Lesbók Morgunblaðsins - 26.02.1994, Blaðsíða 4
Úr safni Deutsche Bank: Vatnslitamynd eftir Gerhard Richter, f. 1932. Hann er Jörg Immendorf, f. 1945. á m.a. þessa mynd, unna með blandaðri tækni og sýnist
þekktur fyrir meistaralega tækni við abstraktmálverk. í fljótu bragði óhlutlæg, en sýnir þegar betur er að gáð mann að lesa í dagblaði.
Listasafn
Deutsche
Bank
Bankinn ver árlega stórfé til listaverkakaupa en kaupir
næstum eingöngu verk þýzkra listamanna.
Markus Liipertz, f.1941, á m.a. þessa
mynd í bankanum. Hann er einn úr hópi
þeirra Þjóðverja, sem urðu frægir á
níunda tugnum.
Aðalstöðvar Deutsche Bank í Frankfurt.
Listasafn bankans er ekki geymt íörygg-
ishólfum, heldur er það til sýnis á næst-
um öllum hæðum þessa stórhýsis.
Itengslum við umræður um bflaeign
Seðlabankans fyrr í vetur, var
gert að umtalsefni að bakinn hefði
einnig lagt fé í listaverkakaup og
ætti dágott myndlistarsafn. Þess-
ar umræður náðu inn á Alþingi
og til nokkurrar furðu var það
þingmaður úr röðum listamanna,
rithöfundurinn Guðrún Helgadóttir, sem
hneykslaðist ákaflega á þessu meinta bruðli
bankans.
Fyrir utan það örsmáa, sem Listasafnið,
Háskólasafnið, Reykjavíkursafnið og Kópa-
vogssafnið geta leyft sér að festa kaup á, hafa
bæði Seðlabankinn og viðskiptabankamir stað-
ið sig fyrirtækja best í því að styðja við bakið
á myndlistinni og fyrir þann stuðning hafa
myndlistarmenn verið mjög þakklátir. Þeir
hafa verið svo til alveg háðir kaupgetu almenn-
ings og nýir einkasafnarar virðast ekki verða
til og taka við hlutverki sem menn eins og
Markús í Héðni, Ragnar í Smára, Þorvaldur
í Sfld og fisk, Sverrir í Sjóklæðagerðinni og
Sverrir apótekari gegndu. Af þeirri ástæðu
hefur verið dýrmætt að eiga að fyrirtæki með
listrænan metnað, þar á meðal bankana. Það
er með ólíkindum að slíkur metnaður skuli
verða tilefni tfl gagnrýni á Alþingi og nær
væri þingmönnum að gera eitthvað til að ýta
undir listaverkakaup fyrirtækja en að ráðast
á þá sem standa sig.
í flestum löndum Vestur-Evrópu og Norður-
Ameríku treysta myndlistarmenn á opinber
söfn, einkasöfn og stórfyrirtæki, ekki sízt bank-
ana. Sum þeirra eiga geysilega verðmæt söfn
og standa jafnvel að sýningarhaldi, svo sem
Deutsche Bank í Frankfurt í Þýzkalandi. Fyrr
í vetur bauð Deutsche Bank 5 íslenzkum mynd-
listarmönnum að halda þar sýningu; þeim Sig-
urði Örlygssyni, Jóni Axel Bjömssyni, Guð-
rúnu Kristjánsdóttur, 'Helga Gíslasyni og Leifi
Breiðfjörð. Eins og vænta mátti var vel að
sýningunni staðið og seldust þrjú verk.
I Frankfurt eru peningamir, segja Þjóðvefy-
ar og maður trúir því þegar litast er um í
borginni. Frankfurt er mesta skýjakljúfaborg
í Evrópu; hæst ber Messeturm, sem jafnframt
er hæsta hús í Evrópu, en tvo jafnháa tuma
úr gljáandi stáli og gleri ber næstum eins
hátt. Tumamir virðast standa á myndarlegum
sökkli, en það er raunar víðáttumikil fjögurra
hæða bygging, sem tengir tumana saman.
Þetta eru aðalstöðvar Deutsche Bank.
Hlutverk banka er að varðveita eignir sínar
í þeim verðmætum sem ekki rýma eða eyð-
ast. Með listasafni bankans, sem rekja má all-
langt aftur í tímann, er ekki umfram allt litið
svo á að verið sé að styðja við bakið á listmenn-
ingunni. Menn líta á listaverkakaupin sem
skynsamlega fjárfestingu, en jafnfram fer ekki
milli mála að bankinn er ákaflega þjóðemis-
sinnaður í vali sínu.
Með „Nýja expressjónismanum" eða „nýja
málverkinu" sem spratt upp á Ítalíu, en aðal-
lega þó í Þýzkalandi um 1980, eignuðust Þjóð-
verjar líklega um tvo tugi myndlistarmanna,
sem náðu alþjóðlegri frægð og urðu geysilega
verðmætir. Dýrseldastur hefur Anselm Kiefer
verið. Söfn víða um heim vora í biðröð að
kaupa myndir hjá honum og verðið á stóram
myndum gat verið um milljón mörk. Það er
kannski af þeirri ástæðu að Deutsche Bank á
ekki nema eina stóra mynd eftir Kiefer, en
eftir suma aðra, tfl dæmis Gerhard Richter, á
bankinn þrjá tugi mynda. Að meðaltali á bank-
inn um 10 myndir eftir hvem þeirra, sem telja
má að hafi öðlast alþjóðlega frægð. í þeim
heimi er gallhörð samkeppni og þeir sem ráða
listtímaritum, sýningahaldi og innkaupum í
Þýzkalandi, hafa staðið geysilega fast með sín-
um mönnum. Það er greinilegt að ekki á að
láta þá falla í verði.
Aðalstöðvar Deutsche Bank í Frankfurt
vora byggðar á níunda áratugnum og þá gert
ráð fyrir listasafninu, eða a.m.k. hluta þess, á
öllum hæðum. Leitað var til 100 þýzkra mynd-
listargallería og valið úr verkum eftir 125 lista-
menn af 235 sem komu til greina. Á tveimur
hæðum í sökkulbyggingunni er stóram verkum
eftir marga listamenn komið fyrir, en í sjálfum
tumunum er einn listamaður á hverri hæð.
Þar eru smærri verk, grafík, verk unnin á
pappír og með blandaðri tækni.
Einn listamaður fær þann heiður ár hvert,
að myndir eftir hann eru birtar í árskýrslu
Deutsche Bank. Auk þess gefur bankinn ár-
lega út glæsilegt dagatal með myndum úr
safninu og listunnendum til leiðbeiningar hefur
hann gefið út myndskreytt hefti sem heitir „Að
sjá og upplifa nútímalist".
GS.
Anselm Kiefer, f. 1945, hefur að
undanförnu verið dýrseldasti
myndlistarmaður í heiminum.
Texti undir myndinni vísar til orr-
ustunnar í Tevtóborgarskógi, þeg-
ar framrás Rómverja var stöðvuð.
Horst Antes: Andlitsmynd. Kenni-
mark listamannsins er ævinlega
einn eða fleiri hausar með þessu
lagi.