Lesbók Morgunblaðsins - 27.07.1996, Blaðsíða 8

1
þessu ári á ein vinsælasta
Agönguleið hér á landi á ör-
æfaslóðum 20 ára afmæli.
Er hér átt við „Laugaveg-
inn“, en svo nefnist leiðin
milli Landmannalauga og
Þórsmerkur um Hrafn-
tinnusker og Emstrur í
daglegu tali. Þótt árin séu ekki mörg þykir
mér tilhlýðilegt að minnast þess með nokkrum
orðum því segja má að einmitt þessi göngu-
leið eigi mikinn þátt í þeirri vakningu sem
hefur orðið meðal útivistarfólks nú hin síð-
ustu ár; þar sem menn ferðast um landið á
„hestum postulanna" og bera á bakinu allar
nauðþurftir sínar.
Skömmu eftir 1970 var farið að ræða um
að gera leiðina milli Landmannalauga og
Þórsmerkur færa öllu gangandi fólki. Að vísu
var engin frágangssök fyrir hraust fólk að
fara hana, en tveir annmarkar voru samt þar
á: annars vegar árnar Innri- og Fremri-
Emstruá sem báðar voru óbrúaðar og jafnan
illfærar. oftast urðu menn að krækja fyrir
þær á jökli, en það gat verið alltorsótt á stund-
um. Hins vegar voru engin sæluhús á leið-
inni nema gangnamannaskálinn í Hvanngili.
Hann hafði ekki verið byggður með þarfir
skemmtiferðamanna í huga og því ekki talinn
boðlegur gististaður, þótt þetta húsaskjól
væri jafnan þakksamlega þegið í hrakviðrum.
Árið 1975 samþykkti stjórn Ferðafélags
íslands undir forystu Sigurðar Jóhannssonar
vegamálastjóra, sem þá var forseti félagsins,
að leggja í þetta verkefni. En til að ljúka því
sómasamlega varð að byggja hús, brýr og
síðast en ekki síst að merkja leiðina svo vel
að hún væri örugg öllum í dimmviðrum að
sumarlagi.
Ákveðið var að skipta leiðinni í fjóra
áfanga.
1. Landmannalaugar- Hrafntinnusker
(loftlína: 10 km, lóðrétt hækkun: 470 m, lóð-
rétt lækkun: 50 m),
2. Hrafntinnusker- Álftavatn (loftlína: 11
km, lóðrétt lækkun: 490 m),
3. Álftavatn - Emstrar (Íoftlína: 16 km,
lóðrétt lækkun: 40 m),
4. Emstrur- Þórsmörk ((land mishæðótt)
loftlína: 13,5 km, lóðrétt lækkun: 300 m, lóð-
rétt hækkun: 100 m).
Samkvæmt mælingum er loftlína leiðarinn-
ar um 50 km.
Á þremur áfangastöðum þurfti að byggja
hús, þ.e. í Hrafntinnuskeri, við Álftavatn og
á Emstrum. í fyrstu lotu var samið um smíði
tveggja húsa sem yrðu tilbúin sumarið eftir.
Jón E. ísdal var formaður byggingarnefndar
félagsins á þessum árum og átti hann stærst-
an hlut að því að hrinda málinu í framkvæmd.
En „Laugavegurinn“ í þeirri' mynd sem
fólk þekkir hann, varð ekki til áfallalaust eða
af sjálfu sér eins og nú verður greint frá.
Bygging sæluhúsa
Þegar verið var að móta hugmyndir að
1 framkvæmd þessa verks kom fljótlega í ljós
að tryggja yrði göngufólki, sem færi leiðina
í á vegum félagsins, örugga gistingu í húsun-
um. En til að svo yrði varð að læsa þeim
yfir sumarmánuðina. En með því var brotin
sú meginregla, sem félagið hafði ávallt haft
í heiðri að öll sæluhús þess væru opin og
ólæst allt árið. Því var ákveðið að hafa húsin
fjögur. Þrjú jafn stór (sem tækju 20 manns)
og ætluð göngumönnum fyrst og fremst. Þau
yrði læst í júní, júlí og ágúst. Fjórða húsið
yrði haft stærra, reist við Álftavatn og ólæst
allt árið enda ætlað allri almennri umferð.
» Vorið 1976 stóðu tvö sæluhús tilbúin og
fullsmíðuð í Hafnarfirði. Annað þeirra átti
að flytja í Hrafntinnusker en hitt á Emstrar.
: Það sumar var tíðin svo stirð svo ekki reynd-
: ist unnt að flytja húsið í „Skerið“, en Emstru-
húsið var flutt á sinn stað og sett niður um
haustið. Varð að flytja það inn á Fjallabaks-
veg, um Hvanngil, því brúin á Markarfljót
v. Emstrur var ekki komin. Hún var byggð
sumarið 1978.
Næsta sumar (1977) var tíðin betri og
fært í Hrafntinnusker þegar leið að hausti.
í september var lagt upp með húsið og með
harðfylgi tókst að koma því á ætlaðan stað.
Síðsumars 1979 vora húsin tvö tilbúin, sem
reisa átti við Álftavatn. Gekk greiðlega að
*' koma þeim þangað. Guðjón Jónsson bifreiða-
stjóri og félagar hans önnuðust þessa erfíðu
og vandasömu flutninga með slíkri prýði og
hugvitsemi að engin óhöpp áttu sér stað og
allt komst heilu og höldnu á leiðarenda.
Með tímanum hefur komið í ljós að húsin
í Hrafntinnuskeri og á Emstrum eru of lítil.
I febrúar 1994 samþykkti stjórn félagsins
að byggja stærra og hentugra hús í Hrafn-
99
LAUGAVEG
Gönguleiðin úr Landmannalaugum í Þórsmörk er jafn-
an nefnd Laugavegurinn og hefur hún verið vinsæl
í 20 ór. Margt þurfti aó gera og margir komu við
sögu til þess aó leiðin yrói fær7 en síóan hgfg verió
farnar 240 ferðir ó vegum Feróafélags Islands og
göngumenn hafa verið yfir 4.000, þar
EFTIR TOMAS EINARSSON
tinnuskeri. Næstu mánuði var unnið að því
verki og í september var húsið flutt í fjórum
hlutum á áfangastað og sett þar saman. Það
er hitað upp með jarðhita, raflýst og geta
hátt í 50 manns gist þar samtímis. Gamla
húsið var flutt á Emstrar og bætti það þar
úr brýnni þörf.
Smiói gengubrúa
Eins og getið er um hér að framan eru
mikil vatnsföll á „Laugaveginurn". Undan
Mýrdalsjökli koma jökulvötnin Innri- og
Fremri-Emstraá. Vegagerð ríkisins byggði
Stækkað svæði

C?
Land-
manna-
laugar
r
Hrafntinnusker a Torfqjökull
brú á Innri-Emstruá 1975 og á Markarfljót
síðsumars 1978. Var tækifærið gripið og
brúarflokkurinn fenginn til að smíða göngu-
brú á Fremri-Emstruá. Var efnið flutt á stað-
inn með þyrlu. Brúin var vígð 30. september
s.á. með hátíðlegri viðhöfn að viðstöddum
um 120 manns. Var síðan efnt til hátíðar-
göngu til Þórsmerkur.
En menn þekkja ekki náttúruöflin til hlít-
ar. Þau láta ekki að sér hæða.
25. ágúst 1988 hljóp mikill vöxtur í
Fremri-Emstraá. Gróf hún undan öðrum
stöplinum og féll brúin þá niður. Menn brugðu
0i

20
jökull
Mýrdals-
jökull
11
8 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/USTIR 27. JÚLÍ 1996