Lesbók Morgunblaðsins - 03.05.1997, Blaðsíða 2

Einar Hákonarson myndlistarmaóur
VILL LÁTA REISA LISTIÐNAÐAR-
HÁSKÓLA í HVERAGERÐI
EINAR Hákonarson myndlistar-
maður og fyrrverandi skólastjóri
Myndlista- og handíðaskóla ís-
lands hefur kynnt í Hveragerði
hugmynd þess efnis að Listiðnað-
arháskóli Vestur-Norðurlanda -
íslands, Grænlands og Færeyja -
verði settur á laggimar í bænum.
„Ég á mér framtíðarsýn um
að Hveragerði verði miðstöð list-
iðnaðar og listhandverks í land-
inu,“ segir Einar. „Eins og menn
vita eru til heilu bæimir í Evrópu
og á Norðurlöndum sem byggja
afkomu sína á listiðnaði. Gmnn-
urinn að gæðum í listiðnaði er
góð skólun en því miður hefur
ekki tekist nægilega vel til hjá
okkur hvað þetta snertir."
Einar segir að þar sem hann þekki til er-
lendis hafi menn farið aðrar leiðir en hér á
landi í listiðnaðarmenntun. Á hinum Norður-
löndunum séu til sérstakir listiðnaðarháskól-
ar, einn eða fleiri í hveiju landi, ef Grænland
og Færeyjar eru undanskilin. „Sú blöndun
fagurlistaskóla og listiðnaðarskóla sem hér
tíðkast hefur ekki gefíð góða raun,“ segir
listamaðurinn og vísar til Myndlista- og hand-
íðaskóla íslands. „Fagurlistirnar hafa til-
hneigingu til að yfirskyggja listiðnaðinn um
of og útkoman verður hvorki fugl né fiskur
- nema í örfáum undantekning-
artilfellum."
Einar segir að norræn sam-
vinna sé að breyta um svip eftir
að Svíþjóð og Finnland gengu í
Evrópusambandið. Fyrir vikið
séu Vestur-Norðurlönd - Ísland,
Grænland og Færeyjar - farin
að taka upp nánara samstarf.
„Atvinnulíf þessara landa er
frekar einhæft og menn hafa
leitað ýmissa leiða til þess að
auka þar fjöibreytnina og skjóta
frekari stoðum undir efnahags-
lífið. Ein af þeim leiðum sem
ekki hafa verið farnar af neinni
alvöm er á sviði listiðnaðar.
Ekki hefur tekist að virkja þá
sérstöku hefð sem fyrirfinnst í
menningu þessara þjóða til að skapa grund-
völl arðbærrar atvinnustarfsemi í listiðnaði
vegna þess að ekki hefur verið til nein
menntastofnun sem sérstaklega hefur ræktað
þannan arf sem þessar þjóðir eiga í hand-
verki. Það fólk sem hefur lagt fyrir sig listiðn-
að í þessum löndum hefur allt menntast
meðal annarra þjóða.“
Einar kveðst gera sér fulla grein fyrir því
að hér sé um dýrt verkefni að ræða og stjórn-
völd landanna þriggja muni vafalaust ekki
hrista fé til að koma skólanum á fót fram
úr erminni. „Stóru frændur okkar á Norður-
löndunum hafa hins vegar sett aura í aðra
eins starfsemi og ef stjórnmálamenn myndu
ganga í málið yrði ömgglega auðvelt að fá
þá til að styðja við bakið á okkur“.
Einar gerir ekki ráð fyrir fjölmennu liði
fastra kennara við listiðnaðarháskólann. Þess
í stað verði kostað kapps um að fá til Hvera-
gerðis gestakennara, góða og þekkta hönn-
uði, hvaðanæva úr heiminum. Það fyrirkomu-
lag hafi gefist vel í MHÍ. „Ég sé ekkert því
til fyrirstöðu að við gætum fengið hingað
úrvals tékkneska glerlistamenn til að kenna
glerblástur og fræga danska eða finnska
húsgagnahönnuði, svo dæmi séu tekin.“
Með þessum hætti, segir Einar, að þróun-
inni verði snúið við. íslendingar þurfi ekki
lengur að sækja þekkinguna til útlanda, held-
ur verði hún hreinlega flutt inn. Þá eigi þetta
fyrirkomulag að geta sparað námsmönnum
- og um leið þjóðarbúinu í heild - umtals-
verð útgjöld, þar sem það sé dýrt að stunda
framhaldsnám á erlendri grundu.
Hugmyndin um Listiðnaðarháskóla Vest-
ur-Norðurlanda í Hveragerði er á frumstigi.
Einar er hins vegar bjartsýnn á framhaldið
enda kveðst hann hafa miklu meiri trú á
uppbyggingu í iðnaði af þessu tagi en stór-
iðju. „Stóriðjan stríðir gegn ímynd íslands
sem hreins, ómengaðs lands. Þess vegna bið
ég frekar um listiðnaðarháskóla en álver.“
Einar
Hákonarson
LISTASAFN ÍSLANDS
*
Urval verka
í eigu safnsins
í LISTASAFNI íslands verður næsta mán-
uðinn til sýnis úrval verka í eigu safnsins.
Sýning á erlendri grafík er í sal 3 en safn-
ið hefur á undanförnum áratugum eignast
fjölda erlendra grafíkverka eftir heims-
þekkta listamenn. Meðal þeirra má nefna
Matta, Bram van Velde, Asger Jorn, Dieter
Roth, Howard Hodgkin, Corneille og Allen
Jones.
í sal 4 eru til sýnis ljóðrænar abstrakt-
myndir, allt frá Svavari Guðnasyni (f. 1909)
til Ráðhildar Ingadótur (f. 1959). Verkin
spanna 50 ára tímabil og hafa sum þeirra
aldrei verið sýnd áður, s.s. verk eftir Elías
B. Halldórsson, Valtý Pétursson, Kára Ei-
ríksson og Eyjólf Einarsson.
Verk frá þriðja og fjórða áratugnum eru
til sýnis í sal 2. Þar má m.a. sjá verk frá
fyrstu sýningu Finns Jónssonar í Reykja-
vík 1925, en sú sýning vakti mikið umtal
bæði gagnrýnenda og almennings.
Nokkur meginverk eftir frumheija ís-
lenskrar myndlistar eru til sýnis í sal 1.
Meðal þeirra eru Hekla (1909) eftir Ásgrím
Jónsson, Frá Þingvöllum (1900) eftir Þór-
arin B. Þorláksson, Sumarnótt, Lómar við
Þjórsá (1929) eftir Jón Stefánsson, Flugþrá
(1935-54) eftir Jóhannes Kjarval og Við
FLUGÞRÁ Jóhannesar Kjarvals.
þvottalaugarnar (1931) eftir Kristínu Jóns- mótíf í íslenskri myndlist. Safnið er opið
dóttur. I fyrirlestrarsal eru til sýnis dýra- þriðjudaga til sunnudaga kl. 11-17.
BEISLA ORKU GEYSIS
VERK ÖNNU-EVU
BERGMAN í
GERÐARSAFNI
SÝNING á málverkum og teikningum
norsku listakonunnar Önnu-Evu
Bergman verður opnuð í Listasafni
Íslands-Gerðarsafni í dag. Sýningin
er hingað komin að frumkvæði Stofn-
unar Hartung-Bergman í Antibes í
Suður-Frakklandi og norska sendi-
ráðsins en Bergman lést árið 1987.
Sýningin sem er farandsýning hefur
verið sett upp víðsvegar í Noregi og
fer héðan til Þýskalands. Ole Henrik
Moe, fyrrverandi forstöðumaður
Henie-Onstad Listaverkamiðstöðvar-
innar í Noregi, valdi verkin á sýning-
una.
FLUTNINGUR Sinfóníuhljómsveitar íslands,
undir stjórn Osmo Vánská, á Geysi og fleiri
verkum Jóns Leifs, fær ágæta dóma í nýj-
asta hefti BBC music, fjórar stjörnur af fimm
mögulegum. Segir þar að verkið sé greinilegt
dæmi um það hvernig það íslenska þjóðfélag
sem Jón Leifs hrærðist í, öðlaðist menning-
ar- og þjóðernisvitund.
Tónlist Jóns Leifs er sögð þijóskuleg og
sjálfstæð, sem kraumi undir yfirborðinu, þess
fullbúin að bijótast fram. Nú hafi Sinfóníu-
hljómsveit íslands tekist að beisla orku Geys-
is.
„Hinn dæmigerði þungi málmblásturs- og
ásláttarhljóðfæra rís hærra og hærra úr
hægfara breytilegum hljómrænum lögum,
sem sjóða og ólga úr líflausu og ófullgerðu
myrkri og falla aftur í það í tíu mínútna
forleik ... Þessi geisladiskur sýnir okkur sitt-
lítið um það hvernig tónlistin fellur að atburð-
um í lífi Jóns Leifs. Þegar Geysir hefur dáið
út, snúa Osmo Vánská og Sinfóníuhljómsveit
íslands sér að Triologia piccola op.l, þriggja
þátta tónaljóði, ýmist hlykkjast það eða er
hástemmt og þar heyrist Jón Leifs leita eig-
in raddar - og tungumáls sem er mótað með
verkfærum fengnum i Evrópu en óhaggan-
lega úr grófu hráefni lands hans.“
Fjórir íslenskir þjóðdansar eru sagðir stutt
hlé áður en hið óblíða lokaverk, Huggun,
milliþáttur fyrir strengjasveit hefst, en það
var samið árið 1968 er Jón Leifs átti skammt
eftir ólifað. „Það er allt hið besta úr máli
og sýn Jóns Leifs. Þessar alls staðar nálægu
samliggjandi fimmundir tengjast saman í
ströngum, spenntum tengslum, reyna, að því
er virðist, að komast af og ná þvingaðri hug-
arró, ekki hefur allri ástríðunni verið eytt.“
MENNING/
LISTIR
í NÆSTU VIKU
MYNDLIST
Listasafn íslands
Verk í eigu safnsins til sýnis út maí.
Ásmundarsafn - Sigtúni
Mótunarárin í list Ásmundar Sveinssonar
Sýn. Hallsteins Sigurðssonar til 5. maí.
Kjarvalsstaðir - Flókagötu
Sýn. á verkum eftir Larry Beli, einnig sýn.
á verkum eftir Kjarval til 11. maí.
ASÍ - Ásmundarsalur - Freyjugotu 41
Aðalsteinn Svanur Sigfússon til 4. maí.
Safn Ásgríms Jónssonar - Bergstaða-
stræti 74
Sýning á úrvali vatnslitamynda eftir Ásgrím
tij loka maímánaðar.
Gallerí Hornið
fvar Brynjólfsson með ljósmyndasýningu.
Mokka - Skólavörðustíg
Maður með mönnum: Þijátíu sjálfboðaliðar á
aldrinum milli tvítugs og sextugs sýna.
Gerðuberg - Gerðubergi 3-5
Magnús Tómass. sýn. til 25. maí.
Gallerí Handverk & Hönnun
Elísabet Ásberg sýn. skartgripi til 19. maí.
Sjónarhóll - Hverfisgötu 12
Sigrún Eldjárn sýnir til 25. maí.
20m- - Vesturgötu lOa
Guðrún Hjartardóttir sýn. til 26. apríl.
Onnur hæð, Laugavegi 37.
Max Nenhaus sýn. út maí.
Gallerí Nema hvað
Arnar Geir Ómarsson, Fríða María Harðar-
dóttir, Maijaterttu Harri og Sigrún Þorsteins-
dóttir sýna til. 7. maí.
Galleríkeðjan - Sýnirými
Sýningar í maí: Gallerí sýnibox: Ragnheiður
Ragnarsdóttir. Gallerí Barmur: Bjarni H.
Þórarinsson. Gallerí Hlust: Hannes Lárusson.
Gallerí 20m2: Rúrí og ísak Eldh.
Gerðarsafn - Hamraborg 4 Kóp.
Anna-Eva Bergmann sýnir til 8. júní.
Gallerí Myndáss
Vilmundur Kristjánsson sýnir til 31. maí.
Þj óðarbókhlaðan
Ásjónur skáldsins. Myndverk af Halldóri
Laxness, til 23. maí.
Listhús 39 - Strandgötu 39, Hf.
íva Sigrún Bjömsdóttir sýnir.
Hafnarborg - Strandgötu 34 Hf.
Jón Thor Gíslason sýn. í Sverrissal til 5. maí.
Sparistellið. Postulínssýning til 19. maí.
Gallerí Sævars Karls - Bankastræti 9
Sesselja Björnsdóttir sýnir.
Listasafn Sigurjóns - Laugarnestanga 70
Skólasýn. á völdum verkum Sigutjóns.
Hlaðvarpinn - Vesturgötu 3
Haraldur Jónsson sýn. til 15. maí.
Gallcrí Listakot
Vinnudagar í litla sal til 3. maí.
Nýlistasafnið - Vatnsstíg 3b
Samsýning til 18. maí.
Norræna húsið - við Hringbraut.
Norskir myndlistarmenn sýna til 5. maí.
Antti Linnovaara sýnir til 11. maí.
Ingólfsstræti 8 - Ingólfsstræti 8
Anna Líndal sýnir til 25. maí.
Gallerí Stöðlakot - Bókhlöðustig 6
Sigríður Ásgeirsdóttir sýnir til 4. maí.
Gallerí Fold - við Rauðarárstíg
Sossa sýnir til 25. maí.
SPRON, Álfabakka 14, Mjódd.
Aðalheiður Valgeirsdóttir sýn. til 8. ágúst.
Laugardagur 3. maí.
Samkór Trésmíðafélags Reykjavíkur tónl. í
Bústaðakirkju kl. 17.
Schubert-tónl. í Kirkjuhvoli, Garðabæ, kl. 17:
Gerrit Schuil.
Sunnudagur 4. maí.
Burtfararpróf Ágústs Ólafssonar, barítons, í
Hafnarborg kl. 20.
Mánudagur 5. maí.
Árni Arinbjarnarson með orgeltónleika !
Grensáskirkju kl. 20.30.
Þriðjudagur 6. maí.
Einsöngvarapróf Xu Wen sópransöngkonu í
Norræna húsinu kl. 20.30.
Miðvikudagur 7. mai.
Selkórinn, Seltjarnarnesi, tónl. í Seltjarn-
ameskirkju kl. 21.
LEIKLIST
Þjóðleikhúsið
Villiöndin fös. 9. maí. Fiðlarinn á þakinu lau.
3., sun. 4., fim. 8. maí. Köttur á heitu Blikk-
þaki, mið. 7. maí. Litli Kláus og Stóri Kláus,
sun. 4. maí. Leitt hún skyldi vera skækja lau.
3. maí. Listaverkið lau. 3., sun. 4., fös. 9. maí.
Borgarleikhúsið
Völundarhús lau. 3. maí. Dómínó fos. 2., fös.
9. maí. Svanurinn fös. 2. fim. 8. maí. Konur
skelfa lau. 10. maí. BarPar lau. 10. maí. Krók-
ar & kimar frá 13-18 alla daga og til kl. 22
sýningardaga.
íslenska ópcran
Káta ekkjan lau. 3. maí.
Loftkastalinn
Áfram Latibær sun. 4. maí.
Á sama tíma að ári lau. 3., mið. 7. maí.
Skemmtihúsið
Ormstunga sun. 4. maí.
Kaffileikhúsið
Vinnukonurnar sun. 11. maí.
Leikfélag Akurcyrar
Vefarinn mikli frá Kasmír lau. 3., fös. 9. maí.
2 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 3. MAÍ 1997