Lesbók Morgunblaðsins - 29.06.1996, Blaðsíða 16

LEIKHUSLIF
í LONDON
Leikhúslífió í London er í miklum blóma í sumar sem
fyrr. Enn sækja söngleikirnir ó og taka upp meira
leikhúsrými en nokkru sinni óður. En það er líka úr
miklu að velja, um 25 söngleikir í West End. Að
sögn SVEINS HARALDSSONAR er auóvitaó líka
boðið upp ó hefðbundin leikrití gamla leikhúsa-
hverfinu og svo er auðvitað mýgrútur af spennandi
uppsetningum annars staðar ó Lundúnasvæðinu.
IADELPHI Theatre er verið að sýna
Sunset Boulevard, tónlistin eftir þann
fræga Andrew Lloyd Webber, sögu-
þráður og texti eftir Don Black og
Christopher Hampton, höfund margra
vinsælla leikrita og kvikmyndahand-
rita. Söngleikurinn er byggður á sam-
nefndri kvikmynd eftir Billy Wilder og
ætla má að handritshöfundum og leikstjóra,
Trevor Nunn, hafí veist verk sitt létt þar sem
í sviðsverkinu er nákvæmlega hermt eftir upp-
haflegu kvikmyndinni. Sú (sem fæst á helstu
myndbandaleigum) er að sjálfsögðu betri, en
sýningin er samt stórkostleg, sérstaklega sviðs-
myndin og búnaðurinn í kringum hana. Gamla
brýnið, Petula Clark, er nú í aðalkvenhlutverk-
inu og fer án efa vel með það.
/, Önnur verk hins mikilvirka Andrews Lloyds
Webbers eru enn á fjölunum í stórborginni.
Starlight Express hefur verið sýnt í meira en
tólf ár og er nú í Apollo í Victoria-hverfinu.
Það hefur verið bætt við nýjum lögum, en
sýningin er enn meira fyrir augað en eyrað.
Phantom of the Opera eða Óperudraugurinn
eftir Lloyd Webber og Charles Hart er sýndur
í Her Majesty’s-leikhúsinu og hefur nú verið
sýndur í meira en átta ár. Þessi söngleikur var
settur upp af Leikfélagi Akureyrar um árið
með Bergþóri Pálssyni í aðalhlutverki.
Verslunarskólinn setti upp Cats nú í vetur en
í London er þessi söngleikur búinn að slá öll
met, enda var New London-leikhúsið hannað
í kringum hann. Tónlistin að sjálfsögðu eftir
margnefndan Andrew Lloyd Webber, en textinn
er byggður á ljóði eftir nóbelsverðlaunahafann
tT.S. Eliot. Það er gaman að sjá atvinnumenn
fara á kostum í þessu verki og virðist sýninga-
íjöldinn ekki hafa haft áhrif á leikgleðina, enda
er leikurum skipt út reglulega.
Söngleikir eftir aöra höfunda
Annar söngleikjahöfundur - meira metinn
af gagnrýnendum en kemst þó ekki með tærn-
ar þar sem Lloyd Webber hefur hælana í vin-
sældum - á þrjá söngleiki á sviði í London nú
í sumar, nefnilega Stephen Sondheim. Ekkert
verka hans hefur verið sýnt hér á landi, en
hann átti söngtextana í Sögum úr Vesturbæn-
um (West Side Storý) sem sýningum lauk á
fyrir ári í Þjóðleikhúsinu. í Albery-leikhúsinu
■ er verið að sýna Company sem er enduruppvak-
ið fjórðungsaldargamalt sviðsverk, en sem
hefur staðist tímans tönrt. I Þjóðleikhúsi þeirra
Breta, The National Theatre - Olivier er
verið að sýna hans þekktasta leik, A Little
Night Music sem er byggður á kvikmynd Ingni-
ars Bergmans, Sommernattens leende. Aftur
á það við að upphaflega kvikmyndin er betri
en söngleikurinn sem byggður er á henni, en
við hveiju er að búast af Bergman? Sýningin
er stórkostleg, enda koma fram í henni leikkon-
umar Patricia Hodge, Judi Dench og Sián
Phillips. Þriðji söngleikurinn eftir Stephen
Sondheim, einnig byggður á kvikmynd (ít-
alskri), er Passion í Queen’s Theatre. Hjar-
taknúsarinn Michael Ball fer með aðalhlutverk-
ið í verki sem byggir á svolítið ótrúverðugum
söguþræði, en meira um þessi verk Stephen
Sondheims síðar á þessu sumri.
Alain Boublil og Claude-Michel Schonberg
eiga einnigtvo söngleiki sem ganga nú samtím-
is í London. Þeir eru hinn víðfrægi Les Misér-
ables í Palace Theatre byggður á sögu Vict-
ors Hugos (þýtt sem Vesalingarnir í Þjóðleik-
húsinu um árið; Egill Ólafsson í aðalhlut-
verki), Miss Saigon er í Theatre Royai -
Drury Lane og svo er von á þeirra útgáfu
af (Le Retour de) Martin Guerre (sem hefur
verið endurgerð fyrir hvíta tjaldið bæði af
Frökkum og Bandaríkjamönnum) en óvíst hve-
nær hún kemst á fjalirnar.
Tommy þeirra félaganna í hljómsveitinni
Who gengur vel í Shaftesbury Theatre sett
upp á nýjan hátt við góðar undirtektir. Annað
rokktengt efni eru sýningar sem byggja á lífi
látinna rokkstjama: Buddy um Buddy Holly í
Strand- og Elvis - The Musical í Prince of
Wales-leikhúsinu. Hætt er sýningum á söng-
leik sem byggði á lífi Roy Orbison, enda lítið
í þá sýningu spunnið. Buddy er íjörugur og
einfaldur og músíkin yndisleg en undirritaður
hefur ekki séð lífshistóríu Elvis á sviði enn,
og vill því ekkert um hana segja. Grease er
svo enn á sínum stað við enda Oxford-strætis
í Dominion og Fame gengur greitt í Cam-
bridge Theatre, að sjálfsögðu byggt á kvik-
myndinni.
Aðrir söngleikir sem vert er að benda á eru
Blood Brothers í Phoenix-leikhúsinu (sett upp
með Felix Bergssyni í aðalhlutverki hér fyrir
nokkrum árum), Mack and Mabel í Piccadilly
og Dames at Sea í Ambassadors-leikhúsinu,
sem byggt er á gamalli Hollywood-kvikmynd.
Aðrir söngleikir eru sumir byggðir á gamalli
enskri söngskemmtanahefð (Musicai Theatre
eða Vaudeville) og hafa takmarkað aðdráttar-
afl fyrir íslenska ferðamenn. Rúsínan í pylsu-
endanum er aldeilis frábær uppfærsla á gömlu
lummunni um Oliver! í London Palladium á
miðri verslunargötunni margumtöluðu.
TOMMY þeirra félaganna f hljómsveitinni Who gengur vel í Shaftesbury Theatre sett
upp á nýjan hátt við góðar undirtektir.
Leikrit á leikrit ofan
Þótt þeim leikhúsum í London sem setja upp
leikrit fækki ár frá ári er þó úr nógu að velja,
sérstaklega utan hins svokallaða leikhúsahverf-
is og virðist þróunin stefna í sömu átt og Broad-
way- og Off-Broadway-sýningar í New York.
Hér verður stiklað á stóru, enda ganga hefð-
bundin leikverk mun skemur en söngleikir.
Fyrst skal telja þau leikrit sem hafa gengið
lengst og njóta mestra vinsælda meðal túrista.
Don’t Dress for Dinner er franskur farsi, stað-
færður á Englandi, sem sýndur er í The Duc-
hess Theatre, mikið sprell og gaman. The
Woman in Black í Fortune Theatre og The
Mousetrap (Músagildran) í St Martin’s eru
hryllings- og sakamálaleikrit sem gaman er að
bera saman við svipað sjónvarpsefni breskt.
An Inspector Calls eftir J.B. Priestley, sem sýnt
er í Garrick-leikhúsinu, var sett upp hjá Leikfé-
lagi Akureyrar í fýrra vetur með Arnari Jóns-
syni í aðalhlutverki. Þama notar höfundur
umgjörð sakamálaleikritsins til að ræða þjóðfé-
lagsvandamál á alvarlegri nótunum.
Alltaf er vinsælt að setja upp verk byggð á
sígildum bókmenntaverkum. Was nun, kleine
Mann? eftir Hans Fallada fjallaði um rhannlíf
í Weimar-lýðveldinu. Leikrit byggt á bókinni
er nú á sviði Greenwich-leikhússins í sam-
nefndum bæ í úthverfum London. The Princ-
e’s Playí þjóðleikhúsinu (The National Thea-
tre - Olivier) er byggt á Le roi s’amuse eft-
ir Victor Hugo (sem svo aftur óperan Rigo-
letto eftir Verdi er samin eftir), og örugglega
mun nær hugverki Hugos en söngleikur sem
minnst var á hér að framan. The Aspern Pa-
pers eftir Hemy James er kveikjan að nýju
verki sem er sýnt er í Wyndhams Theatre.
Jude the Obscure eftir Thomas Hardy er í
Lyric Hammersmith, sem er svolítið út úr
miðbæ London, og í þjóðleikhúsinu (National
Theatre - Cottesloe) eru að hefjast sýningar
á leikgerð af Stríði og friði (War and Peace),
eftir Leo Tolstoj, vonandi - áhorfendanna
vegna - mikið styttri.
Shakespeare sjólf ur og annaö
afbragósfólk
Þá ber næst að telja upp klassísk leikrit
sem hægt er að sjá nú í West End og byija
á Shakespeare sjálfum. Coriolanus (Koríólan-
us) er í Mermaid-leikhúsinu og Richard III
(Ríkharður III) í Barbican-listamiðstöðinni
á vegum The Royal Shakespeare Company.
Sömu aðilar sýna einnig í Stratford, stutta
lestarferð frá London, Shakespeare-leikritin
Macbeth (Makbeð), The Comedy of Errors
(Allt í misgripum) og As You Like It (Sem
yður þóknast) en nýlokið er sýningum á hinu
síðarnefnda í Þjóðleikhúsinu hér heima. Fyrir
leikhúsunnendur sem álíta að setja eigi upp
klassísk verk á sem hefðbundnastan hátt er
þetta kjörið tækifæri til að sjá slíka uppsetn-
ingu í heimabæ skáldsins en hinir ættu að
mínum dómi að bíða og sjá hvort frábær upp-
setning Guðjóns Pedersens verður ekki endur-
vakin í Þjóðleikhúsinu á komandi leikári. Sam-
anburður um þessar tvær sýningar mun birt-
ast seinna í sumar í Morgunblaðinu.
Ai' annarri klassík má nefna The Phoenician
Women (Fönísku konurnar) eftir Evripídes í
Barbican-miðstöðinni, The White Devil eftir
Webster í Swan-leikhúsinu í Stratford, sem
er hreint yndislegur „splatter“-leikur ritaður á
sautjándu öld. Allt þrennt á vegum The Royal
Shakespeare Company.
í þjóðleikhúsinu (National Theatre - Lytt-
elton) er verið að sýna harmleikinn um Mary
Stuart, þá seinheppnu drottningu Skota. Þar
eru líka sýningar á Rosencrantz and Guildenst-
ern are Dead eftir Tom Stoppard. An Ideal
Husband eftir Oscar Wilde er nú sýnt í Old Vic.
Meðal eldri leikrita frá þessari öld sem eru
sett upp um þessar mundir eru Twelve Angry
Men eftir Reginald Rose í The Comedy Thea-
tre, leikstýrt af leikskáldinu Harold Pinter.
Henry Fonda lék aðalhlutverkið í samnefndri
bandarískri mynd. Þetta verk hefur fengið
misjafna dóma hjá gagnrýnendum en er talið
áhugavert.
Gleóileikir og gamanmál
Loks má nefna tvö leikrit eftir bandaríska
leikskáldið Neil Simon, Chapter Two í hinu
nýendurskírða Gielgud-leikhúsi og The Odd
Couple í Haymarket Theatre Roayal (kvik-
myndagerðin var með Jack Lemon og Walther
Matthau). Gamli garpurinn, Noel Coward heit-
inn, á tvö leikrit sem ganga nú um stundir,
Private Lives í Lyric Hammersmith og Pres-
ent Laughter í Wyndhams Theatre. í þessari
upptalningu rekur lestina áhugavert verk Alans
Ayckboums, Communicating Doors í The Savoy
Theatre sem var sett upp í Chichester í fyrra
sumar. Því er lýst sem samblandi af frönskum
farsa á la Feydeau, verki eftir J.B. Priestley og
þáttunum í ljósaskiptunum úr Stöð 2.
Aó kaupa mióa
Ef kaupa á miða í leikhús í London er auð-
veldast að panta í gegnum síma og borga með
greiðslukorti. Handbærar þurfa að vera uþplýs-
ingar um tegund kortsins, númer, gildistíma,
nafn þess sem skráður er fyrir kortinu og
heimilisfangið sem reikningurinn er sendur á.
Jafnframt þarf sá sem pantar símleiðis að
geta stafað þessai' upplýsingar á ensku fyrir
sölumanninum á hinum enda línunnar.
Það er auðveldara að fá miða á sýningar í
miðri viku en um helgar en sennilega erfiðast
að fá miða þegar ferðamannavertíðin stendur
sem hæst, en undirritaður hefur aðeins einu
sinni ekki fengið miða á sýningu sem falast
var eftir. Upplýsingar um símanúmer fást i
London Theatre Guide sem gefin er út viku-
lega og fæst ókeypis á stærri hótelum og í
flestum leikhúsum, í Time Out og svipuðum
tímaritum og svo í upplýsingabæklingum frá
miðasöluaðilum. Einnig bjóða mörg hótel upp
á þá þjónustu að panta miða fyrir gesti en það
er auðvitað dýrara og þannig geta gestir varla
valið sér sjálfir sæti og verð við hæfi. Einnig
eru í boði óseldir dýrari miðar á hálfvirði á
sýningar samdægurs í söluturni nokkrum á
syðri kanti Leicester Square. Opið er mánu-
daga til laugardaga 2.30 til 6.30 og frá 12.00
fyrir þær sýningar sem sýndar eru eftirmið-
daga. Þá verður að greiða miðana út í hönd
með reiðufé og leggst á tveggja punda þjón-
ustugjald. Athugið að algjör undantekning er
að sýnt sé á sunnudögum í London.
16 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 29. JÚNÍ 1996