Lesbók Morgunblaðsins - 08.03.1997, Síða 13

ANDREA HELGADÓTTIR
HAFIÐ
Hefur þú gengið í sandfjöru,
horft á báruna líða hægt að ströndinni?
Hefur þú fundið lykt af hafinu,
þessa undursamlegu seltulykt?
Hefur þú handleikið þarablöðku,
svo mjúka og sleipa?
Fundið ilminn og séð litina.
Hefur þú séð svarta Iognið,
þegar fjöllin standa á haus í lygnunni?
Hefur þú séð þegar andvarinn
aðeins gárar hafflötinn smástund,
eins og hann sé að búa sig undir að reiðast?
Hefur þú séð hafið færast í ham,
ólmast og tryllast
þar til það æðir að strönd og klettum?
Hefur þú séð ijúkandi fjörðinn
eins og allt hafið ætli að koma æðandi á land?
Hefur þú séð öllum ósköpunum Hnna
og aftur komið logn?
Hefur þú fundið hvernig andardráttur þinn
er samofinn hafinu?
Þannig er líf þitt nátengt hafinu.
Þú hefur heyrt hjartslátt lífsins.
Höfundur er sjúkraliði.
JÓHANN GUÐNI REYNISSON
GRÁTBLÓM
Dtjúpandi blóm, þú sólgeisla saknar og bíður,
sligað af ævinnar þunga um bládimmar nætur.
Þér tókst ekki frelsið að fanga en tíminn hann líður
og þú situr eftir við sárbeiskan svörðinn,
sólgið í blíðu og grátandi jörðin,
uns sólmáni geislanna börn við þér getur.
Glaðleg er æskan og þér líður betur.
En annars staðar á öðrum beði
er annað blóm og það grætur.
Höfundurinn er kennari við Framhaldsskólann á Laugum í Reykjadal.
xpcoæUsnLBOö
á ísLewskRi kl.Assík!
I tilcj'ui 00 nrn nj'mxhs Mnls i>n ninniiniinr hydst pcr ni) knnj>n
vnntindnr ntnnj'nr nj'ljor/istcii/iu/i islcnskrnr kóku/ciininnnr

i LulA- M I., •#
1 ! '1 \ i ■ Í|qb|I g jj-jr e? íf i 1 ö: !í4 •IS {«' \h
.'■'faHH ■ t'*: « n • |H|
§£&i§§g§a| . . pl 'hý. 1 BB :| I HR ;v.uu •-■ || j. ■ ipy I . ■. ip

J ÉÉ 'SL—
Mál og mennlng
DRAUMURINN
SMÁSAGA EFTIR
BJÖRGU ELÍNU FINNSDÓTTUR
MIG dreymdi undarleg-
an draum í nótt,
mamma,“ sagði ég
við hana, eitt sinn,
þegar ég var í heim-
sókn. Kannski var
hann svona undar-
legur, fyrir þær sakir,
að ég var búin að vera veik og með óráði.
Mér fannst ég vera komin í heimsókn til
mömmu, og hjá henni í heimsókn voru líka
pabbi heitinn og móðuramma min sáluga.
Amma sáluga sat í hægindastólnum næst
litla glugganum í stofunni lengst til vinstri,
en pabbi heitinn sat innst til hægri í gamla
húsbóndastólnum sínum, við sólríka gluggann.
Hann leit afar vel út í draumnum og hafði
aftur náð því sem hann átti eftir af sínum
æskuþokka, sem hann tapaði nokkrum mánuð-
um áður en hann dó, úr krabbameini.
Hann var klæddur hvítum jakkafötum, lík-
lega blöndu úr bómull og hör.
Utlit móðurömmu minnar, var hins vegar á
annan veg. Hún sat þarna kviknakin með svið-
ið hárið.
í lifanda lífi var hún vön að fara í perma-
nett reglulega og lagningu einu sinni í viku.
Eg man einkar vel eftir krossi, sem hún bar
ætíð um hálsinn. En nú bar hún nisti, sem
hékk niður sviðna bringuna. Nistið var úr ein-
hvers konar málmi, og platan var sporöskjulög-
uð og voru greyptir í hana tölustafimir 666.
Mér fannst þessi skartgripur hæfa ömmu
betur en krossinn, sem hún var alltaf vön að
bera á jarðvistardögum sínum.
í draumnum var pabbi hinn kátasti og sló
á létta strengi.
f lifanda lífi fór það mjög fyrir bijóstið á
ömmu, þegar pabbi sagði brandara. Þá var hún
vön að setja upp fyrirlitningarsvip. Þann sama
og hún setti svo oft upp gagnvart mér, þegar
ég heimsótti hana sem barn, ásamt hinum
ömmustelpunum.
„Þú skalt ekki halda að þú sért greindur eða
skemmtilegur. Þú sjálfur verkamaðurinn,“
hreytti amma út úr sér, í draumnum. Henni
fannst það vera fyrir neðan virðingu mömmu,
þegar hún tók upp á því að giftast verka-
manni, sjálf embættismannsdóttirin.
Ég fékk oft að heyra það hjá ömmu í gamla
daga, að ég hefði ekki þá reisn til að bera, sem
einkenndi móðurættina. Ég væri öll í föðurætt-
ina, verkamannsættina. Það gæti eng-
in ímyndað sér að ég væri af embætt-
ismannakyni, svona horuð og rindils-
leg.
Nei, ég hafði ekki sama þokkann
og hinar stelpurnar í móðurættinni.
Ég leið fyrir að hafa ekki það Habs-
borgarasvipmót, sem einkenndi móð-
urættina, sem var útnefnd til að taka
þátt í fegurðarsamkeppni. Og þeir hjá
fegurðarsamkeppninni, hlógu bara
þegar ég sagðist harma það að hafa
ekki erft Habsborgarasvipmótið úr
móðurættinni.
„Ég er sjálfsagt hvorki greindur
né skemmtilegur," sagði pabbi í
draumnum, en eitt verður þú að viður-
kenna, gamla embættismannsfrú, að
ég er betur klæddur í dag en þú ert
núna.
Þó ég hafi hvorki erft greindina
né fegurðina úr móðurættinni, þá gat
ég alltaf komið körlunum við gáfu-
mannaborðið á „Kaffí Hressó“, til að
hlæja. „Þú kannt að koma fyrir þig orði,
stelpa," sagði eitt alþekkt gáfumennið, einu
sinni við mig og hló.
„Þú ert öll í föðurættina," var amma vön að
segja í fyrirlitningartón. „Þú getur sjálfsagt
fundið þér eitthvert létt, einfalt starf í framtíð-
inni, þar sem þarf lítillar greindar við. Hinar
stelpurnar geta hins vegar nýtt sér sína hæfi-
leika.“ Ég vissi aldrei í hverju þeira hæfileikar
lægju. En teiknikennarinn minn sagði að ég
væri afburða teiknari, sagðist sjaldan hafa
kynnst nemanda sem mér. Hvort það gátu tal-
ist hæfileikar, gat ég aldrei vitað. Ég vissi bara
að ömmu fannst mér hæfa best verksmiðjuvinna. ,
„Þú varst vön að bera dýrustu ilmvötn í
gamla daga, ekki vantaði það, embættismanns-
frú mín góð,“ sagði pabbi í draumnum og hló
við. „Ekki vantaði það að þú ilmaðir vel, en
nú er af þér hin megnasta sviðalykt." Ég veitti
því athygli í draumnum, að amma var með
þriðja stigs bruna, vítt og breitt um kroppinn.
Einkum á bringunni.
Tengdasonurinn og tengdamóðirin ætluðu
seint að hætta að hreyta skít hvort í annað.
Amma sat þarna forsælumegin í stofunni,
en pabbi sólarmegin.
Loks gat mamma ekki orða bundist og sagði:
„Ef þessum látum linnir ekki verð ég að vísa
öðru ykkar út.“
Og það varð úr að hún vísaði ömmu á dyr.
„Þú tókst rétta ákvörðun í málinu, í þetta sinn,
mamma,“ sagði ég. Sviðalyktin af gömlu kon-
unni var að gera út af við mig.
Þegar við mamma opnuðum dyrnar til að
fleygja gömlu konunni út, tókum við eftir þriðja
stigs bruna á bakinu á henni. Og í slóðinni í
snjónum greindust engin spor eftir mannsfæt-
ur, heldur hófaför.
Hún gekk hröðum skrefum að hliðinu, og
við fundum hvernig sviðalyktin dofnaði eftir
því sem hún fjarlægðist okkur. En í reiði sinni,
þegar hún skellti á eftir sér hliðinu, tókum við
eftir því að hún var með hala, því hún klemmdi
hann í hliðinu.
Þrátt fyrir myrkrið sem skollið var á, sáum
við að henni hafði blessur.arlega tekist að losa
halann og fara sína leið.
Höfundur hefur skrifað tvær bækur, Ijóðabók-
ina Ljóðaleikir, 1995, og I sólskinsskapi, 1987.
Sögur eftir Björgu hafa m.a. birst í Lesbók
Morgunblaðsins.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 8. MARZ 1997 1 3