Lesbók Morgunblaðsins - 06.07.1996, Blaðsíða 15

LEIKLIST
Loftkastalinn
Á SAMA TÍMA AÐ ÁRI
eftir Bemard Slade. Islensk þýðing: Stefán
Baldursson. Leikendur: Sigurður Sigurjónsson
og Tinna Gunnlaugsdóttir. Leikstjóri: Hallur
Helgason. Lýsing: Alfreð Sturla Böðvarsson.
Leikmynd og búningar: Hlín Gunnarsdóttir.
Förðun: Kristín Thors. Aðstoð við dans: Ástrós
Gunnarsdóttir. Skyggnur: Stefán Karlsson.
Loftkastalinn fimmtudagur 4. júlí.
GÖMUL og góð klisja segir að listin opin-
beri leynda drauma og þrár manneskjunn-
ar. Að lifa í hamingjusömu hjónabandi ára-
tugum saman, eiga börn, barnabörn og
rækta fjölskyldulífið og eiga að auki í
ástríðufullu sambandi
við aðila utan hjóna-
bandsins — er það
kannski draumur okkar
allra? Draumur um
framhjáhald sem ekki
skaðar hjónabandið: um
ástríðu sem logar viðvar-
andi, án þess að brenna
einn eða neinn? (Svari
nú hver fyrir sig.)
Um þetta fjallar rúm-
lega tveggja áratuga
gamalt leikrit Bernards
Slade, Á sama tíma að
ári, sem íslenskir leik-
húsgestir þekkja frá vin-
sælli uppsetningu Þjóðleikhússins 1978 og
er nú aftur á fjölunum í Loftkastalanum
og samkomuhúsum landsbyggðarinnar.
Loftkastalaleikhússtjórarnir Hallur
Helgason og Baltasar Kormákur virðast
hafa allgott nef fyrir því sem til vinsælda
er líklegt og hafa veðjað á öruggan hest
nú sem áður. Sá fyrrnefndi þreytir hér frum-
raun sína í leikstjórn hjá atvinnuleikhúsi
og stenst hana með prýði, enda engir aukvis-
ar sem lúta hans stjórn á sviðinu að þessu
sinni, þau Tinna og Sigurður fara bæði á
kostum í leik og samleik, jafnt í ærslum
sem og á viðkvæmari augnablikum leiksins.
Það getur verið tvíeggjað sverð að endur-
taka leikinn (ekki síður á vinsælli leiksýn-
ingu en á viðsjárverðum ástafundi) en leik-
hópurinn sem stendur að þessari sýningu
hefur farsællega leyst verkið úr viðjum
endurtekningarinnar með því að aðlaga það
nýjum tíma með hæfilegum breytingum og
staðfærslu. Að flestu leyti tekst staðfærslan
vel, þó kannski eimi ennþá eftir að því að
leikritið er skrifað út frá milljónasamfélagi
manna en ekki þv{ fáineiinissarnfélagi sem
við búum við. Þannig virkar það til að
mynda dálítið ankanalegt að fréttir af and-
láti nákominna ættingja annars aðilans
hafi farið framhjá hinum aðilanum, slíkt
gæti varla gerst á íslandi þótt þau búi hvort
á sínum landshluta. En þetta er smáatriði,
í megindráttum tekst staðfærslan vel og
eykur merkingarsvið leikritsins fyrir ís-
lenska áhorfendur. Hluti af staðfærslu
verksins er skyggnur sem brugðið er upp
á tjald milli atriða og þjóna þeim tilgangi
að staðsetja verkið í tíma og vísa skyggn-
urnar bæði til innlendra og erlendra atburða
og einstaklinga. Voru margar þeirra bæði
skemmtilegar og óvæntar. Sviðsmynd Hlín-
ar Gunnarsdóttur var raunsæ og ágætlega
hallærisleg og búningar hennar litríkir og
„týpískir" fyrir tímana. Áðurnefndar
skyggnur Stefáns
Karlssonar rímuðu vel
við hvoru tveggja.
Ekki veit ég hversu
mikið leikhópurinn hef-
ur hróflað við upphaf-
legri þýðingu Stefáns
Baldurssonar (reyndar
kemur fram í leikskrá
að breytingar voru gerð-
ar í samráði við hann),
en textinn eins og hann
er í dag er bráðskemmti-
legur, þýðingin er vðnd-
uð og markviss með af-
brigðum. Tvíræð merk-
ing og orðaleikir eru
áberandi og hvergi er neinn „þýðingarbrag-
ur“_ á texta.
Á sama tíma að ári á alla möguleika til
að slá í gegn, nú ekki síður en fyrir tæpum
tuttugu árum, og það sem fyrst og fremst
ræður úrslitum þar er að efni verksins er
bæði spennandi og innihaldsríkt og sam-
leikur leikaranna tveggja er frábær. Þótt
leikritið sé á yfirborðinu grínleikrit hefur
það (eins og allt gott grín) djúpan undir-
tón; það spannar mannsævina alla með
þeim hægu umbreytingum og byltingum
sem allir einstaklingar reyna á sjálfum
sér. Spennuvídd leikritsins spannar allt frá
fæðingu til dauða, lýsir ást og væntum-
þykju, gleði, sorg og ótta — í öllum litbrigð-
um þessara tilfinninga. Það er einungis á
færi bestu leikara að koma slíku litrófi til
skila, auk þess að sýna okkur aldurs-
umbreytingar persónanna yfir 30 ára skeið
á sannfærandi máta.
Ég hvet sem flesta til að verða ekki af
þessari sumarskemmtun — í Reykjavík og
úti á landi.
Spffíu Auður Birgisdóttir
ÞAÐ SEM ALLA
DREYMIRUM...?
Hrynrænt tónlistar-
námskeió í Reykjavík
Reyrock
UNGT tónlistarfólk á Norðurlöndum hefur
undanfarna viku verið á námskeiði í Tónlist-
arskóla FÍH þar sem fram fer kennsla í ýms-
um greinum rytmískrartónlistar. Eitt af mark-
miðum námskeiðsins er að þátttakendur kynn-
ist nýju tónlistarfólki, nýjum viðhorfum og
nýjum straumum og stefnum. Það eru samtök-
in Skanbeat sem sjá um námskeiðið en sam-
tökin eru styrkt af norræna menningarsjóðn-
um.
Kennarar eru fjórir og allir íslenskir og
kennir hver þeirra sína sérgrein. Eyþór Gunn-
arsson hljómborðsleikari kennir jazz/rythm
og blús, Gunnar Hrafnsson bassaleikari kenn-
ir jazz/rock fusion, Pétur Grétarsson slag-
verksleikari kennir frjálsan stíl og Bjöm Thor-
oddsen gítarleikari kennir framsækna rokk-
tónlist.
Námskeiðinu lýkur á morgun og verða af
því tilefni haldnir veglegir tónleikar í dag
klukkan 16 á Ingólfstorgi. Nemendurnir, sem
era 23 talsins, munu mynda 4 hljómsveitir
og sagði Stefán Stefánsson, saxófónleikari og
tónlistarkennari í FÍH, að nemendumir væra
orðnir vel slípaðir eftir vikuna og það mætti
búast við góðri sveiflu á Ingólfstorgi í dag.
Morgunblaóió/RAX
ÞÁTTTAKENDUR á Reyrock námskeiðinu á
æfingu fyrir tónleikana á Ingólfstorgi í dag.
Edda Erlends-
dóttir kennir í
Versölum
París. Morgunblaðið.
EDDA Erlendsdóttir píanóleikari í París hlaut
í vikunni prófessorsstöðu við tónlistarháskól-
ann í Versölum. Þetta er einn af virtustu
tónlitarskólum Frakklands, kennarar margir
þekktir og stöðurnar eftirsóttar.
Tveir tónlistarháskólar eru í Frakklandi
og uokkrir opinberir svæð-
isskólar fyrjr þá sem langt
eru komnir. Þar á meðal
Versalaskólinn með 1.400
nemenduni, sem hafa
gjarnan að baki lokapróf
úr öðrum tónlistarskólum.
Talsvert er um útlendinga
í skólanum, einkum vegna
þess að þejr reynast oft
of gamlir til að hefja nám
í tónlistarháskólanum í
París, þar sem hámarks-
aldur er 21 ár.
Þegar staðan í píanóleik var auglýst sóttu
68 manns og síðar var 20 gert að þreyta
kennarapróf fyrir framan dómnefnd. Edda
fékk íjóra nemendur og hafði nokkrar mínút-
ur til að leiðbeioa hveijum þeirra. Síðan tók
við viðtal um kennslutækni og nokkrum dög-
um seinna bárust hamingjuóskir í tilefni fast-
ráðningar.
Edda lauk framhaldsnámi í píanóleik frá
tónlistarháskólanum í París og hefur síðan
1978 haldið fjölda einleikstónleika auk leiks
með kammersveitum, fyrir útvarp og sjón-
varp og inn á geisladiska. Hún kenndi í ell-
efu ár við tónlistarháskólann í Lyon, kammer-
músík og nótnalestur, og þreytti í fyrra
strangt próf fyrir prófessora við opinbera
tónlistarskóla. Nú er hún ánægð með nýtt
starf við sitt fag og byrjar í september að
aðstoða milli 20 og 30 langt komna píanóleik-
ara við undirbúning fyrir atvinnumennsku.
Fámennt stríð
og friður
ÞAÐ KANN að virðast fráleit hugmynd
að setja „Stríð og frið“ eftir Leo Tolstoj
á svið með aðeins fimmtán leikurum en
nýleg uppfærsla í London hefur fært
mönnum heim sanninn um annað. Sýning-
in hefur vakið mikla athygli og mun að
öllum líkindum lifa lengi i minningu þeirra
sem hana sáu, að því er segir í The Daily
Telegraph.
Það er Helen Edmundson sem gerði leik-
gerðina, fjögurra og hálfs tíma langa, og
segja gagnrýnendur að ekki sé dauð stund
í uppfærslunni. Vegnaþess hversu fáir
leikendumir eru leikur friðurinn stærra
hlutverk en stríðsátök í uppfærslunni, en
þó ber bæði orrustu og brunann í Moskvu
fyrir augu. Þar gegna dansspor og hljóð-
setning mikilvægu hlutverki, að ógleymd-
um rauðum vasaklútum sem tákna eiga
mikil sár. Leikurinn hefst í Hermitage-
safninu þar sem nútima ferðamaður dettur
inn rétt fyrir lokun. Honum leikur forvitni
á að vita hvers vegna ekki séu allar hetj-
umar úr stríðinu við Napóleon á mynd.
Þar með hefst sagan og er notast við sögu-
mann til að keyra frásögnina áfram. Fær
hann lof fyrir frammistöðuna, svo og leik-
endur, gagnrýnandi The Daily Telegraph
segir ekki veikan hlekk í þeirra hópi.
Edda
Erlendsdóttir
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 6. JÚLÍ1996 15