Lesbók Morgunblaðsins - 24.05.1986, Qupperneq 5

kjóla" að ræða hjá okkur, eins og ég sagði
áðan þá fékkst ekkert hér á þessum árum.
En maður reyndi að bjarga sér. Ég man,
að einu sinni saumuðum við okkur pils úr
venjulegu fóðurefni og svo málaði Sigfús
Halldórsson nótur á pilsin. Þetta þótti okkur
stórglæsilegur fatnaður".
Hvenær tekur sólóferillinn við Sig-
nin?
„Ég verð nú að viðurkenna, að ég er
ekki örugg á ártölum, enda kannski eins
gott að vera ekki að einblína of mikið á
þau, þá fyrst sér maður nefnilega hversu
langt er síðan maður var ungur og áhyggju-
laus. En hvað viðkemur spumingunni, þá
man ég ekki árið, en ég man að ég var
byijuð að syngja ein með hljómsveitum áður
en Óskubuskumar héldu hver til síns heima.
Og ég held að ég muni það rétt, að Ólafur
Gaukur hafi boðið mér starf með sér fyrstur
manna. Á hinn bóginn varð erfiðara fyrir
okkur Öskubuskur að halda hópinn, hjóna-
böndin komu til sögunnar og blessuð bömin,
svo að endingu lauk samstarfinu, enda
aldrei hugsað nema sem skemmtiatriði á
var bitur. En í dag tel ég mig þroskaða
manneskju sem getur horft yfir farinn veg
ján biturleika — hann er svo napur og eyði-
leggjandi. Ég eignaðist fímm böm í mínu
hjónabandi. Það yngsta missti ég mjög ungt,
síðan hef ég misst annað bam, annan son.
Þessu hjónabandi lauk með skilnaði tólf
ámm eftir að til þess var stofnað."
Sigrún, ein samviskuspurning: Þegar
þú lítur á söngferíl þinn í heild, var
þetta skemmtileg vinna?
Við þessa spumingu horfir Sigrún út um
gluggann og fylgist með þresti sem flögrar
á milli greinanna á trjánum. Hún verður
fjarræn á svipinn.
„Sannleikurinn er nú sá, að það var ekki
líkt því eins skemmtilegt þegar á leið eins
og í upphafi. Þessi atvinna krefst mikils af
manni. Fólkið sem unnið er fyrir gerir
ákveðnar kröfur til skemmtikraftsins eða
söngvarans. Hann verður alltaf að líta vel
út, alltaf að vera í góðu skapi og umfram
allt að gefa ákveðinn skerf af sjálfum sér
og leggja hann í það sem verið er að gera
hveiju sinni, alveg sama hvort honum finnst
1947: Öskubuskur í upphafi: Frá vinstri: Inga Einarsdóttir, Margrét Bjömsdóttir,
Sigrún Jónsdóttir, Svava Vilbergs og SólveigMorávek.
gagnfræðaskólaskemmtun. En ég fékk
meira og meira að gera ein, og þó ég stæði
sjálf í bameignum, en ég átti mitt fyrsta
árið 1949, þá hélt ég samt áfram með hinum
ýmsu hljómsveitum. Reyndar tókum við
Margrét Hjartar, ein úr hópnum, upp þráð-
inn að nýju og kölluðum okkur líka Ösku-
buskur og sungum inn á fáeinar plötur. Og
þess vegna era bara tvær Öskubuskur til á
plötum, allar fimm sungum við aldrei inn á
plötu."
Segðu mér meira frá sóló-ferlinum.
„Ég held að ég hafi sungið í hveiju ein-
asta veitinga- og samkomuhúsi í Reykjavík
og með fjölmörgum hljóðfæraleikuram að
sjálfsögðu, enda ekki undarlegt, þar sem ég
byija að syngja árið 1946. Hugsaðu þér,
það era flöratíu ár síðan. Ég vissi það,
maður á ekkert að vera að pæla í ártölum.
Jæja, það þýðir ekki að fást um það. Frá
þessum tíma er K.K. mér einna minnisstæð-
astur, blessaður öðlingurinn hann Kristján
Kristjánsson. með honum og hljómsveit
hans K.K. sextett, fór ég til Þýskalands og
einnig komum við aðeins við í Danmörku
þar sem við komum fram í útvarpsþætti. í
Þýskalandi lékum við og sungum á skemmti-
stöðum bandarískra hermanna og höfðum
dágott kaup og einnig var aðstaða öll hin
besta.
Þetta var vissulega tilbreyting fyrir okk-
ur, þá var ekki eins mikið um utanlands-
ferðir almennings og nú er. Og hvað mér
viðkom, sem búin var að eiga mörg börn
og hjónabandið ekki upp á það besta, þá
hafði mig aldrei dreymt um að komast út
fyrir landsteinana. En þetta varð þriggja
mánaða ferðalag. Eftir heimkomuna tókum
við að leika í Þórskaffi."
Viltu segja mér nánar frá erfiðleikun-
um í einkalífinu?
„Já, ég var ein af þeim sem giftist allt
of ung. Því miður urðu hjúskaparár mín
mér afskaplega erfið og sumt af því sem ég
upplifði þá best geymt í hugskotinu. En
reyndar get ég alveg horfst í augu við
staðreyndir í dag. Flestum hættir til að
byrgja svona erfiðleika inni, það er eiginlega
lítið annað hægt að gera. En ég get alveg
sagt þér, að það era ekki mörg ár síðan ég
gat horft til þessara ára með raunsæi; ég
1953: Öskubuskur. Margrét Björnsdóttir
ogSigrún Jónsdóttir.
það skemmtilegt eða ekki. Annars dettur
hann upp fyrir. Fóikið vill fá það besta,
ekki næstbesta. Og það sér hver maður að
þegar heima era lítil börn sem krefjast
einnig mikils af manni, sem eðlilegt er, þá
hlýtur að myndast togstreita, eða þannig
var því farið með mig.
Það var oft afskaplega erfitt að samhæfa
þetta tvennt, heimiiið og vinnuna. En með
góðri hjálp tókst þetta allt einhvern veginn.
Og vissulega gaf söngurinn mér alltaf eitt-
hvað sem ég fann ekki annars staðar. Ég
má til með að nefna tímabil á ferli mínum,
sem er mér kærara en önnur. Það var þegar
ég vann í Naustinu með þeim Carli Billich,
1953: Ragnar Bjarnason og Sigrún Jóns-
dóttírá miðnæturhjjómleikum íAustur-
bæjarbíói.
Jan Moravek og Pétri Ubancic. Það er ein
sú skemmtilegasta vinna sem ég hef haft
um ævina. Bæði var það, að þar var ekki
eingöngu um dansmúsík að ræða, heldur
ýmislegt annað fallegt, og svo vora þessir
þremenningar slíkir eindæma „séntilmenn"
og þægilegir að vinna með, að leitun var
að öðra eins.“
Nú hefur þú gert ótal marga útvarps-
þætti og sungið inn á margar plötur.
Hvemig féll þér slík vinna?
„Mér fannst það alltaf svo ópersónulegt.
Ég hef unnið undir ýmsum kringumstæðum
í útvarpinu, meira að segja sungið „beint"
fyrir alla þjóðina í einu. Það var þannig að
við Öskubuskur voram fengnar til að syngja
í útvarpið vegna einhverrar bindindisdag-
skrár, og m.a. sungum við Tondeleyo eftir
Sigfús Halldórsson. En í textanum kemur
fyrir á einum stað „drakkið, dansað og
kysst“, sem kunnugt er, og við geram okkur
grein fyrir þessum ósköpum rétt í því að
komið er að þessu bannorði „drakkið", en
auðvitað gátum við engu breytt og urðum
að halda áfram. En svakalega brá okkur.
Það var eins og við hefðum verið staðnar
að glæp. Síðan á leiðinni niður í lyftunni,
en þetta var í gamla útvarpshúsinu við
Austurvöll, var samferða okkur Helgi Hjör-
var, og hann hafði veitt þessu athygli. Mikið
skelfing hafði hann gaman af að stríða
okkur á þessu. Við eldroðnuðum allar og
bjuggumst við hinu versta framhaldi þessa
máls, en það varð nú ekki, sem betur fór.
En hvað viðkemur plötuvinnu, þá fannst
1948: Öskubuskur skemmta á Sjómannadaginn.
Sigrún Jónsdóttir, þegarhún varein
þekktasta dæguriagasöngkonan hér fyr-
irum30árum.
mér hún tilfínningalaus. Mér fannst alveg
ómögulegt að hafa bara heymartæki fyrir
eyranum með músikinni en enga hljómsveit
í sjónmáli þegar verið var að taka upp, en
þetta er tæknin og hún verður að hafa sinn
gang. Mér fannst svo miklu skemmtilegra
að syngja fyrir fólk, og kannski fannst mér
skemmtilegast á æfingum þegar við voram
að reyna að koma einhveiju saman."
Sigrún, þegar þú lítur til baka, hvað
er þá eftirminnilegast?
„Ég held að ég verði að svara: erfið-
leikamir, því miður. Það fer engan veginn
saman að hlaða niður bömum og vinna sem
dægursöngkona. Það að eiga mörg böm og
sjá um þau er meira en nægilegt starf einni
konu. Én ég varð að vinna og söngurinn
var nærtækastur. En ég myndi ekki vilja
lifa þessi ár upp aftur á sama hátt — alls
ekki. Ég held að ég hafi sífellt verið með
samviskubit barnanna vegna — að þurfa
sífellt að vera að fara frá þeim. Og ég ráð-
legg hveijum og einum, sem hyggst leggja
út á þessa braut að hugsa sig vel um. Þetta
er mjög krefjandi starf, eins og ég sagði
áðan, bæði andlega og líkamlega. Sá sem
er þekktur er ekki alltaf öfundsverður. Það
er nefnilega alltaf til fólk sem ekki setur
sig úr færi að rógbera aðra, þó svo enginn
fótur sé fyrir áburðinum. Þetta getur sviðið
ónotalega og særindin_ sitja lengi eftir. Ég
þekki það af reynslu. Á hinn bóginn hlýnar
manni um hjartaræturnar þegar góðviljað
fólk víkur að manni þakklætisorðum og man
eftir ánægjustundunum — þá kemur í ljós
að það sem verið var að gera skildi eitthvað
eftir. Ég hefi orðið þessa aðnjótandi þegar
LESBOK MORGUNBLAÐSINS 24.MAH986 5