert haust. Vor-
ið 1941 var Viðskiptaháskólinn
lagður niður, en sameinaður
lagadeild Háskóla íslands, er
nefndist þá laga- og hagfræðis-
deild. Árið 1946 var Gylfi Þ.
Gíslason skipaður prófessor við
Háskólann og ólafur Björnsson
1948. Þriðji prófessorinn, Árni
Vilhjálmsson, var skipaður 1962
og þá um leið var námið skilið
frá lagadeild og stofnuð við-
skiptadeild HÍ. Guðlaugur Þor-
valdsson (nú ríkissáttasemjari)
var settur prófessor 1963 (síðar
skipaður), Guðmundur Magnús-
son (núverandi háskólarektor)
skipaður 1968, Þráinn Eggerts-
son settur 1980 (síðar skipaður)
og Þorvaldur Gylfason, skipaður
1983. Aðrir fastráðnir kennarar
hafa starfað sem dósentar og
lektorar, sumir um hríð, en
margir horfið til annarra starfa:
Halldór Ásgrímsson (núver-
andi sj ávarút vegsrá ðh erra),
Kjartan Jóhannsson (formaður
Alþýðuflokksins), Ásmundur
Stefánsson (nú forseti ASÍ), K.
Guðmundur Guðmundsson, töl-
fræðingur, Svavar heitinn Páls-
son, endurskoðandi, Brynjólfur
Sigurðsson, Þórir Einarsson,
Ragnar Árnason, Jón Þór Þór-
hallsson, Ingjaldur Hanni-
balsson.
Við deildina starfa nú sex
prófessorar, tveir dósentar, tveir
dósentar í hlutastarfi, tveir lekt-
orar, og um 30 stundakennarar,
er sumir kenna fáar stundir,
aðrir fleiri. Nemendur eru um
640.
(Sjá greinar um viftskiptadeild
og fræðasvið hennar eftir Árna
Vilhjálmsson, Gylfa Þ. Gíslason og
Þráin Eggertsson í Árbókum Há-
skóla íslands 1973—76, 1976—79
og 1981—82 og upplýsingar um
rannsóknir og ritstörf í sömu ár-
bókum. Sjá einnig Gylfi Þ. Gísla-
son: „Viðskiptadeild Háskóla ís-
lands 40 ára“. Fjármálatíðindi 29.
Fylgirit 1982, s. 10—49.)
I Viðskiptadeild Háskóla Is-
lands er meðal annars lögð stund
á þessi viðfangsefni:
— skipulagningu framleiðslu
— stjórnun fyrirtækja og opin-
bera stjórnsýslu
— sölu vöru ogþjónustu
— reikningshald og fjármál
fyrirtækja
— endurskoðun
— gagnavinnslu í tölvu
— stjórn efnahagsmála
—. utanríkisverslun
— alþjóðahagfræði
— rekstrarhagfræði
— hagrannsóknir
— peningamál
— fjármál hins opinbera
— vinnumarkað
Aukin áhersla er lögð á að
kenna notkun tölvu, bæði í þágu
fyrirtækja við lausn algengra
rekstrarverkefna svo sem við
launaútreikning, birgðahald,
sölu, bókhald, rekstrargreiningu,
aðrsemisútreikninga og gerð
rekstraráætlana, og einnig við
tölfræðilegar rannsóknir.
Viðfangsefnin skiptast á sjö
námssvið eða námsbrautir, og
velja menn sér sérgreinar eftir
áhugasviðum, en í viðskiptadeild
eru kenndar nær 60 námsgrein-
ar.
Námið í deildinni tekur fjögur
ár. Á fyrri tveimur árunum fá
menn staðgóða þekkingu á ýms-
um undirstöðugreinum er varða
mannlegt samfélag og atvinnu-
líf, einnig í bókfærslu, reikn-
ingshaldi, stærðfræði og töl-
fræði. Á síðari hluta náms sér-
hæfa nemendur sig ýmist í
greinum er lúta að rekstri fyrir-
tækja eða rekstri þjóðarbúsins.
Þá má geta þess, að fyrir
nokkrum árum var ákveðið með
lögum, að endurskoðendur fái
menntun sína í viðskiptadeild á
sérstöku kjörsviði. Hefur sú
skipan notið vinsælda.
Erlendar bækur
Nicolas Freeling:
One Damn Thing
After Another
Penguin Books
f rúm hundraft ár, hafa leynilög-
reglusögur verið vinsælar um allan
heim og er þvílíkur ógnarfjöldi af
þeim á búðarborftum bókaverslana,
að engum er fært aö lesa þær allar.
Hafa þó ef til vill margir komist vel
áleiðis í lestri þeim, því næst er aft
líkja áráttunni, sem virðist geta
gripið hvern sem er, við fíkn í tóbak
ellegar hættulegri vímugjafa.
Nicolas Freeling hefur ritað marg-
ar leynilögreglusögur og er talinn
fær á því sviði.
f One Damn Thing After Another
afhjúpar Arlette van der Valk margt
og kemst í krappan dans þegar henni
er hótað í gegnum síma. Fyrrverandi
eiginmaður hennar var einkaspæj-
ari. Hefnigjarn þrjótur vill rétta
hlut sinn gagnvart honum, og þar
sem sjálfur Van der Valk er dauður,
þá hyggst hann svala þorsta sínum á
ekkjunni. Og eins og í bókum, endar
allt vel í þessum reyfara.
Bókin er hátt á þriðja hundrað
síður og verður enginn sannur reyf-
araunnandi leiður í gegnumferð um
hana.
Penelope Leach:
Babyhood
Infant Development
From Birth to Two
Years
Second Edition Revised
and Expanded
Penguin Books
Penelope Leach hefur skrifað
þrjár bækur um barnauppeldi. Sjálf
er hún móðir tveggja barna. Jafn-
gott er að ekki skuli allir, sem eru í
svipaðri stöðu og hún, hafa skrifað
stór rit um reynslu sína af uppeld-
inu, því vissulega myndi slíkt flækja
málið allverulega, einkum fyrir þá
sem gjarnan vilja kynna sér uppeldi
barna áður en að því kemur.
Babyhood skiptist í fimm höfuð-
kafla en þeir skiptast siðan í þrjátíu
og einn undirkafla, sem hver hefur
að geyma misjafnlega mörg para-
gröf. Listi er yfir lista og gröf á
hverju einu, leiðbeiningar um notk-
un bókarinnar, bókaskrá, höfunda-
skrá og nafna- og atriðisorðaskrá.
Allt þetta ásamt með ráðleggingum,
boðum og bönnum og tilmælum til
foreldra, sem vilja gefnar linur, hvað
varðar uppeldi barna til tveggja ára
aldurs, rúmast á 579 blaðsíðum.
Sennilega telst þetta rit, aukið og
endurskoðað, til nauðsynlegs hlutar
á mörgu heimili.
James McClure:
The Blood of
an Englishman
Penguin Books
Hér er á ferðinni enn ein spennu-
sagan. Lögreglumenn tveir í Suður-
Afríku eru að rannsaka morðtilraun
þegar enskur landi þeirra finnst
myrtur í farangursgeymslu bíls og
hefur verið bundinn svo tryggilega
að helst hallast þeir að því, að
mennsk górilla hafi unnið ódæðið.
En einmitt sá sem fyrir tilræðinu
varð, sem fyrst var á minnst, lýsti
árásarmanninum sem miklum risa.
Lögreglumennirnir, Kramar og
Zondi, ráða í rúnirnar og eiga erindi
við hórukassastýru, þóttafullan mág
hins myrta og mikið persónugallerí
annað. Eins og allar bækur, endar
þessi og fljótlega er innihald hennar
rokið úr minnishólfum hugans.
James McClure þykir frambæri-
legur spennusagnahöfundur. Hann
fæddist í Jóhannesarborg og eyddi
þar tuttugu og fimm árum ævi sinn-
ar. Hann fluttist til Englands, þar
sem hann býr, og fór að skrifa og
hefur sent frá sér sjö bækur. Hann
vann til Gullkutans 1971 og Silfur-
kutans 1976, en kutar þessir eru
verðlaun sem veitt eru bestu glæpa-
söguhöfundum sem í sviðsljósinu eru
á Englandi.
Valgerður Þóra
Ein í silkidressi
— Lífsreynslusaga í prósaljóðformi —
Éggeng ein inn á Hótel Sögu
kíki óróleg í allar áttir
strax við dyrnar
fyrir framan anddyrið
samt er ég í fína
silkidressinu mínu
og sem ég er alveg búin að borga.
Eg fer í biðröðina
eftir aðgöngumiða
þar eru mest
menn og feitlagnar konur
flest hálffull og
vellyktandi
svo vínlyktin
finnist ekki enn.
Ég reyni að horfa
ekki of mikið á þær
afþví ég veit þó ég horfi og horfi
get ég aldrei lært af þeim.
Síðan spyr ég
stúikuna sem situr við kassann
hvað það kosti inn, því ég get
aldrei munað, hvað það kostar inn —
hún segir 40 — 60 — 80 kr., ég man það aldrei.
Ég reyni að láta engan sjá
að ég þarf alltaf að borga ein.
Síðan geng ég að fatageymslunni
og fer úr yfirhöfn ef hún er einhver.
Ég lít fljótt í spegilinn
hinum megin við stúlkuna við kassann,
þið vitið stóra spegilinn undir
hverjum sitja í mátulega stórum rauðum
eða bláum hægindastólum gildir
velklæddir menn, eftirvæntingarlausir
og úttútnaðir í pressuðum buxum
ogjakka með vesti undir, — stundum
með úrfesti — eða yfirvegaðar, brjóstamiklar
ódrukknar eða drukknar jafneðliskonur með
nælur og uppgreitt andlit og hár og augun
stingandi ef vímuna vantar.
Ég lít flóttalega upp yfir þetta fólk í
spegilinn stóra og sé veru sem reynir
að finna vasana á borgaða silkidressinu
síðan geng ég með engum svip með
harðar hendur í silkidressinu
inn á Mímis bar því ég hefi aldrei
vitað hvernig svip mér beri að setja upp.
Égget aldrei verið eðlileg á Mímisbar.
Éggjói flóttalega, en reyni að sýnast róleg,
á viðstadda. Ég flýti mér hart — hægt yfir að
barborðinu og set annan fótinn upp á járnið við barinn
og styð báðum olnbogunum fram á barborðið og segi
vatn í ís.
Kvöldið er að byrja. Setið í ýmsum básum af sama
þéttlynda lýðnum. Barinn er í hring
og rauða herbergið kringum hann líka.
Gylltar skátaliljur glotta sums staðar
virðulega. Ég sest með vatnsglasið
við einhvern básinn — líst ekki á liðið
gengmeð vatnsglasið upp í Súlnasal
með aðra hendi enn í silkivasanum. Það er rýmra
en sami óhugurinn í mér að finna ekki horn
því framundan eru súlur og hornaleysi.
Fólk dansar á hringlaga gólfi í hringi.
Ég tylli mér upp við barinn við enda
trappanna miklu þar sem margir eiga að
stansa og taka aðra tali um lífsgleði og þrautir.
Ég geng hringinn frá barnum fram hjá mörgum
borðum með fleiru upptrekktu fólki
og hvergi finnst hornið. Djöflarnir leika
lausum hala á Sögu af því að þeir
geta ekki falist í hornum eða bak við hurðir
því slíkt er ekki til á Hótel Sögu.
Ég er alltaf svo æst og óttaslegin við þessa
frjálslyndu djöfla því þeir elta mann um
allt alveg óhindrað. Ég finn annan bar
og nú er kominn endasalurinn því kreppta hendin
harða tekur báðum höndum um vatnsglasið
og ég bið um meira vatn með ís
en allir halda og trúa ekki öðru en það
sé vodka af því vodka og vatn er alveg eins á litinn
og þess vegna get ég verið alveg róleg
af því að það halda allir að ég sé alveg eins
og allir aðrir. Og svo djöflast ég í
hringdansinn á hringgólfinu sem getur
lyfst upp og sigið niður. Og svo fer ég
að hugsa að ég verði að fara að sleppa.
Ég var oft ein sem barn
og hlakka til að verða ein gömul
en ég vil ekki
vera ein
miðaldra
á djöflaflótta með harðar
hendur í silkivösum á Hótel Sögu.
Valgerftur Þóra er einstæft móftir í Reykjavík, vinnur á
skrifstofu og stundar háskólanám. Hún hefur gefíft út
tvær skáldsögur, eina Ijóftabók og Ijóft eftir hana hafa
birzt í Lesbók.
Í5