Lesbók Morgunblaðsins - 06.05.1995, Page 11

Steini
Eftir JÚRÍJ RESHETOV
Eg hélt áfram að ganga í fótspor
hans. Hann gekk ákveðinn með
regluföstum skrefum eins og
hann sæi takmark sem við sáum
ekki. í hans hreyfingum var eitthvað af
vel smurðri vél. Öðru hvoru nam hann
staðar og horfði til baka, til okkar sem
reyndu eins mikið og við gátum að verða
ekki eftir.
Hann var fríður sýnum og
karlmannlegur eins og reyndur
maður getur einn verið sem
gengið hafði í gegnum langa og
síður en svo létta ævi. Hann var
manna kurteisastur, harðger,
ráðhollur og góðgjarn, mildur og
stilltur vel, vinfastur og vina-
margur. Okkur minnir hvaðan
öll þessi orð eru.
Við vorum boðnir af kunn-
ingja okkar sem á sínum tíma
var sem strákur á bóndabæ
Steina, í veiði. Eins og oft gerist
varð ekkert af þessum veiðum.
Rjúpan var horfin, þó spor henn-
ar sæust alls staðar í snjónum.
„Hún er orðin stygg,“ sagði hann
og afgreiddi þar með málið.
Kunninginn var með sumar-
bústað sinn ekki langt frá og
Steini vildi kíkja á hann. Nú
vorum við á leið til bústaðarins
í djúpum snjó.
Steini var sá elsti í hópnum
en enginn efaðist um það hver
yrði í broddi fylkingar. Hann
leiddi okkur, hann var brautryðj-
andi og í hreyfingum hans voru afl og
rólegt sjálfstraust, styrkur og stöðugleiki.
En ég vissi þegar, að í þeim var ekkert
af sálarleysi vélarinnar.
Hann var manna kunnugastur um allt
milli himins og jarðar. Hvað sem barst í
tal hjá okkur, vissi hann manna best um.
Atburðir í fjarlægum löndum, hvað fyrr-
verandi og núverandi forsetar í hinum
stóru löndum voru að gera af sér, uppbygg-
ing á Kóraninum borin saman við Bibl-
íuna, einkenni verka Cervantes ...
Viska íslenska bóndans og þekking al-
fræðibókarmanns voru grundvöllur afls
hans.
Alla mína ævi hef ég saknað eins hlutar
og það er að hafa aldrei fengið að vera í
nokkra mánuði á íslenskum bóndabæ í
kaupavinnu. Lagið „ég vil fara, upp í sveit,
þar í sumar vil ég vinna“ var alltaf með
mér. Sá tími sem ég hefði getað þetta var
löngu liðinn og meira af gamni en í alvöru
fór ég að tala um það við Steina. Hann
athugaði málið og sagði: „Allt í lagi, þú
ert ráðinn, en á hveiju ári okkar eru bara
þrír dagar í kaupavinnu". Þetta var alb-
esta lausnin.
Enda var hann Steinn Bollason þrjá
daga í þjónustu hjá risanum og tröllkerl-
ingunni, móður hans. Andi hans var mikið
sterkari en skrokkur risans og það var hér
um bil það sama og að vera hjá sjálfum
kölska. Og þegar bóndinn var búinn að
sýna allar listir sínar, gaf risinn honum
alla þá gullpeninga sem hann átti og varð
svo hræddur að hann sást aldrei framar
í mannheimum.
Það hvernig bóndinn afgreiddi kölska
var miklu skárra en að stinga úr andstæð-
ingum sínum augun, skera úr þeim tung-
una og brenna þá síðan. Ætli það hafi
ekki bara verið þetta gamla ævintýri um
Steina sjálfan.
„Þarna hljóta húsin að vera,“ sagði
Steini. Við vorum að nálgast sumarbústað-
inn. Við stóðum þar kyrrir um stund, þá
skaut hann einu skoti til heiðurs pabba
kunningja okkar, eins og við værum á tindi
Everest. Síðan var lagt af stað á leið til
bílsins aftur.
Við vorum svo glaðir að okkur tókst
ekki að skjóta eina einustu ijúpu. Steini
stansaði stundum til að passa okkur eins
og við værum krakkar. Eg hélt áfram að
ganga í fótspor hans ...
Höfundur er ambassador Rússlands á íslandi.
Megas
Árni Magnússon
— Ballada -
Ó ég verð að segja fáein viðkvæm orð
þó vissulega stæði’ aldrei neitt slíkt til
en ég finn mig nauðbeygðan vegna faisana í opinberum
fjölmiðlum að gera ýmsum prívathlutum skil
æ þessi opinberí vettvangur þessi ópersóna böls og meina
en annarra vegna þá gerí ég það sem sjálfur allra síst af öllu vil
það er satt ég reisti honum svimandi ölturu
og setti forðum dapran og drukkinn á stall
víst voru launhelgar stundaðar og bönnuð blót
og færðar brennifórnir — iðkað ónefnanlegt svall
hreinum meyjum blæddi út uppúr miðnætti við strengleik
en máninn hann ábyrgðist þéttfullur margvíslegt áður ógrunað spjall
tíminn á scania vapis hefur ekið salti í sárin
en mér er sama orðið þó ég nefni
að undir mjúku fargi dúnsængur og móðuraugna
reyndist mótspyrna öll fánýt feig gegn aðsteðjandi svefni
þín ámátlega viðleitni og átakanlega saga
var mér öfundar (svo vöku sem draumveraldar) efni
við höfðum náið samstarf — aðeins nafnið eitt var heimur minn
við nýttum sama búnað
ég skildi þig betur en þú sjálfur, ég segi yður
satt — ekkert fleipur — áttum hvor annars trúnað
og við siluðumst í áttina til afskekktra gleymdra bæja
aðeins til þess eins að finna þar allt Iöngu fallið og fúnað
fisléttum vörpuðum kumpánlegum kveðjum í hlaði
jú við kysstum bónda á flestar kinnar
lögmætu ungviði var klappað brosi á koll
en súspekt kiðin — þau nutu engu síður manngæsku þinnar
— einn niðursetningur — æ hve minnti’hann þig á móður sína —
meðan við þræddum koldimm bæjargöngin og innar og innar og innar
við veltum karlægum ósköpnuðum ómunatíðanna
af ógnarstalli formlausra hauga
úr daunillum rúmbotnum grófum upp gersemar
svo gekk frammaf vottum — viðkvæmra tauga
tötrameyjar hjúfruðu sig og mændu uppá þig barnslega bláar
— það bjó annað líf og þeim fullljóst í því ákallandi auga
þá var hátíð án enda með höfðingjum skartþunguðum
og hefðardísum — gjálífum — íðilfríðum
og í biskupsetra ríkra björtustum sölum
— skæru blátjölduðum háum til lofts og víðum
til veggja — birtust krásir þær sem kennsl urðu’ engin borin á
en kostir skeggræddir og skaðsemdir fijálslega á fyrirhuguðum
hugsanlegum tilvonandi stríðum
vildarmenn konunga og dekruð skotmörk dálætis
drottninga sem felldu margvíslegt tárið
og þrældóm í vist í djúpum þyngdarlögmáls
máttum þola um síðir — enn beið kóngsaugasteinum þó versta fárið —
að vakna í pútnahúsi — en var þó ekið heim með tregðu
af viðskotaillum bílstjórum með meiningar í morgunsárið
svo eyddist þetta líf í levsandi eldi
og langdreginn endir tók við og hvílíkt svið!
svo miskunnarlaus helgur og hræsnisfullur
aðeins hugsun og eilíf sjálfvalin tilgangslaus b(ð
það er býsna áleitið jú þó að bálið sé vinsælla
hvort botninn hann veiti ekki þegar að alls er gætt öruggari grið
Megas er höfundarnafn Magnúsar Þórs Jónssonar, dægurlagasöngvara.
„Þessum ljóðaflokki er ekki ætlað að
vera safn kjarnyrða eða hugmynda, held-
ur skynjana. “ Wallace Stevens (í bréfi).
J
Á meðal tuttugu snæfjalla
var auga svartþrastarins
það eina sem bærðist.
II
Ég var á þremur áttum
eins og tré
setið þremur svartþröstum.
III
Svartþrösturinn þyrlaðist í haust-
vindunum.
Það var lítill þáttur í bendingaleikn-
um.
IV
Maður og kona
eru eitt.
Maður og kona og svartþröstur
eru eitt.
V
Ég veit ekki hvort ég kýs fremur
fegurð raddblæsins
eða fegurð dylgjanna,
svartþröstinn kvakandi
eða rétt á eftir.
VI
Grýlukerti fylltu langa gluggann
óhrjálegu gleri.
Skuggi svartþrastarins
fór um hann þveran fram og aftur.
Hugblærinn
dró í skuggann
óræða orsök.
VII
Ó grannholda menn í Haddam
af hveiju ímyndið þið ykkur gullna
fugla?
Sjáið þið ekki hvernig svartþröstur-
inn
vappar um fætur
kvennanna í kringum ykkur?
VIII
Ég þekki tignarhreiminn
og skýit óhjákvæmilegt hljómfall;
en ég veit líka
að svartþrösturinn er viðriðinn
það sem ég þekki.
IX
Þegar svartþrösturinn fló úr augsýn
dró hann ytri mörk
eins af mörgum hringum.
X
Þegar þeir sáu svaitþresti
fljúga í grænu Ijósi
fóru jafnvel hórmangarar hljómfeg-
urðarinnar
að hvessa orð sín.
XII
Áin er á hreyfingu.
Svartþrestirnir hljóta að vera á flugi.
XIII
Það var kvöld allt miðdegið.
Það snjóaði
og það mundi snjóa.
Svartþrösturinn sat
á sedrusviðargrein.
Höfundurinn er bandarískt skáld. Þýðandinn
býr í New York.
WALLACE STEVENS
Þrettán hættir að horfa á svartþröst
Hallberg Hallmundsson sneri á íslensku
XI
Hann ók um Connecticut
í glervagni.
Eitt sinn smó hann ótti
þegar hann tók skugga
farkostsins í misgripum
fyrir svartþresti.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 6. MAl' 1995 1 1