Lesbók Morgunblaðsins - 03.05.1997, Blaðsíða 10

EFTIR STEFÁN ARNÓRSSON
Sagt frá gönguferó sem gönguhópurinn Fet fyrir fet
fór í fyrrasumar í Fjöróur og á Látraströnd.
YRIR átta árum tóku nokkrir
gamlir skátar sig til og stofnuðu
með sér gönguhóp sem nefndur
hefur verið FET FYRIR FET.
Auk mánaðarlegra gönguferða
leggur hópurinn land undir fót
á hveiju sumri og fer í nokk-
urra daga gönguferð, oftast
með allan farangur á bakinu. í ágúst á síð-
asta sumri var haldið í Fjörður og á Látra-
strönd. Gengið var frá eyðibýlinu Gili, sem
er norðan undir Leirdalsheiði, norður Hval-
vatnsfjörð og yfir Þönglabakkaháls í Þor-
geirsfjörð. Þaðan var haldið vestur um Blæju
í Keflavík, síðan upp Keflavíkurdal og um
Uxaskarð yfir á Látraströnd. Loks var geng-
ið inn Látraströndina að Svínárnesi þar sem
göngunni lauk. Gönguleiðin er sýnd á með-
fylgjandi korti. Ferðin tók fjóra daga, da-
gleiðir voru hæfilega langar, 5-7 klukku-
stundir hvem dag. Dvalið var í tjöldum.
Við undirbúning þessarar ferðar var haft
samband við Harald Jónsson á Grenivík.
Samdist svo um að hann útvegaði leiðsögu-
mann og mannskap með hesta til að bera
tjöld og svefnpoka. Ennfremur yrði séð um
morgunmat og kvöldmat fyrir hópinn. Þetta
samkomulag reyndist happadtjúgt og átti
örugglega sinn þátt í því að gera þessa
gönguferð ógleymanlega öllum sem þátt í
henni tóku.
Landió
Landsvæðið vestantil á norðanverðum
skaganum milli Eyjafjarðar og Skjálfanda
nefnist Fjörður eða í Fjörðum. Til þessa
svæðis heyra Hvalvatnsfjörður, Þorgeirs-
fjörður og Keflavík og dalirnir þar upp af.
I Fjörðum voru áður fyrr mörg býli, en þau
síðustu fóru í eyði árið 1943. Theódór Frið-
riksson, rithöfundur, hefur lýst ágætlega
lífsbaráttunni í Fjörðum á síðustu áratugum
liðinnar aldar. Þar kemur fram að býlin
voru yfirleitt smá og treystu bændur allmik-
ið á sjávarfang. Svæðið er með eindæmum
snjóþungt og veður oft óhagstætt heyskap.
Landið einkennist af háum og bröttum
fjöllum og gróðursælum dölum milli. Að
norðan er bratt í sjó fram milli dalanna.
Lynggróður er áberandi, svo og fjalldrapi
og birki, sem oftast er mjög iágvaxið og
jarðlægt.
Gönguferóin
Fyrsti dagur
Við félagarnir, alls 19 manns, hittumst
fyrir utan barnaskólann í Grenivík um há-
degi fimmtudagsins 8. ágúst. Þar voru bíl-
arnir skildir eftir en hópnum ásamt leiðsögu-
manni okkar, Haraldi, ekið á tveim bílum
upp á Leirdalsheiði og yfir að Gili í Hval-
vatnsfirði. Gert var stutt stans í brekkunum
ofan Höfðahverfisins til að njóta útsýnisins
og átta sig á örnefnum helstu Q'alla og kenni-
leita. Aftur var stansað þegar kom norður
af Leirdalsheiðinni og Hvalvatnsfjörður
blasti við. Eftir um klukkustundarakstur frá
Grenivík var komið að gangnamannaskýlinu
í Tungusporði, en tungan afmarkast af gili
Austurár annars vegar og af gili Gilsár hins
vegar. Skammt niður með Gilsá að vestan
eru tættur eyðibýlisins Gils. Þar bjuggu síð-
ast Friðrik Jónsson og Sesselja Eiríksdóttir,
foreldrar Theódórs Friðrikssonar rithöfund-
ar. Raunar hóf Theódór búskap sinn þar.
Gil fór í eyði 1899. Sú jörð þótti ætíð rýrðar-
kot og þar er óhemju snjóþungt.
Áður en lagt var í gönguna nestuðu menn
sig. Síðan var tekinn smákrókur áður en
lagt var í gönguna og gil Austurár skoðað
en svo farið til baka yfir Tungusporðinn og
vestur yfir Gilsá á ágætri göngubrú. Leiðin
lá síðan niður Hvalvatnsfjörð vestan Fjarð-
arár, ýmist neðst í brekkunum eða niður
undir á. Þarna er grösugt, en víða votlent
og þurfti stundum að taka stór skref yfir
keldut' og smálæki. Því eru vatnsheldir
gönguskór hentugastir á þessum slóðum
jafnvel þótt veður sé þurrt. Oft mátti fylgja
greinilegum fjárgötum, sem léttu gönguna.
Leiðin lá um eyðibýlin Kussungsstaði, Þverá
og loks Tindriðastaði. Þar var áð. í tættum
þessara eyðibýla og þýfðum túnbleðlunum
umhverfis skynjaði maður andblæ iiðsins
tíma.
Á milli eyðibýlanna Kussungsstaða og
Þverár er áin Þverá sem kemur úr dal milli
Bollafjalls og Darra. Heitir dalurinn Þverár-
dalur vestan ár en Kussungsstaðadalur að
austan eins og algengt er víða á Norður-
landi. Niður undan Þverá og framundan
Tindriðastöðum er Hvalvatnsfjörðurinn
marflatar flæðiengjar. Ný göngubrú er á
Fjarðaránni á móts við Tindriðastaði. Austan
megin fjarðarins gegnt Tindriðastöðum er
eyðibýlið Kaðalstaðir. Þar mátti sjá tjöld og
nokkra bílaumferð, enda vinsæll áningar-
staður. Þangað liggur sæmilega greiðfær
vegur og áfram niður að Hvalvatni við ós
Fjarðarár.
Frá Tindriðastöðum lá leiðin skáhallt út
og upp Þönglabakkaháls eftir greinilegum
götum skammt sunnan Startjarnar og síðan
um mýrlendi beint niður brekkurnar að
björgunarskýli Slysavarnarfélagsins við
Þönglabakka.
Gangan frá Tungusporði að Þönglabakka
tók um sex klukkustundir, en hægt var far-
ið yfir og oft áð enda margt að skoða og
margar frásagnir að hlusta á frá Halla, leið-
sögumanni okkar.
Á Þönglabakka tóku á móti okkur þrír
hestar, tíkin Sif og þau Heimir, Jenný og
Bára. Þau höfðu séð um flutning á tjöldum
og svefnpokum á hestunum.
Eftir að heimamenn höfðu borið fram
kvöldmat, glænýjan silung og nýuppteknar
kartöflur af Höfðaströndinni, fór hópurinn
niður í fjöru, tendraður var varðeldur að
skátasið og skemmti hópurinn sér við söng
og fleira.
Annardagur
Klukkan ellefu næsta morgun var haldið
frá Þönglabakka til Keflavíkur. Fyrst var
gengið fyrir ijarðarbotninn að eyðibýlinu
Botni. Síðan var haldið út og upp undirhlíð-
ar Botnafjalls upp á Blæjukamb. Fylgt var
greinilegum slóðum. Á Blæjukambi var fag-
urt útsýni. Þaðan sást til Grímseyjar, austur
yfir Þorgeirshöfða á Bjarnarfell, en það er
austan Hvalvatnsíjarðar. Út af Bjarnarfelli
sást Flatey á Skjálfanda vel. í Qarlægð glitti
í Tjörnes og enn lengra í fjöllin á vest-
anverðri Melrakkasléttu og Mánáreyjar.
Á Blæjukambi er halli fjallshlíðarinnar
ekki mikill en endar í þverhníptum hömrum
100 metrum eða svo neðan götunnar sem
fylgt er. Lofthræddum gæti þótt það óþægi-
legt, en þeir sem ekki finna fyrir loft-
hræðslu taka ekki eftir slíku og njóta útsýn-
isins þeim mun betur. Af Blæjukambi er
farið um dalskvompu, Blæjuna, og er tiltölu-
lega bratt niður í hana og svo aftur upp á
Hnjáfjall hinum megin. Við slóðina vestan
á Hnjáfjalli er Messuklettur. Á honum er
fögur útsýn yfir Keflavík. Niður frá Messu-
kletti liggur slóðin um bratta skriðu inn
eftir hlíðinni. Þegar skriðunum sleppti var
stefnan tekin beint á björgunarskýlið í Kefla-
vík, síðast yfir lágar melöldum neðst í daln-
um. Þurfti að fara niður undir sjó til að
komast yfir Keflavíkurána. Björgunarskýlið
stendur rétt við rústir gamla Keflavíkurbæj-
MESSUKLETTUR vestan á Hnjáfjalli. Vel sést niður í Keflavíkurdal. Ef grannt er skoðað má sjá í t
LANDSSVÆÐIÐ milli Eyjafjarðar og Skjálf-
anda. Gönguleiðin er sérstaklega merkt.
ÚTSÝNI af Blæjukambi til austurs.
10 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 3. MAÍ 1997