Lesbók Morgunblaðsins - 30.08.1986, Side 5

'iDWi'i'l mo r«jij
Svanhildur í sjónvarpsatriði.
Svanhildur ásamt fleirum úr sextett Ólafs Gauks í sjónvarpsatriði.
datt okkur í hug að fara til Þýskalands og
skemmta Þjóðverjum. Við fórum til Hanno-
ver og Dortmund og vorum tvo mánuði í
ferðinni.
Vilhjálmur Vilhjálmsson var með okkur
þá og ég á góðar og skemmtilegar minning-
ar frá þessu ferðalagi. Reyndar eru Þjóðveij-
ar sérstaklega kröfuharðir gagnvart
skemmtikröftum og þar af leiðandi var þetta
tímabil feikilega góður skóli fyrir okkur.
Við áttum kost á að fara til Kanaríeyja og
vinna þar eftir Þýskalandsdvölina og það
hljómaði nú nógu vel, en þá var Anna Mjöll
á leiðinni, svo að við héldum bara heim aftur.
Seinná fórum við svo nokkrum sinnum á
íslendingamót erlendis. Ég man að einu
sinni áttum við að fara til New York og
spila þar á Islendingamóti. Krakkamir vora
komnir til mömmu og við voram tilbúin að
leggja af stað þegar okkur var tilkynnt að
flugvélin hefði flogið yfir vegna óveðurs sem
geisaði einmitt á þessum tíma. Okkur fannst
hálf súrt í brotið að taka aftur upp úr tösk-
unum og sækja krakkana, svo að við Gaukur
keyptum okkur bara miða til London og
voram þar í viku og nutum lífsins í ríkum
mæli; fóram í leikhús og á hljómleika, en
það finnst okkur óhemju skemmtilegt, og
leitum uppi eftirsóknarverðustu atburðina á
þeim sviðum þegar við gistum stórborgir."
En við eram ekki ennþá búnar að minnast
á sjónvarpið, en þar stóð Svanhildur sig af
stakri prýði.
Sextett Ólafs Gauks 1969. Frá vinstri til hægri: Rúnar Gunnarsson (látinn), Andrés
Ingólfsson (látinn), Svanhildur Jakobsdóttir, Ólafur Gaukur, Carl Möller og Páll
Valgeirsson.
guggna ekki. Þannig að hún á sinn þátt í
að ég hóf nám við öldungadeildina.
Heldur fannst mér ég nú lin til að bytja
með, rétt eins og ég væri að koma í sjö ára
bekk, en ég hertist við hveija raun. Ég fór
rólega af stað, vissi ekki hvort ég myndi
yfir höfuð halda áfram, en mér fannst nám-
ið skemmtilegt og sannarlega var það ný
reynsla fyrir mig. En mér finnst alltaf gam-
an að reyna eitthvað nýtt. Ég var sátt við
kennarana alla sem einn, og það hefur ekki
svo lítið að segja.“
„En ætli það hafi aldrei verið nöldrað
heima fyrir þegar mamma var sífellt að
fara í burtu þegar heimilisfólk þurfti á
henni að halda við kvöldverðarborðið?“
„Nei, nei, nei, nei, síður en svo! Þau stóðu
öll með mér — öll. En á hinn bóginn vora
þau afskaplega fegin þegar þessu skólatíma-
bili lauk — það kom berlega í ljós eftir á.“
Svanhildur hlær sínum hvella, kankvísa
hlátri. „En það var aldrei talað um það
meðan á því stóð. Mér finnst nauðsynlegt
að hver og einn reyni að ljúka stúdents-
Ein Fyrsta Islenska
Sjónvarpsstjarnan
„Svanhildur, nú ert þú ein af okkar
fyrstu sjónvaipsstjörnum. Mér eru þætt-
irnir ykkar Olafs Gauks og sextettsins
sérstaklega minnisstæðir, og dáðist að
óþvingaðri sviðsframkomu þinni. Varstu
búin að æfa svona óskaplega mikið og
vel? Það var engu líkara en þú værir
alvön að tipla fyrir framan myndavélarn-
ar“.
„Þú segir það já, var þetta svona gott?
Það er nú gaman að heyra það. Mér fannst
mjög skemmtilegt að vinna fyrir sjónvarpið,
en það er þrælerfitt. Ég man að Steindór
Hjörleifsson leikari leiðbeindi okkur fyrst
og það fannst mér afar þægilegt — reyndar
var það í fyrsta skipti sem ég vann undir
leikstjórn.
Hinsvegar man ég, að ég ætlaðibara að
gera þetta og þá var ekki um annað að
ræða en að duga eða drepast. Og þetta
tókst.“
Nú höfum við Svanhildur rætt um liðnu
árin, þegar hún stóð í sviðsljósinu víðar en
á einum vettvangi, söng inn á margar hljóm-
Svanhildur og Rúnar Gunnarsson í sjónvarpsatriði.
plötur sem áttu vinsældum að fagna, og
heiltnargt annað.
„Ég vil að það komi skýrt fram,“ segir
hún, „að ég lít hvorki með eftirsjá né sökn-
uði til fyrri ára. Þetta var allt saman ágætt
á meðan það var, en nú er það liðið og
annað tekið við ekki síður skemmtilegt og
ágætt. Líftð er komið í ákveðinn farveg sem
við fjölskyldan höfum sjálf stuðlað að og
ég er í fáum orðum sagt ánægð með tilver-
una“.
Svanhildur hefur gert ýmislegt annað en
að taka sig vel út á sviði og skemmta áhorf-
endum. Einn góðan veðurdag tók hún sig
til og settist í Óldungadeild Menntaskólans
við Hamrahlíð og stóð sig með sóma, eins
og við var að búast.
Oldungadeildin Fyrir-
taksVeganesti
„Já, það. Ég get nú ekki sagt eins og
sumir „að hugur minn haft ætíð staðið til
mennta". Þetta hófst eiginlega eftir viðtal
sem haft var við mig í útvarpinu, en þar
var ég beðin um að segja frá skólagöngu
minni. Þá gerði ég mér grein fyrir því að
ég hafði ekki marga skóla á takteinum sem
ég gat nefnt og fannst það heldur miður.
. Svo ég ákvað að breyta þessu og lét skrá
mig í Öldungadeildina. Reyndar rannu á
mig tvær grímur þegar ég kom að dyram
skólans innritunardaginn, þvi að mér fannst
ég ekkert hafa að gera innan um allt þetta
unga fólk, sem mér virtist yfírgnæfandi, og
sneri við. En dóttir mín var með mér sem
leist hreint ekkert á þennan gunguhátt
móður sinnar og hvatti mig óspart að
prófí. Fyrir utan að vera stökkpallur í
framhaldsnám er það uppbyggjandi, eykur
víðsýni og skapar sjálfstraust. I Hamrahlíð-
inni t.d. var sitt lítið af hvetju borið á borð
og sérlega ánægjulegt að fá að velja þar
úr og raunar nauðsynlegt að fá að kynnast
sem flestum greinum."
Þegar Svanhildur er beðin að segja frægð-
arsögur af sjálfri sér úr Hamrahlíðinni er
hún ófáanleg til þess. Það vill bara svo til
að undirrituð veit með vissu að ósjaldan
fékk hún A á prófum og það meira segja
í stærðfræði, sem stöllum hennar fannst
algjört „met“. Og að auki hlaut hún verð
laun fyrir frábæran árangur í íslensku á
stúdentsprófi. Þetta sannar að Svanhildi er
sannarlega ekki fisjað saman. En nú heldur
hún áfram:
„Þar sem ég hafði nú öðlast „aðgöngu-
miða“ að Háskólanum, þá lét ég innrita
mig þar í ensku. Það var kannski fyrir for-
vitnis sakir, en ég komst fljótt að raun um
að ég hafði ekki áhuga á að verða ensku-
kennari, en að sjálfsögðu er kennslan þar
miðuð við slfk áform. Þess vegna sá ég
engan tilgang í að eyða þar tíma mínum
og orku, en þetta var mjög tímafrekt, og
hætti. Því miður verð ég að segja það, að
mér hundleiddist vera mín í Háskólanum.
Er Ekki Rauðsokka En
VILL JAFNRÉTTI Kynjanna
Þar kemur í samræðunni að talið berst
að kvenréttindamálum. Svanhildur telur sig
ekki vera rauðsokku og álítur íslenskar
konur standa vel að vígi hvað jafnrétti varð-
ar, en viðurkennir þó launamisrétti sem
tíðkist héma og segir konur þurfa að ganga
■ * \ V * * !
betur fram í að fá leiðréttingu jteirra mála.
Hún segir.
„En hvað framagimi kvenna áhrærir þá
er það hverri konu í sjálfsvald sett hvað hún
gerir, að minnsta kosti hjá okkur. Ég er
t.d. viss um að ef ég hefði ætlað mér út í
stjómmál, þá hefði ég bara gert það si
svona, en ég hafði ekki áhuga. Og ég held
nefnilega að meirihluti kvenna sé ekkert
áfjáður í slík störf. Ég hef þá trú að við
séum ólíkar körlum að þessu leyti. Sjálf hef
ég aldrei kynnst misrétti þar sem ég hef
unnið með hljómsveitum. Mér er það minnis-
stætt þegar ég bytjaði í Lido hér um árið,
ung og óreynd með öllu og fékk sama kaup
og þrautreyndir músíkantar sem unnu með
mér.“
Þá vitum við það, alls staðar leynast ljós-
ir punktar. En þar sem komið hefur fram
að Svanhildur hefur ferðast mikið er ekki
úr vegi að spytja hana hvort hún hafí aldr-
ei lent í neinni svaðilför.
„Ég veit ekki hvað skal segja, að minnsta
kosti varð ég einu sinni alveg rosalega
hrædd. Þá fór ég með Ómari Ragnarssyni
og Vilhjálmi Vilhjálmssyni frá ísafirði og
niður í Bjarkarlund minnir mig, í lítilli flug-
vél. En á miðri leið fer hún að hiksta og
allt virtist öfugt og snúið og að lokum drap
hún á sér. Ómar hefur sagt frá þessu ein-
hvemtíma, en útkoman var sú að hann
„keyrði á tómum tanki“, eins og hann
sagði, og vélin lét aftur að stjórn þegar
hann skipti yfír á fulla tankinn. En það
verð ég að segja að tilfínningin var ógurleg
sem ég hafði, hangandi þama einhvers stað-
ar yfír Vestfjarðahálendinu, því nauðlending
virtist vægast sagt óglæsileg. Ég varð alveg
stíf og man að ég greip annarri hendi í öxl
Vilhjálms og hélt þar krampataki, til hvers
veit ég ekki núna.
Svo er mér einnig minnisstæð ferð sem
við Gaukur fórum yfir Nevada-eyðimörkina
í litlum bíl sem ekki hafði loftkælingu, en
það var náttúralega algjört btjálæði. Islend-
ingar úr gjólunni héma heima skilja ekki
svona hluti fyrr en á reynir. En það verð
ég að segja að ég hélt að við myndum hrein-
lega líða útaf, því að þó allir gluggar væra
opnir, þá var golan svo heit, að hún var
frekar til óþurftar en hitt. En svo stoppuðum
við á greiðasölustað og keyptum okkur
ísmola og eftir það var líðanin ögn skárri.
Allir sem hyggja á ferðalag í sjóðheitri eyði-
mörk ættu að minnast kosti ekki að „leggja
í’ann“ nema á loftkældum bíl, það vitum
við núna.“
Ekki veit ég hvort kötturinn Kisa skildi
eitthvað þetta hitatal Svanhildar, en hvað
um það, hún stóð skyndilega á fætur og
færði sig um set á gólfinu. Henni var auðsjá-
anlega ekki nógu heitt, því sólin skein betur
á gólfíð við næsta glugga og þangað fór
hún og lagðist á nýjan leik. Við Svanhildur
upphófum báðar þetta undarlega sambland
af máli sem gjarnan er notað við smábörn
og samanstendur af furðulegum hljóðum
sem mynduð era fremst í munninum og smá
smellum að auki, en Kisa virti okkur ekki
viðlits þó að auðvitað værum við að ávarpa
hana. Þessi köttur fer áreiðanlega sínar eig-
in leiðir.
Góð Bók Gulli Betri
Jæja þá, Svanhildur, segðu mér að lokum
hvað þú ert að fást við þessa dagana.
„Eins og þú veist, þá eram við með Gítar-
skóla Ólafs Gauks á vetuma og þar kem
ég dálítið við sögu, en starfsemi skólans
liggur niðri á sumrin. Undanfarið hef ég
fengist við lítilsháttar innflutning á fatnaði
og hefur það tekið dtjúgan hluta af tíma
mínum. En á þessum tíma árs má segja að
það sé yfirleitt frekar rólegt hjá okkur og
þá dunda ég mér við sitt af hvetju. Til
dæmis fínnst mér nokkuð gaman að búa til
mat — á nefnilega mann sem þykir ákaf-
lega gaman að borða matinn sem ég ber á
borð.
Ofarlega á listanum hjá okkur er
kínverskur matur og einnig kunnum við vel
að meta grillaðan mat. Mér áskotnaðist fyr-
irmyndar grill frá Bandaríkjunum í fyrra
sem sonur minn gaf mér og hefur varla
kólnað síðan það kom á heimilið. Aðstaðan
í garðinum hjá okkur er góð til grillveislu-
halda og notum við okkur það óspart.
Reyndar finnst mér mjög gaman að vinna
í garðinum og halda honum við. Við hjónin
höfum mikla ánægju af ferðalögum og yfir-
höfuð að vera nærri miðpunktinum og þá
meina ég að vera þar sem allt hið besta er
að fínna á tónlistarsviðinu og eins í leik-
húsunum. Svo fínnst mér ótriilega notalegt
að vita af góðri og spennandi bók bíða eft-
ir mér þegar ég held í bólið á kvöldin. Það
er nokkuð sem ég get helst ekki verið án.“
Og þar sem svo margar góðar bækur
hafa verið ritaðar gegnum tíðina hlýtur
Svanhildur að fá ósk sína uppfyllta á hveiju
kvöldi. Er þá nokkur furða þó hún sé sátt
við lífið og tilverana?
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 30. ÁGÚST 1986