Lesbók Morgunblaðsins - 28.04.1984, Blaðsíða 3

ijssmvt
SfflfflfflfflfflfflESfflfflíIlfflB
Útgefandi: Hf. Arvakur, Reykjavík. Framkvstj.:
Haraldur Sveinsson. Ritstjórar: Matthlas Jo-
hannessen, Styrmir Gunnarsson. Ritstjórnar-
fulltr.: Glsli Sigurösson. Auglýsingar: Baldvin
Jónsson. Ritstjórn: AÖalstræti 6. Slmi 10100.
Popp-
arar
eru venjulega ungir,
en Mick Jagger er
búinn að ganga á
fullu í tvo áratugi.
Hann er að sjálf-
sögðu heimsfrægur
og ótrúlega æðisleg-
ur segja aðdáendur
— samt er þessi
poppari fertugur, en
lætur það ekki á sig
fá og gengur á fuliu.
Brúðkaup
gátu orðið meiri háttar viðburðir fyrr á tímum og þá
jafnvel lagt í að smíða og skera út viðhafnarmikla
brúðhjónabekki, eins og þann sem kenndur er við
Sanda og Þjóðminjasafnið hefur nýlega eignast
fyrir tilstyrk gjafar frá Vestur íslendingum.
Wengen
er ævintýralega fallegur útivistar- og skíðastað-
ur uppi á stalli í Berner Oberland. I fjórðu og
síðustu greininni uin bílferð í Sviss, er sagt frá
síðasta áfanganum, sem hefst í Wengen, þaðan
til Luzern og loks er hringnum lokað í Zúrich.
Prest-
urinn
er ekki lengur í dipló-
matajakka og með harðan
hatt, en hvert er hlutverk
hans í nútímanum? Hann
er ekki sérfræðingur
lengur í neinu nema þessu
„gufukennda" trúarsviði,
segir prófessor Einar Sig-
urbjörnsson í viðtali við
prófessor Þóri Kr. Þórð-
arson um guðfræði fyrr og
nú og hlutverk guðfræði-
deildar.
FORSÍÐUMYNDIN er af þeim fræga poppara Mick Jagger, sem frá segir i blaðinu, en myndina hefur
málað Austurríkismaöurinn Helnwein, sem þykir meö haröari raunsæismálurum og mun Bragi Ásgeirsson segja
nánar frá honum bráölega.
HRÓLFUR SVEINSSON
Vor-sonnetta
Veturinn hendir gremjublandið gaman
að gullvængjuðum sunnanvinda-lofther
sem leggur enn í leiðangur, sem oft fer
í Ijótum handaskolum allur saman.
Vorgyðjan siglir sæl og rjóð í framan
sunnan úr geim á bláum helíkofter
með spegilfögru sparibrosi um hvoft sér,
spengileg er hún alltaf, blessuð daman.
Úr klaka-skurni skríður hráblaut jörðin,
svo skelfing nýfætt grey og ótútlegt,
en sólin kjassar kvikindið með spekt
og karar skelluberan lubba-svörðinn,
svo sem hún hafi aldrei áður þekkt
indælli króga í guðs og sinni slekt.
Nýlega hefur verið ráðið í
tvær bankastjórastöður
við Búnaðarbanka ís-
lands. Bankinn er eign
ríkissjóðs, bankaráð
hans er kosið af Al-
þingi. Almenningi í
landinu hefur lengi verið þessi skipan
þyrnir í augum, að stjórnmálaflokkarnir
notuðu bankana sem sína eigin eign, en nú
hafa fulltrúar þeirra sjálfra brotið blað í
sögu bankamála á íslandi og er það vel.
Þeir féllu á eigin bragði. Næstum eina
skilyrðið, sem stjórnmálaflokkarnir hafa
sett frambjóðendum sínum í bankastjóra-
embættin, er það, að þeir hafi aldrei séð
banka nema að utan. Um þetta eru fjöl-
mörg dæmi. Oft hafa framkvæmdastjórar
stjórnmálaflokkanna verið skipaðir
bankastjórar og er það vel skiljanlegt, því
meginerindi þessara manna er að útvega
peninga úr bönkunum í flokkshítirnar, en
þar eru fjármál oftast nær botnlaus.
Ég hefi áður krafist þess í blaðagrein, að
þeir sem fá greitt af fjárlögum, svo sem
stjórnmálaflokkarnir í mynd ýmiss konar
styrkja, skili Ríkisendurskoðun reikning-
um sínum árlega.
Ef þessi háttur yrði hafður á, þá mætti
fullvissa sig um það, að stjórnmálaflokk-
arnir hefðu sett nægjanleg veð fyrir lánum
sínum í ríkisbönkunum, en ég stórefa aö
svo sé í dag.
Sjálfsagt er að geta þess, að engin regla
er án undantekninga og er a.m.k. einn
mjög hæfur bankastjóri í ríkisbönkunum
með alþjóðlega menntun í bankamálum.
Af framangreindu er skiljanlegt, hvers
Að taka Lækjartorg
framyfir Norðurland
vegna stjórnmálaflokkarnir vilja ekki
sleppa kverkataki sínu á ríkisbönkunum.
Engin bankastofnun getur átt von á
hæfum starfsmönnum, ef þeir hafa ekki
tækifæri til þess að vinna sig upp í æðstu
stöður stofnunarinnar. Búnaðarbanki ís-
lands var svo heppinn, að bankaráð hans
valdi Stefán Pálsson til bankastjórastarfa.
Ég þekki ekkert fyrirtæki eða stofnun á
íslandi, sem hefði haft efni á að hafna
slíkum manni. Bankar þurfa valmenni í
æðstu stöður.
Nefnd hefur starfað undanfarið undir
formennsku Þorsteins Pálssonar og haft
það verkefni að leggja til breytingar á
bankakerfinu. Þegar þetta er ritað, hefur
nefndin ekki skilað endanlegum tillögum,
en heyrst hefur, að ein af hugmyndum
nefndarinnar sé að gera ríkisbanka að
hlutafélögum. Annað form kæmi og til
greina, svo sem sjálfseignarstofnanir eða
eitthvað slíkt.
En hafa verður það að leiðarljósi að úti-
loka öll áhrif stjórnmálaflokka á ríkis-
bankana, almenningur sættir sig ekki
lengur við, að þessi eða hinn flokkurinn
eigi vissar bankastjórastöður.
Alþingismenn eru kosnir til þess að
setja þjóðinni lög, en ekki til þess að
krafsa til sín fé úr ríkisbönkunum í
flokkshítirnar.
En Adam var ekki lengi í Paradís. Er
hér var komið ritun rabbs míns, barst mér
sú frétt, að Lárus Jónsson alþingismaður
hefði verið ráðinn bankastjóri Útvegs-
bankans, en sem kunnugt er hafnaði
Bankaráð Búnaðarbankans Lárusi. Þetta
minnir á kokkinn á skútunni forðum, sem
bar fram heldur ólystugan kattarláfujafn-
ing og mælti til skipsfélaga sinna: „Hann
skal í ykkur." Þetta urðu mér mikil von-
brigði, þar sem ég hafði bundið miklar
vonir við Lárus sem þingmann
Norðurlandskjördæmis eystra, að rétta við
hið dapurlega ástand, sem þar ríkir víða í
atvinnumálum. En hann tók Lækjartorg
fram yfir Norðurland.
Þrátt fyrir vonbrigðin með Útvegsbank-
ann, þá er fyrsta vígið samt fallið og nú
þarf að sækja fram á öðrum vígstöðvum.
Dettur mér þar fyrst í hug Útvarpsráð.
Gersamlega er óþolandi, að stjórnmála-
flokkar kjósi Útvarpsráð og skammti þjóð-
inni efni í útvarp og sjónvarp eftir sínum
duttlungum. Best væri að gefa útvarps- og
sjónvarpsrekstur algerlega frjálsan, en á
meðan beðið er eftir slíku frelsi, þá þarf að
breyta kosningum til Útvarpsráðs. Legg ég
til að útvarps- og sjónvarpshlustendur
kjósi meirihluta Útvarpsráðs með þeim
hætti, að að afloknu forvali verði kjörseðill
festur við innheimtuseðilinn einu sinni á
ári og kosning framkvæmd þannig.
Minnihluti Útvarpsráðs yrði svo kosinn
áfram með hefðbundnum hætti. Næst
kemur mér í hug utanríkisþjónustan. Þar
hafa valist afburðamenn í flest embætti og
er það vel. Þó hvílir sá skuggi yfir utanrík-
isþjónustunni, að ungir menn, sem þar
hasla sér völl, geta orðið að bíða megnið af
ævinni eftir sendiherrastöðu, þar sem
stjórnmálaflokkarnir hafa komist í þessar
stöður með sínar kámugu klær. Þurfi að
losna við lélegan þingmann, þá „eiga“ viss-
ir stjórnmálaflokkar þessar stöður og
skipa hina þreyttu og misheppnuðu þing-
menn í sendiherrastöðurnar. Þessu verður
að breyta, annars velja ungir, efnilegir
menn sér önnur störf og utanríkisþjónust-
an verður skipuð meðalmennum. Fámenn
þjóð hefur ekki efni á slíku.
Að lokum kemur mér í hug einkennandi
dæmi um frekju stjórnmálaflokkanna, en
það er Húsnæðisstofnun ríkisins.
Þar kjósa þeir sína menn í stjórn og
úthiuta lánum til húsbyggjenda, sem
þaulvanir bankamenn væru fimm sinnum
hæfari til. Þessa stofnun á að leggja niður
og láta starfsmenn hennar taka upp nýt
störf, svo sem ég lagði til í blaðagrein fyrir
nokkrum árum.
Stjórnmálaflokkar eru nauðsynlegir í
lýðræðisríki, en þeir eiga að vinna sam-
kvæmt þrískiptingu stjórnarskrárinnar.
Afskipti þeirra og frekja á öðrum svið-
um er óþolandi.
LEIFUK SVEINSSON
LESBÓK MORGUNBLAOSINS 28. APRiL 1984 3